Τα ελληνικά τυπογραφεία του 19ου αιώνα είναι ένα κομμάτι της ιστορία των εκδόσεων που δεν παύει να με συναρπάζει.
Με αφορμή την απροσδόκητη επίσκεψη μου σε έναν χώρο που πριν από μερικές ημέρες δεν γνώριζα την ύπαρξή του θα αφήσω δύο λόγια από την ιστορία ενός πολύ σπουδαίου τυπογραφείου του προπροηγούμενου αιώνα.
Από τα πιο σπουδαία ονόματα στο χώρο των τυπογραφείων εκείνης της εποχής είναι αυτό του Ανδρέα Κορομηλά και του Ανέστη Κωνσταντινίδη, o οποίος κατά κάποιον τρόπο είναι ο συνεχιστής του έργου που άφησε ο πρώτος.
Ο Α. Κωνσταντινίδης εμφανίζεται στο χώρο του βιβλίου στις αρχές της δεκαετίας του 1860 ως ιδιοκτήτης τυπογραφείου αλλά και του πολύ σπουδαίου βιβλιοπωλείου "Ο Κοραής". Στην ουσία ο Κωνσταντινίδης κατάφερε να εξαγοράσει τις σημαντικότερες επιχειρήσεις με αποτέλεσμα να γίνει ο δυναμικότερος επιχειρηματίας των τελευταίων δεκαετιών του 19ου αι. Οι τιμοκατάλογοι «των παρ’ αυτού εκδοθέντων και ευρισκομένων εις μέγα ποσόν βιβλίων» μαρτυρούν τις κατηγορίες στις οποίες δραστηριοποιούνταν κυρίως ως βιβλιοπώλης αλλά και ως εκδότης. Ο μεγαλύτερος όγκος της εκδοτικής του παραγωγής αφορούσε στο σχολικό βιβλίο, που ήταν σύνηθες φαινόμενο της εποχής, ωστόσο μέσω των μεταφράσεων διάφορων γαλλικών μυθιστορημάτων και μέσω των ανατυπώσεων ανθολογιών με ελληνικά τραγούδια κατάφερε να προσεγγίσει ένα μεγάλο μέρος του ευρέως κοινού. Η σημαντικότερη εκδοτική κίνηση του Κωνσταντινίδη είναι η έκδοση το 1901 του λεξικού της αρχαίας ελληνικής γλώσσας των Liddel και Scott. Στο εξώφυλλο του βιβλίου το όνομα του εκδότη δίδεται μαζί με τα ονόματα των ξένων συγγραφέων, οι υπόλοιποι συντελεστές της έκδοσης (μεταφραστές, επιμελητές κτλ.) αναφέρονται στον πρόλογο. Το γεγονός αυτό αναμφισβήτητα εκφράζει την βαρύνουσα σημασία που δίδεται στον εκδότη του βιβλίου την εποχή εκείνη.
Με αφορμή την απροσδόκητη επίσκεψη μου σε έναν χώρο που πριν από μερικές ημέρες δεν γνώριζα την ύπαρξή του θα αφήσω δύο λόγια από την ιστορία ενός πολύ σπουδαίου τυπογραφείου του προπροηγούμενου αιώνα.
Από τα πιο σπουδαία ονόματα στο χώρο των τυπογραφείων εκείνης της εποχής είναι αυτό του Ανδρέα Κορομηλά και του Ανέστη Κωνσταντινίδη, o οποίος κατά κάποιον τρόπο είναι ο συνεχιστής του έργου που άφησε ο πρώτος.
Ο Α. Κωνσταντινίδης εμφανίζεται στο χώρο του βιβλίου στις αρχές της δεκαετίας του 1860 ως ιδιοκτήτης τυπογραφείου αλλά και του πολύ σπουδαίου βιβλιοπωλείου "Ο Κοραής". Στην ουσία ο Κωνσταντινίδης κατάφερε να εξαγοράσει τις σημαντικότερες επιχειρήσεις με αποτέλεσμα να γίνει ο δυναμικότερος επιχειρηματίας των τελευταίων δεκαετιών του 19ου αι. Οι τιμοκατάλογοι «των παρ’ αυτού εκδοθέντων και ευρισκομένων εις μέγα ποσόν βιβλίων» μαρτυρούν τις κατηγορίες στις οποίες δραστηριοποιούνταν κυρίως ως βιβλιοπώλης αλλά και ως εκδότης. Ο μεγαλύτερος όγκος της εκδοτικής του παραγωγής αφορούσε στο σχολικό βιβλίο, που ήταν σύνηθες φαινόμενο της εποχής, ωστόσο μέσω των μεταφράσεων διάφορων γαλλικών μυθιστορημάτων και μέσω των ανατυπώσεων ανθολογιών με ελληνικά τραγούδια κατάφερε να προσεγγίσει ένα μεγάλο μέρος του ευρέως κοινού. Η σημαντικότερη εκδοτική κίνηση του Κωνσταντινίδη είναι η έκδοση το 1901 του λεξικού της αρχαίας ελληνικής γλώσσας των Liddel και Scott. Στο εξώφυλλο του βιβλίου το όνομα του εκδότη δίδεται μαζί με τα ονόματα των ξένων συγγραφέων, οι υπόλοιποι συντελεστές της έκδοσης (μεταφραστές, επιμελητές κτλ.) αναφέρονται στον πρόλογο. Το γεγονός αυτό αναμφισβήτητα εκφράζει την βαρύνουσα σημασία που δίδεται στον εκδότη του βιβλίου την εποχή εκείνη.
Σε αναπαράσταση μιας γειτονιάς της παλιάς Αθήνας σίγουρα δεν θα μπορούσε να λείπει το τυπογραφείο των Αδελφών Κωνσταντινίδη.
Και πράγματι στο Μουσείου του Πολιτιστικού Κέντρου "Μελίνα" που βρίσκεται στην Ηρακλειδών ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να βρεθεί σε ένα παλιό Αθηναϊκό δρόμο και να πάρει μια ιδέα για τα καταστήματα που υπήρχαν εκείνη την εποχή στα νεοκλασικά της πόλης. Όλα τα καταστήματα έχουν αυθεντικά αντικείμενα της εποχής από τις συλλογές του μεγαλύτερου συλλέκτη που γνωρίζω, του Μάνου Χαριτάτου. Στην αναπαράσταση εκτός από το τυπογραφείο υπάρχει καφενείο, καπνοπωλείο, παντοπωλείο, κουρείο, φαρμακείο, κατάστημα νεωτερισμών και άλλων που ξεχνώ. Μια επίσκεψη στο χώρο αυτόν ισοδυναμεί με ένα ταξίδι στην ιστορία της πόλης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου