Αν σε μια βιβλιοθήκη θελήσεις να βάλεις μια αφίσα που να λέει "Μπορείς να κάνεις τα ΠΑΝΤΑ στη βιβλιοθήκη" αυτό το βιβλίο σε προειδοποιεί να το ξανασκεφτείς γιατί τελικά στα παιδιά πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός στο τι λες και να μιλάς με μεγάλη σαφήνεια για να μην υπάρχουν παρατράγουδα.
Στη μικρή και πολύπαθη τοπική δημόσια βιβλιοθήκη εντόπισα ένα βιβλίο που ήθελα να διαβάσω στην κόρη μου καιρό τώρα. Όχι γιατί της αρέσει η μαγειρική και όλη μέρα παίζει με τα κουζινικά της, όχι γιατί έχω διαβάσει πάρα πολλές κριτικές για το εν λόγω βιβλίο, αλλά εξαιτίας της συγγραφέας του.
Σε όλες τις πόλεις αυτής της χώρας, με εξαίρεση τις δύο μεγάλες, η ζωή κυλά αργά και ήρεμα. Σχεδόν μονότονα. Με δίχως άγχος, δίχως τρέξιμο, χωρίς να χάνεις χρόνο στις μετακινήσεις, χωρίς να στριμώχνεσαι και έχοντας χρόνο να απολαύσεις τους ήχους της φύσης και τη ζωή δίπλα σε αυτήν. Καμιά φορά, όμως, συμβαίνουν πράγματα που θα ζήλευα ακόμη κι αν ζούσα στην Αθήνα. Κι αυτά τα πράγματα σχεδόν πάντα οφείλονται σε μια χούφτα ανθρώπους με όρεξη.
Ένας εκδοτικός οίκος που κατοικοεδρεύει σε γνώριμα μέρη δημιουργήθηκε για να πρωτοτυπήσει καθώς επιλέγει να συνεργαστεί με σπουδαίους καλλιτέχνες. Βέβαια σπουδαίοι καλλιτέχνες υπάρχουν πολλοί αλλά τόσο σπουδαίοι όσο τα μικρά παιδιά δεν υπάρχουν άλλοι και νομίζω ούτε άλλος εκδοτικός οίκος υπάρχει που να έχει τέτοιο εκπληκτικό εκδοτικό πλάνο και σχέδιο.
Είναι κάποια βιβλία που τοποθετούνται στο ράφι με τα παιδικά βιβλία αλλά δεν είναι παιδικά ή τουλάχιστον δεν είναι από αυτά τα παιδικά που έχουμε συνηθίσει. Μην ξεχνάμε βέβαια ότι όλα (ή σχεδόν όλα) τα βιβλία γράφονται από ενήλικες και όσο κι αν προσπαθούν να γίνουν παιδιά, μέσω της συγγραφής παιδικών βιβλίων, πάντα θα έχουν τη ματιά ενός ενήλικα.
Έχω στην παιδική βιβλιοθήκη ένα βιβλίο που γυαλίζει σαν μικρό διαμάντι. Δεν είναι ακριβώς παιδικό γιατί κυρίως απευθύνεται σε μεγάλα παιδιά, ίσως των τελευταίων τάξεων του δημοτικού ίσως και σε μεγαλύτερα. Σίγουρα απευθύνεται και σε ενήλικες, ειδικά σε όσους ασχολούνται με τη μουσική. Όμως, αρέσει ακόμη και στη 2,5 χρόνων κόρη μου που μου ζητά συχνά πυκνά να της το διαβάσω κι εγώ καλούμαι να εξηγήσω με απλά λόγια δύσκολες έννοιες και να δείξω ιδιαίτερα περίπλοκες εικόνες.
Οι εκδόσεις Νεφέλη έχουν στον εκδοτικό τους κατάλογο κάποια άκρως εντυπωσιακά βιβλία κι αυτό που κρατώ στα χέρια μου είναι ένα από αυτά. Είναι ένα διαμαντάκι. Κάθε σελίδα, κάθε λέξη φανερώνει την πολλή και καλή δουλειά που έγινε κατά τη δημιουργία του. Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι τυπώθηκε στην Ελλάδα με μελάνια χαμηλής οσμής κατάλληλα ακόμη και για συσκευασίες τροφίμων σε εντελώς ανακυκλωμένο χαρτί, γιατί κι αυτές οι λεπτομέρειες έχουν νόημα όπως μας εξηγεί και το ίδιο το βιβλίο.
Υπάρχουν πολλοί αγαπημένοι ήρωες των πολύ μικρών παιδιών αλλά ο Ρένος ξεχωρίζει. Κανένα παιδί δεν έμεινε χωρίς να εντυπωσιαστεί από αυτή τη σειρά. Μπορεί να φταίει το μικρό σχεδόν ανύπαρκτο κείμενο που δίνει χώρο στην εικόνα και κυρίως στον ήχο. Μπορεί οι ήχοι και η μουσική να είναι από μόνοι τους η αιτία. Δεν ξέρω τι είναι αυτό που τον κάνει τόσο αρεστό αλλά πραγματικά όλη η σειρά είναι υπέροχη. Μάνα και κόρη τα θέλουν όλα για τη συλλογή τους. Ακόμη και ο πατέρας εμπλέκεται εδώ, νομίζω ότι και ο ίδιος έχει αγαπήσει τη σειρά. Κι αν ένας μουσικός δείχνει ενδιαφέρον για μια σειρά παιδικών βιβλίων με μουσική, τότε κάτι καλό υπάρχει.
Ένα διαφορετικό βιβλίο ή μάλλον μια σειρά βιβλίων μου ήρθε δώρο από φίλη που ζει στο εξωτερικό. Ομολογώ πως δεν είχα την παραμικρή ιδέα για την ύπαρξη τέτοιων εκδόσεων και έναν μικρό ενθουσιασμό για το μεγαλείο του παιδικού βιβλίου πρέπει για άλλη μια φορά να τον εκφράσω σε μια ανάρτηση. Είναι τελικά το βιβλίο ένα πανίσχυρο εκπαιδευτικό εργαλείο που κανένας παιδαγωγός-γονιός δεν πρέπει να ξεχνά.
Επέλεξα η μικρή μου να πάει σε δημόσια παιδικό σταθμό κι ας ζηλεύω καμία φορά τη δουλειά που βλέπω να γίνεται σε ορισμένους ιδιωτικούς. Το Σεπτέμβριο έγινε 18 μηνών και οι δημόσιοι του τόπου μας δέχονται από αυτήν ακριβώς την ηλικία. Αυτός ο παιδικός ήταν πολύ κοντά στο σπίτι μου, πιστεύω και υποστηρίζω τους δημόσιους οργανισμούς, ούτως ή άλλως σε δημόσιο σχολείο θα πάει αργά ή γρήγορα. Εξαρχής κατάλαβα ότι έχουν τρομερές ελλείψεις σε παιδαγωγικό υλικό, ενώ δεν έχω ιδέα για τις δραστηριότητες που κάνουν καθώς η ενημέρωση που έχω είναι πολύ φτωχή εώς καθόλου. Όμως η μικρή μου πάει με μεγάλη χαρά. Και ίσως αυτή η χαρά της να μου αρκεί.
Από τις πρώτες ημέρες ξεκίνησα να της βάζω στην τσάντα της κάποιο βιβλίο από το σπίτι και τους ζήτησα να της το διαβάζουν πριν κοιμηθεί το μεσημέρι. Γρήγορα κατάλαβα ότι τα βιβλία που έδινα τα διάβαζαν με μεγάλη χαρά σε όλα τα παιδιά.
Ποτέ δεν είχα φανταστεί ότι η προσχολική αγωγή και συγκεκριμένα η βρεφοκομική αγωγή μπορεί να είναι τόσο απαιτητική επιστήμη. Πέρα από το γνωστικό κομμάτι που βασίζεται στις ακαδημαϊκές σπουδές, απαιτεί αρκετή φαντασία αλλά και δημιουργικότητα από τον παιδαγωγό. Φυσικά είναι απαραίτητη μια συνεχή ενασχόληση και αναζήτηση νέων δεδομένων καθώς είναι μια επιστήμη που εξελίσσεται και ακολουθεί τις νέες τάσεις και τις νέες ανάγκες του παιδιού που δημιουργούνται από ένα διαρκώς εξελισσόμενο περιβάλλον. Πραγματικά σήμερα βλέπω πόσο δημιουργικό είναι αυτό το επάγγελμα και ζηλεύω όσους επέλεξαν να σπουδάσουν μια τόσο όμορφη επιστήμη που σε αντίθεση με εμάς τους βιβλιοθηκονόμους βρίσκει ανταπόκριση στην αγορά εργασίας λόγω των αυξημένων αναγκών. Είναι μια τόσο δημιουργική εργασία και τόσο στενά συνδεδεμένη με τη φαντασία και την οξυδέρκεια του ατόμου που δεν έχουν τέλος όσα μπορεί να κάνει κανείς καθώς εργάζεται με πολύ μικρά παιδιά.
Ενώ έχω συναντήσει στην αναγνωστική μου πορεία πολλούς αποτυχημένους συγγραφείς που προσπαθούν να γράψουν λογοτεχνικά βιβλία, δεν έχω συναντήσει (ακόμη) αποτυχημένους συγγραφείς που προσπαθούν να γράψουν παιδικά βιβλία. Είναι λες και όλη την φαντασία και την σοφία μας εμείς οι ενήλικες περιμένουμε να τη βγάλουμε σε ένα παραμύθι μερικών λέξεων. Και μερικές φορές τα παραμύθια είναι τόσο απλά και μικρά μα τόσο μεγάλα και σπουδαία παράλληλα. Μπορεί να φταίνε και οι εκδοτικοί οίκοι και οι άνθρωποι τους, μπορεί να φιλτράρουν πολύ καλά τι εκδίδουν για παιδιά γιατί γνωρίζουν καλά πόσο απαιτητικό κοινό είναι.
Ένα διαφορετικό βιβλίο έτυχε να πέσει στην αντίληψη μου εξαιτίας της προώθησης του εκδοτικού οίκου Κίτρινο Πατίνι ή εξαιτίας της αγάπης που του έδειξαν όσοι το αγόρασαν και έχουν μικρά και ακόμη μικρότερα παιδιά από εμένα. Λόγος για το βιβλίο "Όπως εγώ! Ένα βιβλίο για ζωάκια και παιδάκια" της συγγραφέας που μας χαμογελά στην τελευταία σελίδα με το όνομα Κρινιώ Παππά.
Χωμένη σε ράφια, είτε φυσικά είτε διαδικτυακά, που ξεχειλίζουν από παιδικά βιβλία, δρω υπό πίεση χρόνου, να βρω εκείνο το βιβλίο το παιδικό που να μ' αρέσει κι εμένα αλλά κυρίως σε εσένα, να αξίζει τα λεφτά του, να έχει ένα νόημα, μια ομορφιά και λίγη αγάπη. Ξεχνώ καμία φορά ότι κάποτε διάβαζα βιβλία ενηλίκων, ξεχνώ καμία φορά ότι υπήρχε εποχή που υπήρχα χωρίς εσένα, ίσως πιο μίζερα, αλλά ίσως και με περισσότερο χρόνο να εντοπίσω εκείνο που θέλω. Μπορεί να είναι ένα καινούργιο βιβλίο για εσένα, μπορεί και μια παλιά μπλούζα για εμένα.
Ο κόσμος του παιδικού βιβλίου δεν θα σταματήσει να με εκπλήσσει. Μπορώ να ξεκινάω έτσι κάθε ανάρτηση που θα γράφω από εδώ και πέρα, καθώς θα γράφω συνεχώς για το νέο μου χόμπι που είναι η ανάγνωση παιδικών βιβλίων στην κόρη μου. Ίσως η μόνη δραστηριότητα που απολαμβάνουμε τόσο και οι δύο ιδιαίτερα εν μέσω πανδημίας και σε συνεχόμενη καραντίνα με κλειστούς παιδικούς σταθμούς και απαγόρευση κυκλοφορίας (τι ζούμε).
Σε συνέχεια της προηγούμενης ανάρτησης αναζήτησα στην παιδική μας βιβλιοθήκη όλα τα βιβλία που έχουμε μέχρι στιγμής και ακολουθούν κάπως όσα αναφέρονται στις θεωρίες της Μοντεσσόρι. Αν και στην αρχή διαβάζοντας όσα αναφέρονται για τα βιβλία έπεσα από τα σύννεφα, στην πορεία συνειδητοποίησα ότι καμία φορά είναι δύσκολο να εξηγήσεις σε ένα μικρό παιδί γιατί μια γάτα οδηγεί αυτοκίνητο ή γιατί ένας αρκούδος κάθεται στο τραπέζι και τρώει με μαχαιροπίρουνο. Έτσι άρχισα να αναζητώ βιβλία που οι ήρωες να είναι άνθρωποι, παιδιά κυρίως, και να κάνουν πράγματα που σχετίζονται και με τη δική μας καθημερινότητα. Όμως, τα βιβλία με ήρωες ζωάκια και φανταστικά γεγονότα συνεχίζουν να είναι στη βιβλιοθήκη μας, εξάλλου είναι πολύ αγαπητά και έχω την εντύπωση ότι υπερτερούν στο εμπόριο.
Χιλιάδες παιδικά βιβλία κυκλοφορούν εκεί έξω κι όλα φαίνονται υπέροχα. Νιώθω σαν κάθε μέρα να εκδίδονται μερικές εκατοντάδες. Κι αν προσθέσουμε κι όλα εκείνα που κυκλοφόρησαν τα τελευταία χρόνια και υπάρχουν ανάμεσα μας, πρέπει να είναι εκατομμύρια τα παραμύθια από τα οποία πρέπει να επιλέξω δύο τρία. Μπαίνω σε ένα βιβλιοπωλείο, κατευθύνομαι στη βιβλιοθήκη με τα βιβλία για τις ηλικίες 3-6 ετών (πιο γενικό δεν γίνεται) και με κυριεύει το χάος. Το ένα καλύτερο από το άλλο, η εικονογράφηση υπέροχη παντού, όλα μικρά έργα τέχνης. Ξεκινάω να διαβάσω την ιστορία. Θέλω ώρες κι ο χρόνος λίγος. Καταλαβαίνω τον τρόμο που μπορεί να κυριεύσει κάποιον γονέα που θα θελήσει να αγοράσει πρώτη φορά ένα βιβλίο για το παιδί του. Ευτυχώς το ίντερνετ έχει βοηθήσει αρκετά, οι γονείς που αγαπούν τα παιδικά βιβλία είναι πολλοί και όλοι προσπαθούν να διαφημίσουν εκείνα που απόλαυσαν.
Τι είναι το βιβλίο; Το βιβλίο είναι ό,τι σου αφήνει όταν δεν το κρατάς πια στα χέρια σου. Ακόμη και τα παιδικά βιβλία, αυτό είναι, αυτό που μένει μέσα μας. Το βιβλίο το διαβάζεις κάπου ήσυχα, σε απορροφά πολύ (γι' αυτό καλύτερα εκείνη την ώρα να μην κάνεις κι άλλες ιδιαίτερα σοβαρές δουλειές) και μετά το βάζεις στο ράφι και φεύγεις κι αυτό έχει την τάση να σε ακολουθεί. Όσο πιο καλό τόσο για πιο πολύ χρόνο σε ακολουθεί.
Τα χειροποίητα αντικείμενα είναι μεγάλη μου αγάπη πόσο μάλλον όταν αυτά προέρχονται από μαμάδες που εργάζονται από το σπίτι και αφορούν παιχνίδια για τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών. Τα κοινωνικά δίκτυα έδωσαν την ευκαιρία σε ανθρώπους που δημιουργούν να προωθήσουν το προϊόν τους και σε εμάς τους καταναλωτές να εντοπίσουμε εκείνους που δημιουργούν ξεχωριστά χειροποίητα αντικείμενα με ιδιαίτερο μεράκι και όρεξη.
Θεωρώ ότι το ξύλινο παιχνίδι ξεπερνάει σε ποιότητα οποιοδήποτε πλαστικό καθώς είναι περισσότερο φιλικό προς το περιβάλλον, είναι πιο καλαίσθητο και επιπλέον όταν είναι χειροποίητο είναι μοναδικό. Επίσης, ακόμη κι όταν το παιδί πάψει να παίζει μαζί του ή το ξεπεράσει ηλικιακά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως διακοσμητικό, τόσο όμορφα είναι.
Η κόρη μου διάβαζε βιβλία πριν γεννηθεί. Δηλαδή η μαμά της διάβαζε. Τα παιδικά βιβλία είχαν μια ξεχωριστή θέση στη βιβλιοθήκη μου και σε αυτό το μπλογκ και πάντα απολάμβανα την ανάγνωσή τους. Αν δεν απολαμβάνουν οι ενήλικες του σπιτιού την ανάγνωση και το βιβλίο, είναι σχεδόν απίθανο το παιδί να τα απολαύσει. Λέω σχεδόν, γιατί εγώ μεγάλωσα σε ένα σπίτι που οι ενήλικες σχεδόν σπάνια διάβαζαν. Αν θέλετε το παιδί σας να αγαπήσει το βιβλίο αφιερώστε χρόνο διαβάζοντας μαζί από τους πρώτους μήνες της ζωής του, θα ανταμειφθείτε καθώς θα το βλέπετε να αποκτά μια όμορφη συνήθεια. Είναι αλήθεια πως τα βιβλία είναι ακριβά, προτιμήστε μεταχειρισμένα, βρείτε μια δημόσια/ δημοτική βιβλιοθήκη, αγοράστε τις προσφορές και αποφύγετε τις νέες εκδόσεις, αγοράστε και όταν τα βαρεθείτε ή περάσετε το στάδιο πουλήστε τα (κρατήστε όμως κάποια για ενθύμιο).
