Ένα κάστρο γεμάτο παραμύθια

Κρατώ στα χέρια μου μια ξεχωριστή έκδοση. Ξεχωριστή εξαιτίας κυρίως δύο συγκυριών. Γιατί δημιουργήθηκε με ένα ξεχωριστό τρόπο και γιατί συγκεντρώνει ξαναγεννημένους μύθους της λαϊκής μας παράδοσης. Η γέννηση της οφείλεται σε μια απρόσμενη συνάντηση. Εννέα γυναίκες συναντήθηκαν σε ένα σεμινάριο δημιουργικής γραφής με τίτλο "Βασικές αρχές παραμυθιού" με συντονίστρια την Άννα Αθανασιάδου. Θέλησαν, φαίνεται, οι κυρίες αυτές, να περιηγηθούν στον μαγικό κόσμο του παραμυθιού κι όπως αποδεικνύεται από την παρούσα έκδοση, τα κατάφεραν να μυηθούν στο μύθο προς μεγάλη, σίγουρα, χαρά της συντονίστριας. Από την άλλη, αγαπώ ιδιαίτερα τους λαϊκούς μας θρύλους οι οποίοι πάντα αποτελούν αφορμή για σκέψη, φαντασία, ονειροπόληση και οι οποίοι έχουν την ικανότητα να σε ταξιδεύουν στις παλιές εποχές, σε τους ξέγνοιαστους μα και δύσκολους καιρούς, χωρίς ανέσεις και πολυτέλειες αλλά με οξυγόνο και γάργαρο νερό.  

Για έναν γέρο βιβλιοπώλη

Οι εκδόσεις Κριτική μας χαρίζουν νέες εκδόσεις με υπέροχα εξώφυλλα. Ένας ακόμη (ελληνικός) εκδοτικός οίκος που χρησιμοποιεί το μοναδικό μάρκετινγκ των βιβλίων για να προωθήσει τα προϊόντα του. Γιατί πάνω από όλα οι εκδοτικοί οίκοι είναι επιχειρήσεις και τα αγαπημένα μας βιβλία είναι προϊόντα που ο κάθε εκδοτικός οίκος παίρνει ένα ρίσκο όταν τα τυπώνει. Ένα μοναδικό και πολύ ιδιαίτερο προϊόν που εκτός των άλλων έχει και την ικανότητα να αυτοδιαφημίζεται μέσω του εξωφύλλου του. Κι εγώ ένα θύμα της καπιταλιστικής κοινωνίας που μας πλαισιώνει, όταν βλέπω τέτοια βιβλιοφιλικά εξώφυλλα θέλω να τα αποκτήσω γιατί βεβαίως βεβαίως φανερώνουν το βιβλιοφιλικό περιεχόμενο τους. Αυτό το παιχνίδι εύρεσης βιβλιοβιβλίων που παίζω με τον εαυτό μου εδώ και μια δεκαετία φαίνεται πως δεν έχει τέλος (ευτυχώς!).

Ο Στόουνερ

Οι πολύ καλές κριτικές και τα καλά σχόλια που διάβασα γι' αυτό το βιβλίο με οδήγησαν στο να θέλω να το διαβάσω. Εννοείται πως η επιθυμία μου ενισχύθηκε λόγω της σειράς Aldina  των εκδόσεων Gutenberg που βάλθηκε να μας κακομαθαίνει εκδίδοντας λογοτεχνικά διαμαντάκια. Μα αυτά και με εκείνα, αυτό το βιβλίο με συντρόφευσε στην πιο όμορφη στιγμή της ζωής μου, στάθηκε επάξια δίπλα μου και μου κράτησε παρέα παρά την κούρασή και την συναισθηματική φόρτισή μου.

Ολόφρεσκο παιδικό βιβλιοβιβλίο για δύο από εσάς

Τα βιβλία που αναφέρονται σε βιβλιοθήκες τα αγαπάμε λίγο περισσότερο εμείς οι βιβλιοθηκονόμοι, πόσο μάλλον αν απευθύνονται σε παιδιά, γιατί κάνουν γνωστό το επάγγελμά μας και προωθούν το έργο των βιβλιοθηκών τονίζοντας πόσο απαραίτητες είναι για την ανάπτυξη της φαντασίας, και όχι μόνο, των παιδιών. Ευτυχώς κυκλοφορούν πολλά παιδικά βιβλιοβιβλία, μα το ευτυχέστερο όλων είναι ότι συνεχίζουν να γράφονται και να εκδίδονται ακατάπαυστα αυτά τα λίγο περισσότερο αγαπημένα μας βιβλία.

Ανοιξιάτικη ημέρα ποίησης

Για τη γιορτή της ποίησης, για την πρώτη ημέρα της άνοιξης, για την κάθε καινούρια ημέρα της νέας μου ζωής, ανοίγω τα ποιήματα της Αγγελάκη-Ρουκ και αντιγράφω:

Τι δίνει η ποίηση και τι παίρνει

Εκπαιδεύοντας γονείς

Κυκλοφορούν πολλά βιβλία για όλους τους αγχωμένους μέλλοντες (ή νυν) γονείς που θέλουν να διαβάσουν και να ενημερωθούν για το πως θα γίνουν καλοί γονείς, πως θα εκπαιδεύσουν τα παιδιά τους, πως θα τα διαπαιδαγωγήσουν σωστά. Χιλιάδες συμβουλές από ειδικούς ή από μη ειδικούς. Ένα χάος μέσα στο ήδη χαώδες κεφάλι του φιλαναγνώστη γονιού. Κατέληξα να κάνω αυτό που κάνω συνήθως, να διαβάζω όσο πιο πολύ μπορώ και στο τέλος να κρατώ ό,τι ταιριάζει με τα ένστικτά μου, την ιδιοσυγκρασία μου και τα γούστα μου. Ξεκινάω όμως από κάποια βιβλία που μου έχουν δημιουργήσει την άποψη ότι είναι κλασικά ή πολύ δημοφιλή. Ένα από τα πρώτα βιβλία που διάβασα ήταν το Εκπαιδεύοντας τα παιδιά: όρια στην παιδική παντοδυναμία, γραμμένο το 2008 από τον παιδίατρο και ψυχαναλυτή Αλντό Ναουρί, ο οποίος ζει στο Παρίσι και εργάζεται προσπαθώντας να βοηθήσει τους γονείς στο πιο δύσκολο έργο που μπορεί να αναλάβει ένας άνθρωπος, να διαπαιδαγωγήσει σωστά το παιδί του και να δημιουργήσει έναν υγιή άνθρωπο.

Μουσικά παραμύθια

Πριν από κάποια χρόνια, θυμάμαι, αναζητούσα επίμονα στα ράφια της Πολιτείας ένα μουσικό παραμύθι για να το δωρίσω στην κόρη ενός φιλικού ζευγαριού. Ήθελα να συνοδεύεται από cd καθώς επιθυμούσα να έχει μελοποιηθεί ώστε να ακούγεται ευχάριστα από το παιδί χωρίς απαραίτητα να απαιτείται η παρουσία του γονιού. Ανάμεσα στις ελάχιστες επιλογές μου ήταν και ετούτη η έκδοση κι είχα συνειδητοποιήσει ότι αυτό που ζητούσα τελικά δεν ήταν και κάτι τόσο συνηθισμένο.

Μια καθυστερημένη απάντηση (Ιστορίες βιβλιοπωλείων)

Κάποιες στιγμές μου έρχεται στο νου μια σκηνή που προ πολλών ετών είχα ζήσει. Έτσι ξαφνικά εμφανίζεται στη σκέψη, δίχως λόγο και προειδοποίηση, για μια μόνο στιγμή και μετά πάλι ξεχνιέται. Έτσι ξαφνικά επιστρέφω πάντα σε μια ημέρα, σε λίγα μόνο λεπτά, σε μια στιγμή του έτους 2008. Σε μια ερώτηση που δίχως λογική δεν είχα δώσει απάντηση. Ήταν εκείνο το έτος που εργάστηκα για πρώτη φορά. Μόλις είχα πάρει το πτυχίο μου, καμάρι στην κορνίζα, κατόρθωμα ολόδικό μου, η πρώτη μου νίκη, κι είχα απευθυνθεί για εργασία στο μεγαλύτερο βιβλιοπωλείο εκείνων των χρόνων. Με μόνα εφόδιο το πτυχίο μου και μερικές συστάσεις.

Το βιβλιοβιβλίο του 2018

Για το νέο έτος, το ενδέκατο έτος λειτουργίας ετούτου του μπλογκ, επιλέγω να μιλήσω για το πιο πολυφωτογραφημένο βιβλίο του 2018. Άλλωστε, δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ σε ένα τόσο διάσημο βιβλιοβιβλίο καθώς γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο ξεκινήσαμε τις Βολτίτσες τότε, το μακρινό 2008. 

Για την Κατερίνα

Μετά από δύο χρόνια που κάθεται στη βιβλιοθήκη μου έφτασε η στιγμή της ανάγνωσής του. Ένα βιβλίο που έφτασε στα χέρια μου καθώς η συγγραφέας του, η πιο διάσημη βιβλιομπλόγκερ της ελληνικής μπλογκόσφαιρας, είχε την ευγενική καλοσύνη να μου το ταχυδρομήσει (με αφιέρωση στη σελίδα τίτλου, παρακαλώ). Ξεκίνησα την ανάγνωσή του ένα απόγευμα, μετά τη δουλειά, που το μυαλό ζητούσε λογοτεχνία. Λίγα απογεύματα αργότερα είχα φτάσει στην τελευταία του σελίδα.

Σφηνάκι σκέψεων

Αυτά τα μικρά διαμαντάκια από τις εκδόσεις Ροές, σα διαλεγμένα ένα ένα, αναδεικνύουν στο μέγιστο τον ρόλο του εκδότη. Αν δείτε αυτές τις μικρές μπεζ ράχες που κάτω χαμηλά γράφουν "Ροές" μην κοιτάξετε τίποτα άλλο, απλά αρχίστε την ανάγνωση. Δεν μας ενδιαφέρει ούτε τίτλος ούτε συγγραφέας, είναι σίγουρα ένα μικρό αριστούργημα γιατί έχει ενταχθεί στη σειρά microMEGA.

Βιβλιοθήκες=Πρόσβαση (για όλους)

Οι βιβλιοθήκες, αγαπητοί μου, έχουν μια βασική αρχή. Πρέπει να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε όλους ανεξαιρέτως και χωρίς καμία απολύτως διάκριση. Έτσι είναι η γνώση, δεν έχει σύνορα και θα πρέπει ξεπερνάει κάθε εμπόδιο. Και οι βιβλιοθήκες είναι γνώση και μόρφωση, ιδιαίτερα οι ακαδημαϊκές που πλαισιώνουν την ακαδημαϊκή μελέτη. Και σε αυτή τη χώρα η ακαδημαϊκή παιδεία είναι μεγάλη σε ποσότητα αν κρίνουμε από τη πληθώρα των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων που έχουν ιδρυθεί όλα αυτά τα χρόνια. Όλα ανεξαιρέτως έχουν τη βιβλιοθήκη τους που οφείλει να κάνει τη δουλειά της παρόλες τις περίεργες συνθήκες που μπορεί να επικρατούν, ενδεχομένως χωρίς προσωπικό, χωρίς οικονομικούς πόρους ή με πόρους που αφορούν συγκεκριμένα ζητήματα, χωρίς υποδομές κ.ο.κ.

Ταξίδι στην Αλγερία

Λογοτεχνικά ταξίδια. Υπέροχα ταξίδια σε μέρη που δεν γνωρίζεις και ούτε είχες σκοπό να επισκεφθείς διά ζώσης. Τέτοια ταξίδια μας προσφέρουν απλόχερα τα βιβλία. Και γνώσεις. Αυτός είναι ο ορισμός ενός καλού λογοτεχνικού βιβλίου. Όταν μέσα από τις σελίδες του μας κάνει πιο πλούσιος. Τα βιβλία είναι τα πλούτη μας. Η Καουτέρ Αντιμί, μια συγγραφέας που έχει την ίδια ηλικία με εμένα, κατάγεται από το μακρινό Αλγέρι αλλά ζει στο Παρίσι. Μέσα από "Τα πλούτη μας" θέλησε να μας μιλήσει για την πόλη στην οποία γεννήθηκε και να μας παρουσιάσει τη ζωή ενός βιβλιοανθρώπου. Τι σπουδαία συγκυρία, να γνωρίζεις μια πόλη, λίγο από την ιστορία της και έναν εκδότη. Έναν εκδότη που δεν είχες ακούσει τίποτα γι' αυτόν έως τώρα. Ούτε για το Αλγέρι.

Για να αγαπήσουν τα παιδιά το βιβλίο

Έψαχνα καιρό ένα βιβλίο σαν αυτό. Ήμουν πεπεισμένη ότι δεν υπάρχει κάτι παρόμοιο και ξεφύλλιζα ζηλεύοντας τα άπειρα μουσικοπαιδαγωγικά βιβλία στα οποία ένας μουσικός έχει την ευκαιρία να πάρει τόσες ιδέες για να εκπαιδεύσει δημιουργικά τα παιδιά στη μουσική όσες του αρκούν για να γεμίσει μια ολόκληρη σχολική χρονιά. Γιατί η μουσική να είναι παιχνίδι και το βιβλίο όχι;

για την αγάπη των βιβλίων

Θυμάμαι ακόμη εκείνες τις επιστημονικές μελέτες που διάβαζα στις αρχές του αιώνα που σαν ταινίες επιστημονικής φαντασίας μιλούσαν για ένα κόσμο που η έντυπη πληροφορία δεν θα υπάρχει. Ο θάνατος του χαρτιού, ο θάνατος του βιβλίου κι άλλοι τέτοιοι θάνατοι. Ακόμη κυκλοφορούν γελοιογραφίες που απεικονίζουν παιδιά να κοιτούν με απορία ένα έντυπο βιβλίο. Σαν τα παιδιά να μαθαίνουν γράμματα από ταμπλέτες κι από διαδραστικούς πίνακες και ουχί από κακομούτσουνα ολοχάρτινα βιβλιαράκια. Σαν οι ευσυνείδητοι γονείς να διαβάζουν παραμύθια στα παιδιά τους από κινητά και ουχί από ολοχάρτινα χρωματιστά παιδικά βιβλιαράκια. Εγώ που είμαι όλη την ημέρα στον υπολογιστή, γελάω με όλους όσους προοικονομούν το τέλος του χάρτινου φίλου μου. Υπάρχουν ακόμη αυτοί που έχουν το χάρισμα να βλέπουν τόσα πετυχημένα το μέλλον;

Φιλαναγνωσία και σχολείο

Λένε πως οι εκπαιδευτικοί μπορούν να εργαστούν στις σχολικές βιβλιοθήκες παρακολουθώντας κάποια ολιγόωρα σεμινάρια βιβλιοθηκονομίας. Δεν λένε όμως γιατί οι βιβλιοθηκονόμοι δεν μπορούν να εργαστούν στις σχολικές βιβλιοθήκες μετά από παρακολούθηση σεμιναρίων παιδαγωγικής. Με αυτή τη σκέψη κατευθύνθηκα στο υπόγειο της Πολιτείας να βρω εκείνα τα ράφια που συγκεντρώνουν βιβλία σχετικά με την επιστήμη της εκπαίδευσης. Παίρνεις ένα πιστοποιητικό αν παρακολουθήσεις ένα μάθημα που σε παροτρύνει να διαβάσεις μερικά βιβλία. Αν τα διαβάσεις μόνος σου παίρνεις τις ίδιες γνώσεις αλλά δεν μπορείς να τις πιστοποιήσεις. Είναι αλήθεια ότι εμείς οι βιβλιοθηκονόμοι δεν έχουμε διδαχτεί παιδαγωγικά μαθήματα κι όμως είναι τόσο χρήσιμα στο περιβάλλον μιας βιβλιοθήκης, είτε δημόσιας είτε παιδικής είτε σχολικής. Αντιλαμβανόμενη αυτό το κενό μου βάλθηκα να κοιτώ ράχες. Κι έτσι κατέληξα να προμηθευτώ κάμποσα διαφορετικά βιβλιοβιβλία για να γεμίσω τις καλοκαιρινές μου ημέρες. Ναι, κατάφερα να βρω βιβλιοβιβλία ακόμη και σε αυτή την κατηγορία βιβλίων και μάλιστα υπέροχα. Είναι αυτή η λέξη φιλαναγνωσία που βοήθησε την αναζήτηση.

Υπάρχει ανισότητα στον κόσμο του βιβλίου;

Μιας και διανύω περίοδο που διαβάζω μανιωδώς αγγλικά κείμενα θα σας παρουσιάσω μια είδηση που επέλεξα να διαβάζω ξανά και ξανά κι έχει τελικά καταφέρει να με διχάσει. Το 2015 η συγγραφέας Kamila Shamsie που κατάγεται από το Πακιστάν αλλά ζει στην Αγγλία, αποφάσισε να κάνει ένα κάλεσμα προς τους εκδότες της Αγγλίας. Καθώς το 2018 είναι ένα εορταστικό έτος στο Ηνωμένο Βασίλειο γιατί κλείνουν 100 χρόνια από τότε που οι γυναίκες άρχισαν να ψηφίζουν, αποφάσισε να κάνει μία πρόταση για να εορταστεί λίγο παραπάνω το γυναικείο φύλο. Ζήτησε, λοιπόν, το έτος 2018 να ονομαστεί "year of publishing women" και όλοι εκδότες να εκδίδουν και να μεταφράζουν μόνο γυναίκες συγγραφείς. Με αυτόν τον τρόπο, είπε, θα εξισορροπηθεί κάπως η ανισότητα που υπάρχει προς το γυναικείο φύλο.