Περί μουσείων λόγος

Ένα πολύ ιδιαίτερο βιβλίο για όλους εμάς που αγαπάμε τα μουσεία και θέλουμε να μυήσουμε τα παιδιά μας στις τακτικές επισκέψεις αλλά και να τους γνωρίσουμε τι εστί μουσείο, είναι το βιβλίο «Το δικό μου μουσείο» της Emma Lewis. Νιώθω ότι γεμίζει ένα πολύ μεγάλο εκδοτικό κενό αναφορικά με τη μουσειακή παιδεία ως προς τις μικρές ηλικίες.

Εδώ βέβαια να σημειώσω ότι έχω την τύχη να έχω παρακολουθήσει αρκετά μαθήματα μουσειολογίας κατά τη διάρκεια των προπτυχιακών σπουδών μου και να έχω αντιληφθεί εις βάθος τα πολλαπλά οφέλη που μπορεί να λάβει ένα παιδί που επισκέπτεται τακτικά τέτοιους πολυσύνθετους χώρους μάθησης. Στην ουσία είμαι και «Μουσειολόγος» κι ας μην μου δόθηκε ποτέ η ευκαιρία να εργαστώ σε αυτό το αντικείμενο. Ωστόσο, ελάχιστοι είναι αυτοί που κατανοούν την επιστήμη αυτή πόσο μάλλον όταν συνδέεται με παιδιά μικρών ηλικιών και περισσότερο όταν ζεις σε ελληνική επαρχιακή πόλη.

Σχεδόν έχω κουραστεί να συνυπάρχω με ανθρώπους που θεωρούν ότι είναι αδύνατον τα μουσεία να προσφέρουν οφέλη σε παιδιά προσχολικής ηλικίας, θεωρώντας ότι αυτοί οι χώροι απευθύνονται σε μεγαλύτερες ηλικίες που έχουν μάθει να αφομοιώνουν με πιο σύνθετο τρόπο τη γνώση. Είναι αλήθεια ότι τα περισσότερα μουσεία στην Ελλάδα, π.χ. Αρχαιολογικά, δεν είναι φιλικά στα νήπια (το νήπιο σχεδόν δεν μπορεί να υπάρξει μέσα σε αυτά καθώς θεωρείς ότι κινδυνεύει να προκαλέσει ζημιά έστω κι αν ο γονιός αφαιρεθεί για μερικά δευτερόλεπτα). Όμως το να εκπαιδευτεί ένα παιδί στο να σέβεται το χώρο, να αντιληφθεί την αξία και  την μοναδικότητα των υλικών που συγκεντρώνονται είναι και αυτό μέρος της μάθησης. Τα παιδιά που ζουν στην Αθήνα είναι πιο τυχερά ως προς την ποικιλία εκπαιδευτικών προγραμμάτων που έχουν την τύχη να παρακολουθήσουν ακόμη και από τη βρεφική ηλικία αλλά και από την ποικιλία μουσείων που έχουν δημιουργηθεί αποκλειστικά γι’ αυτά.

Μια καλή αρχή όλων είναι αυτό το βιβλίο με την υπέροχη εικονογράφηση και το μικρό και λιτό κείμενο που ξεναγεί το παιδί σε όλα τα είδη μουσείων, τα αρχαιολογικά, φυσικής ιστορίας, πινακοθήκες, υπαίθρια κ.λπ. και καταλήγει στο πιο σπουδαίο μουσείο, σε αυτό που υπάρχει σε κάθε παιδικό δωμάτιο. Κι εκεί συμπυκνώνεται όλη η ουσία, εκεί που μιλά απευθείας στο παιδικό μυαλό, την ώρα που συνδέει την αξία των μουσείων με τα πολύτιμα αντικείμενα που κάθε παιδί κουβαλά στο δωμάτιο του, από τους πολύτιμους θησαυρούς που βρίσκει στη φύση και με ευλάβεια κουβαλά στις χούφτες και στις τσέπες μέχρι το σπίτι του, γυαλιστερές πετρούλες, σπασμένα κοχύλια, κόκκινα φύλλα έως τις ζωγραφιές τις πρώτες γραμμές που κανένα παιδί δεν θέλει να αποχωριστεί. 

Το δωμάτιο της Μαργαρίτας, όπως κάθε παιδικό δωμάτιο, είναι το πρώτο μουσείου που επισκέπτεται ένα παιδί και μάλιστα το έχει δημιουργήσει μόνο του αλλά πριν διαβάσει αυτό το βιβλίο δεν ήξερε ότι αυτό που έχει δημιουργήσει έχει όνομα. Ευτυχής που οι εκδόσεις Πουά έφεραν αυτό το βιβλίο στη χώρα μας.