Το ταξίδι της γραμμής

Μια εντυπωσιακή ιστορία που έχω τη χαρά να έχω στην παιδική μας βιβλιοθήκη, η οποία με κάνει να σκέφτομαι και να εξηγώ πολλά στη μικρή μου κόρη, είναι το "Ταξίδι της Γραμμής" των Δασκαλάκη Μαρία και Ταμιωλάκη Μάνου σε πανέμορφη εικονογράφηση του Γιαννόπουλου Νικόλαου. Πολλά παιδικά βιβλία έρχονται στο σπίτι μου, μας συντροφεύουν για μερικά χρόνια, περνάμε χρόνο δημιουργικό μαζί τους, αλλά τα περισσότερα φεύγουν καθώς πιστεύω πάντα πως τα βιβλία είναι για να αλλάζουν χέρια και να διαβάζονται ξανά και ξανά. Αυτό το βιβλίο όμως είναι διαφορετικό. Γιατί σε κάθε ανάγνωση έχει να μας πει κάτι καινούριο γιατί εμείς που το διαβάζουμε είμαστε άλλοι.

Κρατικά βραβεία παιδικού βιβλίου, όλη η λίστα

Το παιδικό βιβλίο είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο τα τελευταία χρόνια στη μου ζωή. Απολαμβάνω την ανάγνωση τους, εξάλλου, την απολάμβανα ανέκαθεν. Είναι ένας τρόπος να περνώ δημιουργικά και ξεκούραστα το χρόνο με την κόρη μου, μακριά από οθόνες αλλά και εντάσεις. Όλοι οι παιδαγωγοί που συναναστρέφονται με τη Μαργαρίτα καταλαβαίνουν ότι είναι ένα παιδί που ασχολείται με τα βιβλία γιατί έχει μπόλικη φαντασία, πλούσιο λεξιλόγιο, μπορεί να κάνει εξαιρετικές αφηγήσεις και περιγραφές βλέποντας μια εικόνα, ζωγραφίζει εξαιρετικά καθώς έχει διδαχτεί από τους εικονογράφους. Όσο διαβάζω το κείμενο έχει χρόνο να παρατηρεί και την παραμικρή λεπτομέρεια των εικόνων, επίσης, δεν έχει βαρεθεί ούτε λίγο την ανάγνωση των βιβλίων. Η ανάγνωση βιβλίων έχει γίνει σίγουρα η αγαπημένη της δραστηριότητα και απολαμβάνει ακόμη και αν πρόκειται για audiobooks. 

Το παιδικό βιβλίο να ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα

Οι επαρχιακές πόλεις είναι αδικημένες σε ό,τι σχετίζεται με πολιτιστικές δράσεις είτε αφορούν τους ενήλικες είτε τα παιδιά. Ό,τι γίνεται, γίνεται σε μικρή εμβέλεια από κάποιον πολιτιστικό σύλλογο ή από κάποιο σχολείο και αφορά ένα μικρό μέρος του πληθυσμού. Οι Αθηναίοι σαφώς έχουν πρόσβαση σε αμέτρητες εκδηλώσεις, οι οποίες οργανώνονται από τους δήμους, από δημόσιους πολιτιστικούς φορείς ή από ιδιωτικούς. Στην επαρχία όμως τι γίνεται; Ας πάρουμε για παράδειγμα το βιβλίο. Αυτές τις ημέρες στην Αθήνα πραγματοποιείται έκθεση βιβλίου όπου οι εκδότες παρουσιάζουν την εκδοτική τους παραγωγή και πλαισιώνεται από πληθώρα δράσεων. Βιβλιοπωλεία, εκδοτικοί οίκοι, εξελιγμένες βιβλιοθήκες και μουσεία, όλα είναι στην Αθήνα και δύσκολα φθάνουν στην επαρχία.

Παιδικά αριστουργήματα

Ας μιλήσουμε για κλασικά παιδικά βιβλία. Για έργα που γράφτηκαν πριν πολλά χρόνια αλλά ακόμη και σήμερα εκδίδονται, διαβάζονται, διδάσκονται και αγαπιούνται γιατί δεν έχουν βρεθεί άλλα να τα ξεπεράσουν ή γιατί δεν κατάφεραν άλλοι να κάνουν κάτι τόσο αριστουργηματικό. Ένα και ίσως και το μοναδικό μουσικό παραμύθι που δημιουργήθηκε με σκοπό να εξοικειώσει μικρά παιδιά με τη μουσική, να γνωρίσουν, να ακούσουν διάφορα μουσικά όργανα. Ο Πέτρος και ο λύκος.

Μαθαίνοντας τις νότες...

Επιλέγω παιδικά βιβλία στην τρίχρονη κόρη μου σύμφωνα με τα δικά μου γούστα. Καμία φορά προσπαθώ να φανταστώ τι θα μπορούσε να της αρέσει αλλά τις πιο πολλές φορές κάνω λάθος. Το ίδιο συμβαίνει και με τα παιχνίδια. Άλλες φορές επιλέγω σύμφωνα με κάποιο θέμα που θα ήθελα να συζητήσουμε: τα συναισθήματα, τη διαφορετικότητα, την αγάπη. Οι τέχνες, όμως, είναι πάντα ένα θέμα που αγαπώ και θα ήθελα να υπάρχουν στη ζωή της. Πάντα απολαμβάνω την ανάγνωση βιβλίων που αναφέρονται στη ζωγραφική ή στη μουσική. Μαζί με εμένα τα απολαμβάνει και η Μαργαρίτα.

Έλληνες εικονογράφοι παιδικών βιβλίων

Μετά την πολύ όμορφη συζήτηση με τα μέλη της αγαπημένης ομάδας του facebook για το παιδικό βιβλίο που αφορούσε Έλληνες συγγραφείς παιδικών βιβλίων μου δημιουργήθηκε μια νέα απορία. Το παιδικό βιβλίο, όπως έχω πει ξανά και δεν θα σταματήσω να λέω, είναι πρωτίστως και κυρίως η εικονογράφηση του. Όσο εμείς διαβάζουμε στο παιδί, ιδιαιτέρως προσχολικής ηλικίας που τα γράμματα για εκείνο δεν είναι παρά μαύρα ανεξερεύνητα σημάδια, εκείνο βυθίζεται στις εικόνες που του ανοίγουμε μπροστά του. Ίσως, παράλληλα με την ιστορία που ακούει με τη φωνή μας, εκείνο να δημιουργεί μια νέα ιστορία μέσα από τα χρώματα και τις εικόνες που παρατηρεί. Σίγουρα, όμως, τα λόγια μας γίνονται περισσότερο κατανοητά μέσω της οπτικής αναπαράστασής τους. Παράλληλα, το μάτι εξασκείται στην τέχνη, μια τέχνη που αργότερα θα προσπαθήσει να μιμηθεί στις ζωγραφιές του.

Ο ρυθμός του βιβλίου

Από τη λίστα με τους αγαπημένους Έλληνες συγγραφείς παιδικών βιβλίων των φανατικών αγοραστών παιδικών βιβλίων γνώρισα πολλούς συγγραφείς και ανακάλυψα πολλούς τίτλους που θα ήθελα να έχω στην παιδική βιβλιοθήκη της κόρης μου. Στις επόμενες αναρτήσεις θα παρουσιάσω κάποιους από αυτούς. 

Βιβλία για την ειρήνη

Και όταν όλοι μιλούν για πόλεμο, μακριά μας ή κοντά μας δεν έχει σημασία, εμείς επιλέγουμε να μιλάμε για την ειρήνη. Να ακούμε γνώριμες και ήρεμες φωνές που προτρέπουν να μην υπάρχουν σύνορα και όλοι να ζουν για το σήμερα. Μπορεί να είμαστε ονειροπόλοι αλλά για να ονειρευόμαστε διαβάζουμε βιβλία και για να αφήνουμε τη φαντασία μας να ταξιδεύει.

Συγγραφείς παιδικών βιβλίων

Κοιτάζοντας την παιδική βιβλιοθήκη που σιγά σιγά χτίζουμε παρατήρησα ότι σχεδόν όλα τα βιβλία είναι ξένων συγγραφέων. Κι αυτό με έβαλε σε σκέψεις. Ένας εκδοτικός οίκος που εκδίδει έναν ξένο και μάλλον άκρως επιτυχημένο συγγραφέα παίρνει μηδενικό ρίσκο έκδοσης. Σαφώς είναι ωραίο να γνωρίζουμε υπέροχα έργα διαφορετικών κουλτουρών, αλλά από την άλλη κάπως πρέπει να αναδειχθεί η εγχώρια πολιτιστική δημιουργία και να διαδωθεί εκτός συνόρων. Ο εκδοτικός οίκος είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή επιχείρηση και αυτός είναι ο μαγικός κόσμος της εκδοτικής βιομηχανίας που πάντα θα θαυμάζω.

Κάτι παραπάνω από παιδικό βιβλίο

Τα βιβλία που απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες των παιδιών δεν είναι μόνο αυτό που έχουμε στο μυαλό μας συνδεδεμένο με την έννοια του βιβλίου. Κάποια παιδικά βιβλία δεν είναι ένα απλό παραμύθι, ούτε είναι απλά όμορφες εικόνες με μία ιστορία, μπορεί να είναι και κάτι πολύ περισσότερο. Σίγουρα υπάρχουν βιβλία για μωρά με κινούμενα μέρη και ήχους. Σίγουρα υπάρχουν βιβλία που ανοίγουν και γίνονται ολόκληρα χάρτινα κάστρα. Υπάρχουν όμως και βιβλία που σου ζητούν να αλληλεπιδράσεις μαζί τους, να μάθεις παίζοντας. 

Περί παιδικών βιβλιοθηκών

Δεν υπάρχει παιδί που να μην του αρέσει να του διαβάζουν βιβλία. Δεν θα έπρεπε να υπάρχει παιδί που δεν του έχουν διαβάσει βιβλία. Κυκλοφορεί τόση μεγάλη ποικιλία παιδικών βιβλίων για όλα τα γούστα και για όλες τις ηλικίες που σίγουρα το παιδί θα βρει κάτι που να το συγκινεί. Ή ο γονέας θα βρει κάποιο που να το απολαμβάνει πολύ γιατί τη δική του απόλαυση και αγάπη θα μεταφέρει στο παιδί. Και το παιδικό βιβλίο δεν είναι ένα απλό βιβλίο, είναι ένα παιχνίδι, μια δραστηριότητα, μια στιγμή, μια αφορμή.

Το κορίτσι των παιδικών βιβλίων και η Μπελ

Στη μικρή και πολύπαθη τοπική δημόσια βιβλιοθήκη εντόπισα ένα βιβλίο που ήθελα να διαβάσω στην κόρη μου καιρό τώρα. Όχι γιατί της αρέσει η μαγειρική και όλη μέρα παίζει με τα κουζινικά της, όχι γιατί έχω διαβάσει πάρα πολλές κριτικές για το εν λόγω βιβλίο, αλλά εξαιτίας της συγγραφέας του.

Είναι κάποια παιδικά βιβλία

Είναι κάποια βιβλία που τοποθετούνται στο ράφι με τα παιδικά βιβλία αλλά δεν είναι παιδικά ή τουλάχιστον δεν είναι από αυτά τα παιδικά που έχουμε συνηθίσει. Μην ξεχνάμε βέβαια ότι όλα (ή σχεδόν όλα) τα βιβλία γράφονται από ενήλικες και όσο κι αν προσπαθούν να γίνουν παιδιά, μέσω της συγγραφής παιδικών βιβλίων, πάντα θα έχουν τη ματιά ενός ενήλικα. 

Για τον Eric Carle

Αν με ρώταγε κάποιος ποια βιβλία πρέπει να περιέχει οπωσδήποτε μια παιδική βιβλιοθήκη, είτε δημόσια είτε ιδιωτική, το πρώτο που θα μου ερχόταν στο μυαλό είναι όλα τα βιβλία του Eric Carle. Θα ήθελα να μην υπάρχει κανένα παιδί στον κόσμο που να μην έχει διαβάσει κάποιο από τα βιβλία του. Αυτός ο ξεχωριστός συγγραφέας αλλά και εικονογράφος παιδικών βιβλίων, έγινε διεθνώς γνωστός με το πολύ αγαπημένο σε όλους μας βιβλίο "Μια κάμπια πολύ πεινασμένη" που εκδόθηκε πρώτη φορά το 1969, το οποίο έχει μεταφραστεί σε 66 γλώσσες και έχει πουλήσει περισσότερα από 50 εκατομμύρια αντίτυπα. Όμως έχει εκδώσει περισσότερα από 70 βιβλία που έχουν πουλήσει περισσότερα από 152 εκατομμύρια αντίτυπα.

Ο Kobi Yamada μας κάνει πλουσιότερους

Ενώ έχω συναντήσει στην αναγνωστική μου πορεία πολλούς αποτυχημένους συγγραφείς που προσπαθούν να γράψουν λογοτεχνικά βιβλία, δεν έχω συναντήσει (ακόμη) αποτυχημένους συγγραφείς που προσπαθούν να γράψουν παιδικά βιβλία. Είναι λες και όλη την φαντασία και την σοφία μας εμείς οι ενήλικες περιμένουμε να τη βγάλουμε σε ένα παραμύθι μερικών λέξεων. Και μερικές φορές τα παραμύθια είναι τόσο απλά και μικρά μα τόσο μεγάλα και σπουδαία παράλληλα. Μπορεί να φταίνε και οι εκδοτικοί οίκοι και οι άνθρωποι τους, μπορεί να φιλτράρουν πολύ καλά τι εκδίδουν για παιδιά γιατί γνωρίζουν καλά πόσο απαιτητικό κοινό είναι.

Έλα να ακούσουμε ένα παραμύθι

Ο κόσμος του παιδικού βιβλίου δεν θα σταματήσει να με εκπλήσσει. Μπορώ να ξεκινάω έτσι κάθε ανάρτηση που θα γράφω από εδώ και πέρα, καθώς θα γράφω συνεχώς για το νέο μου χόμπι που είναι η ανάγνωση παιδικών βιβλίων στην κόρη μου. Ίσως η μόνη δραστηριότητα που απολαμβάνουμε τόσο και οι δύο ιδιαίτερα εν μέσω πανδημίας και σε συνεχόμενη καραντίνα με κλειστούς παιδικούς σταθμούς και απαγόρευση κυκλοφορίας (τι ζούμε).

Μοντεσσόρι και βιβλία

Το Μοντεσσοριανό σύστημα εκπαίδευσης δεν το γνώριζα μέχρι πριν ένα χρόνο. Καθώς προσπαθείς να μεγαλώσεις ένα παιδί, σίγουρα, όμως, θα πέσεις πάνω του και θα θελήσεις να μάθεις περισσότερα. Διότι όλα ακούγονται πολύ δελεαστικά. Ίσως τα τελευταία χρόνια να έχει γίνει πιο διάσημο από ό,τι παλαιότερα αν και η Ιταλίδα Μαρία Μοντεσσόρι έζησε και έδρασε στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Το βιβλίο "Μοντεσσόρι, στο σπίτι με το μικρό παιδί: πως να μεγαλώσεις ανεξάρτητα και υπεύθυνα παιδιά" της  Simone Davies κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο την περίοδο που άρχισα να αναζητώ περισσότερες πληροφορίες γι' αυτό τον τρόπο σκέψης στο μεγάλωμα ενός παιδιού. Είναι ακόμη πιο δελεαστικό που εξειδικεύει στην ηλικιακή ομάδα 1 έως 3 ετών που είναι μια ιδιαίτερη ηλικία με ξεσπάσματα, παιχνίδια ορίων και έλλειψη συναισθηματικής διαχείρισης και αντίληψης.

Πάμε θέατρο από το σπίτι με τον Έλμερ

Για τον πολύχρωμο ελέφαντα που τον λένε Έλμερ πρέπει να έχουν γραφτεί πολλές λέξεις, αλλά μάλλον αξίζει να γραφτούν λίγες ακόμη για να μάθουν όλοι όσοι ψάχνουν παιδικά βιβλία για τη διαφορετικότητα να γράφουν στις αναζητήσεις τους τη λέξη Έλμερ. Και είναι πολλοί αυτοί που αναζητούν βιβλία για τη διαφορετικότητα. Άπειρες εκδόσεις κυκλοφορούν με τον διαφορετικό αυτόν ελεφαντάκο του Ντέιβιντ Μακ Κι, με σκληρές σελίδες, με ήχους, σε μικρό μέγεθος κ.λπ. Επέλεξα μια και έβαλα στη βιβλιοθήκη της και το διαβάζουμε από τότε που η Μαργαρίτα ήταν 18 μηνών.

Μαμά κοίτα, Ερμής

Τι είναι το βιβλίο; Το βιβλίο είναι ό,τι σου αφήνει όταν δεν το κρατάς πια στα χέρια σου. Ακόμη και τα παιδικά βιβλία, αυτό είναι, αυτό που μένει μέσα μας. Το βιβλίο το διαβάζεις κάπου ήσυχα, σε απορροφά πολύ (γι' αυτό καλύτερα εκείνη την ώρα να μην κάνεις κι άλλες ιδιαίτερα σοβαρές δουλειές) και μετά το βάζεις στο ράφι και φεύγεις κι αυτό έχει την τάση να σε ακολουθεί. Όσο πιο καλό τόσο για πιο πολύ χρόνο σε ακολουθεί. 

Βιβλία με χοντρές σελίδες για μικρά χεράκια

Κυκλοφορούν χιλιάδες βιβλία για πολύ μικρά παιδιά, δηλαδή από 0 μηνών, και συνήθως το βιβλίο είναι το καλύτερο παιχνίδι. Αλλά δεν θα ήθελα να μιλήσω για τα βιβλία που είναι περισσότερο παιχνίδια, με συρόμενα μέρη, παράθυρα που ανοιγοκλείνουν και πράγματα που πετάγονται. Ακόμη και ένα βιβλιοπωλείο της γειτονιάς είμαι σίγουρη ότι διαθέτει μερικά εκατοντάδες. Θα ήθελα περισσότερο να αναφερθώ σε εκείνα που μοιάζουν περισσότερο με βιβλίο, έχουν μικρή ιστορία και αρκετή εικόνα. Είναι κατάλληλα για πολύ μωρά καθώς μπορείτε να βλέπετε για αρχή την εικονογράφηση αλλά και για παιδιά 3 με 4 χρονών που αρχίζουν να εξοικειώνονται με το άκουσμα ιστορίας, ίσως και για μεγαλύτερα παιδιά.