Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ex libris. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ex libris. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Κυριακή 24 Μαρτίου 2013

Για φανατικούς βιβλιόφιλους

Η ιστορία των ex libris ξεκινά παράλληλα με την ιστορία της τυπογραφίας.
Οι έντυπες ετικέτες που τοποθετούνταν συνήθως πίσω από το εξώφυλλο των δερματόδετων εκδόσεων, αποτελούνταν από περίτεχνες εικόνες που σήμερα απασχολούν την ιστορία της τέχνης. Συνήθως απεικόνιζαν ένα αγαπημένο θέμα του αναγνώστη, άλλοτε απεικόνιζαν τον ίδιο τον αναγνώστη κυριολεκτικά ή μεταφορικά. Από την αρχή εξέφραζαν την ανάγκη των κατόχων των βιβλίων να αφήσουν ένα δικό τους σημάδι πάνω στο βιβλίο ή να το προστατέψουν από την κλοπή δίνοντας βαριές κατάρες σε όποιον το έπραττε, στην ουσία συνέδεαν ανεξίτηλα το βιβλίο και τον κάτοχο. Από τα πρώτα χρόνια της τυπογραφίας η μαγική σχέση μεταξύ βιβλίου και αναγνώστη είχε δημιουργηθεί, εδραιωνόταν όσο εξελισσόταν η τυπογραφία.
Οι πρωτότυπες αυτές εικόνες δεν έχουν τέλος, πραγματικό στολίδι, κοσμεί τα παλιά βιβλία και τα κάνει να ξεχωρίζουν, ο αναγνώστης κατάφερε να επιζήσει μέσω των βιβλίων του, μήπως αυτός να ήταν και ο βαθύτερος στόχος του γνωρίζοντας ότι τα βιβλία θα παραμείνουν χρόνια αφότου αυτός θα έχει ξεχαστεί;
Μακάρι να υπήρχε ένα ελληνικό βιβλίο που να ερευνούσε τη μαγική αυτή ιστορία που αποδεικνύει τη σχέση βιβλίων - αναγνωστών.
Σήμερα τα ex libris επιβιώνουν ίσως περισσότερο στο εξωτερικό από ό,τι εδώ.
Η πιο απλή μορφή του είναι σε σφραγίδα, γεγονός που ομολογώ ότι δεν είχα σκεφτεί καθώς πάντα είχα στο μυαλό μου ότι τα ex libris είναι μια έντυπη ετικέτα ή έστω ένα αυτοκόλλητο.
Μαθαίνοντας ότι υπάρχει ένα site που ο καθένας μπορεί να πουλήσει αντικείμενα που δημιουργεί, χειροποίητες δημιουργίες, έργα τέχνης, είδα ότι τα ex libris κάθε άλλο παρά ξεχασμένα είναι καθώς ο κατάλογος με τα ex libris stamp περιλαμβάνει δημιουργίες για τον πιο απαιτητικό αναγνώστη, για τον φανατικό βιβλιόφιλο.
Να μερικές δικές μου επιλογές:












Βέβαια αυτό που χαρακτηρίζει τα ex libris είναι η πρωτοτυπία. Κανείς δεν θέλει να υπάρχουν κι άλλες βιβλιοθήκες που να έχουν την ίδια εικόνα. Οπότε παίρνω ιδέες και σπεύδω στο κοντινότερο μαγαζί με σφραγίδες και ξεκινώ να βάζω στα βιβλία μου το δικό μου σημάδι.

Το http://www.etsy.com/  περιλαμβάνει χιλιάδες δημιουργίες που πραγματικά με έχουν εντυπωσιάσει.

Κυριακή 15 Φεβρουαρίου 2009

Για ένα ατόφιο βιβλιοβιβλίο


Διαβάζοντας το μικρό αγγλικό –αμερικανικό μάλλον σωστότερα- βιβλιαράκι της Anne Fadiman, τόσο μου άρεσε που σκέφτηκα ότι θα ήθελα να το μεταφράσω στα ελληνικά. Να αναμετρηθώ με τις λέξεις του, να τις φέρω στα μέτρα και τα σταθμά τα δικά μας, να δανειστώ εικόνες και εκφράσεις, να πλουτίσουμε με παραστάσεις φερμένες από αλλού. Και αυτό γιατί οι μεταφράσεις το κάνουν, μεταγγίζουν από γλώσσα σε γλώσσα ένα σωρό πράγματα από ιδέες, τρόπους διατύπωσης και σκέψης, ήχους ακόμα και τις ίδιες τις λέξεις, που συμβαίνει να ταξιδεύουν σε ποικίλα γλωσσικά περιβάλλοντα, γνώριμες και αγνώριστες συγχρόνως, με καινούριο αέρα. Και αν παλαιότερα με εκνεύριζε ότι στην ελληνική βιβλιοπαραγωγή υπερτερούσαν οι εκδόσεις μεταφρασμένων έργων, σήμερα έχω αναθεωρήσει και νομίζω ότι οι μεταφράσεις είναι εντέλει ασκήσεις ελληνικού λόγου και αυτογνωσίας. Εξάλλου έχει μετατραπεί πια και η αναλογία μεταξύ ελληνικών και μεταφρασμένων.
Το ήθελα γιατί τα θέματά του είναι απολύτως μέσα στον κόσμο του τυπωμένου χαρτιού, ένα και ένα, της καθημερινότητας, των σπουδαστικών χρόνων, των οικογενειακών αναμνήσεων, γραμμένα με ευαισθησία και αίσθηση του χιούμορ, αεράτα άλλα όχι ανάλαφρα, με την χροιά της στοχαστικότητας αλλά όχι βαριά και ασήκωτα ένα πράγμα.. Σε απόλυτα πρώτο πρόσωπο, προσωπικό εντελώς μα που προχωρά σε μια γενικότερη θέα. Δεκαοκτώ σύντομα κεφάλαια που πραγματεύονται ζητήματα όπως για παράδειγμα την συστέγαση βιβλιοθηκών δύο ανθρώπων, την λειτουργία τους και την σχέση μεταξύ ανθρώπων και βιβλίων, του πάντρεματός τους, τις ιδιαίτερες λέξεις που μένουν στο παρελθόν και σιγά σιγά εξαφανίζονται από την χρήση, τα ειδικά και περίεργα ράφια του καθενός, εκείνα τα άσχετα, και τι κουβαλάνε, για την συμπεριφορά μας στα σώματα των βιβλίων, τις υπογραμμίσεις, σημειώσεις, διπλώματα, σκισίματα, αν έχουν την ίδια βαρύνουσα σημασία όπως το περιεχόμενό τους, τα βιβλία ως αντικείμενα ομορφιάς και σεβασμού, βιβλία οικογενειακά κειμήλια και το πέρασμά τους από ζωή σε ζωή, τις αφιερώσεις στα πρωτοσέλιδα και το πνεύμα τους που δένεται αδιάσπαστα με το αντίτυπο εφεξής, για παθιασμένους αναγνώστες και αναγνώσεις ιστορικών κειμένων, για την γλώσσα, τον ρατσισμό, τον σεξισμό και όλα τα κοινωνικά και πολιτισμικά που καθρεφτίζει στις πτυχές του συντακτικού των γλωσσών, για τους επιμελητές και διορθωτές των κειμένων που μπαίνουν στο πετσί των γραπτών άλλων και τα υποστηρίζουν έτσι ώστε να δείξουν τον ωραιότερό τους εαυτό ακόμα και όταν δεν τους ανήκουν, για τα μέσα γραφής και το δέσιμο που έχουμε μαζί τους -τα μολύβια, στιλούς, πένες- και την μαγεία που νομίζουμε ότι μας δίνουν όταν γίνονται προέκταση των δακτύλων και του νου μας, για την συνέχεια στα γραψίματα μιας και όλα έχουν ειπωθεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο άρα μιλάμε για ανακύκλωση της παγκόσμιας λογοτεχνίας, για τους καταλόγους των εκδοτικών οίκων, για τα βιβλία κύβους παιχνίδια, για τις δημόσιες και τις ιδιωτικές αναγνώσεις που είναι και στις δύο περιπτώσεις παραστάσεις, για τα παλαιού τύπου σκοτεινά και σκονισμένα βιβλιοπωλεία που αργοεξαφανίζονται, για τον τρόπο που τοποθετούμε τα βιβλία δίπλα δίπλα το ένα στο άλλο και τέλος, για βιβλία για τα βιβλία (και αυτή!! και από το 1998). Στο τέλος προτείνει τίτλους βιβλιοβιβλίων, άπειρων που όλα θα ήθελα να τα έχω και όχι μόνο να τα έχω αλλά και να τα διαβάσω. Ουφ! μια τεράστια πρόταση βγήκε χωρίς ανάσα. Δεν τα ανέφερα και όλα ούτε μπήκα σε λεπτομέρειες…
Και ο τίτλος του, ex libris, είναι ξεχωριστός. Ως επίθετο σημαίνει εκείνη την ένδειξη που σημειώνει την προέλευση από συλλογή βιβλίων ή βιβλιοθήκης, ως ουσιαστικό, από την άλλη, είναι μια καρτέλα στην οποία αναφέρονται τα στοιχεία του κατόχου του βιβλίου. Στην πρώτη και πιο γνωστή, του επιθέτου εκδοχή του (ex lib σε συντομογραφία, χαϊδευτικά), είναι ένα ορθογώνιο ή τετράγωνο σήμα κολλημένο στην μέσα μεριά του εξωφύλλου που συνήθως έχει να κάνει με παραστάσεις βιβλίων, ανάγνωσης, γνωστά και αγαπημένα με φαντασία και εικαστικότητα δοσμένα (δείγματα βρίσκονται εδώ στις πρώτες αναρτήσεις που έκαναν οι Βολτίτσες).
Όμως δεν προχώρησα σε καμία μετάφραση, δεν το δοκίμασα καν. Έκανα τις δικές μου σκέψεις περπατώντας πάνω στα κείμενα, ακλούθησα και πιο δικά μου, μίλησα μαζί τους, με άλλα ναι συμφώνησα με άλλα όχι και τόσο, έφτιαξα και δικά μου, και έμεινα εκεί.

Τρίτη 4 Νοεμβρίου 2008

Ex libris

Κάνοντας βόλτες τόσο καιρό από blog σε blog διαπίστωσα ότι ώρες ώρες έψαχνα αναρτήσεις δίχως λέξεις μόνο με εικόνες. Ελπίζοντας ότι κι άλλοι εκεί έξω βολτάρουν με αυτό το σκοπό, συγκεντρώνω εδώ τα ex libris που μου έκαναν περισσότερο εντύπωση ανάμεσα στα 342 που βρίσκονται στo: Bookplate Designs Cd-Rom and Book (Dover Electronic Clip Art) by Editor-Carol Belanger Grafton.
Κάποια μέρα θέλω τα βιβλία μου να αποκτήσουν ένα ex libris αλλά η επιλογή είναι δύσκολη. Όπως το τατουάζ που θέλω να κάνω αλλά μέχρι να το βρω θα συνεχίσω να ψάχνω.