Ιστορίες με μικρή έκταση

Αυτό το βιβλίο μου θύμισε τον τρόπο που εργάζομαι τα τελευταία δέκα χρόνια, μικρές συμβάσεις σε χώρους εργασίας σχεδόν ίδιους αλλά συνάμα και με πολλές διαφορές. Όλες κάτι μου προσέφεραν, όλες με λύπησαν όταν τελείωσαν, καμία δεν επαναλήφθηκε. Εννέα μικρά διηγήματα, άλλα με απορρόφησαν εξολοκλήρου, άλλα είναι σαν μην τα διάβασα, όλα όμως ήταν εξαιρετικά γραμμένα με ένα ιδιαίτερα απλό και γοητευτικό ύφος.

Για τον σχολικό βιβλιοθηκονόμο

Έχω ένα όνειρο, να εργαστώ κάποια μέρα σε μια σχολική βιβλιοθήκη. 

Περί ανθρώπινης ηλιθιότητας

Τα βιβλία που περιμένουν υπομονετικά στα ράφια με τα αδιάβαστα ανυπομονούν να ξημερώσει εκείνη η ημέρα που θα είναι η κατάλληλη για να διαβαστούν. Όλα θέλουν την κατάλληλη στιγμή για να ξεδιπλώσουν τη μαγεία που κρύβουν στις σελίδες τους. Όλα εκτός από τα χιουμοριστικά βιβλία που είναι πάντα επίκαιρα και ευπρόσδεκτα. Δεν υπάρχει στιγμή που να μην είσαι έτοιμος να δεχτείς ένα έξυπνο αστείο, μια σαρκαστική κουβέντα, το πνευματώδες χιούμορ. Όταν είσαι στις μαύρες η διάθεσή σου μπορεί να φτιάξει, όταν έχεις κέφι τότε μπορεί να αποκτήσεις ακόμη περισσότερο. Έτσι, λοιπόν, αυτό το βιβλίο διαβάζεται οποιαδήποτε στιγμή, όπου και αν βρίσκεσαι, σε όποια ψυχολογική κατάσταση. Γιατί ξέρουμε όλοι ότι ηλίθιοι υπάρχουν παντού γύρω μας, είναι αυτοί οι ίδιοι που μπορεί να μας χαλάσουν την ημέρα ή να μας τη φτιάξουν, γιατί η ηλιθιότητα καταντάει αστεία ορισμένες φορές που έχεις αντοχές να την ανεχτείς. 

Τροφή της φαντασίας

Το πρώτο βιβλίο για το νέο έτος είναι ένα βιβλίο γεμάτο φανταστικές ιστορίες που θυμίζουν τους θρύλους και τους μύθους της λαϊκής μας παράδοσης.

Συναρπαστικά βιβλία για συναρπαστικές ημέρες

Τις ημέρες των εορτών καλό είναι να τις περνάμε με αγαπημένα πρόσωπα, καλύτερο όμως είναι να μας συντροφεύουν ωραία βιβλία, άριστο ο συνδυασμός αυτών των δύο (το καλό φαγητό και ο πολύς ύπνος εξυπακούονται). Φέτος τα Χριστούγεννα με βρήκαν να κρατώ στα χέρια μου ένα μυθιστόρημα αγωνίας, περισσότερο θρίλερ θα το χαρακτήριζα και όχι αστυνομικό καθώς ξεφεύγει από τις κλασικές υποθέσεις των αστυνομικών μυθιστορημάτων. Εξαρχής γνωρίζουμε το δολοφόνο, τους συνεργάτες, τα κίνητρα. Μένει να μάθουμε αν θα τη σκαπουλάρουν, αν η αστυνομία θα τους εντοπίσει και καθώς ούτε η αστυνομία τελικά εμπλέκεται πολύ στην υπόθεση, μένει να μάθουμε αν οι πρωταγωνιστές θα καταφέρουν να επιβιώσουν στον κόσμο που οδηγήθηκαν. Το Out της Νατσούο Κιρίνο από τις εκδόσεις Μεταίχμιο είναι σίγουρα ένα ξεχωριστό βιβλίο που δεν πρόκειται να απογοητεύσει όσους αγαπούν να διαβάζουν τέτοιου είδους λογοτεχνικά βιβλία.

Αποκλειστικά για βιβλιόφιλους ή βιβλιομανείς

Σταματώ όποια ανάγνωση έχω ξεκινήσει, αφήνω όλα τα βιβλία στην άκρη, δανεισμένα ή αγορασμένα από καιρό, γιατί το βιβλίο που είχα προπαραγγείλει επιτέλους έφτασε και στο δικό μας μικρό μέρος. Νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά που παραγγέλνω ένα βιβλίο πριν ακόμη κυκλοφορήσει, φαντάσου πόσο πολύ ήθελα να το διαβάσω. Μα πρόκειται για την πιο αγαπημένη κατηγορία, εκείνη που μιλά για την απόλαυσή μας, το κοινό μας πάθος. Γιατί όλοι όσοι απολαμβάνουμε να διαβάζουμε, δεν είμαστε πολλοί σε αυτή τη χώρα αλλά είμαστε αρκετά εθισμένοι, μας αρέσουν τα βιβλία που μιλούν για αυτό ακριβώς το θέμα. Πες το και διαστροφή. Η διαστροφή του εθισμένου στην ανάγνωση.

Περί τέχνης ο λόγος… λόγω τέχνης ή απλώς… Λογοτέχνης!

Τα καλά βιβλία είναι για να τα μοιραζόμαστε το ίδιο και ο ενθουσιασμός της ανάγνωσης. Μια φίλη αγαπημένη διάβασε δύο βιβλία που της έδωσε μια δική της φίλη αγαπημένη. Βιβλία που επί δύο χρόνια κρατούσε στα ράφια της. Αχ αυτή η παρεξηγημένη αστυνομική λογοτεχνία που πολλοί αρνούνται να πιστέψουν ότι κρύβει διαμαντάκια.

Γράφει η Μ. Ν.

Επιτραπέζια για τη βιβλιοθήκη σου

Η Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος ανάρτησε πρόσφατα τις καινούριες προσκτήσεις σε επιτραπέζια παιχνίδια. Κατευθείαν σκέφτηκα ράφια δίπλα σε βιβλία γεμάτα όλα τα επιτραπέζια που κυκλοφορούν, τα οποία δεν είναι και λίγα. Και μετά σκέφτηκα ότι πράγματι τα επιτραπέζια ταιριάζουν σε μια βιβλιοθήκη, γι' αυτό το λόγο μάλλον αρέσουν τόσο και σε εμένα. Κι έτσι κάπως οδηγήθηκα στο να θέλω να αφιερώσω αναρτήσεις με παρουσιάσεις των επιτραπέζιών μου. Και πρώτα από όλα θα σας παρουσιάσω ένα από τα πιο ωραία επιτραπέζια που διαθέτει η συλλογή μου. Ειδικά τώρα που ο καιρός κρύωσε, το να παίζεις επιτραπέζια σε ένα ζεστό σπίτι με όλη μαζί την οικογένεια ή με τους καλούς σου φίλους παρέα πίνοντας ένα ζεστό κρασί, είναι ό,τι καλύτερο. Αξίζει να το δοκιμάσετε.

Για τον Βασίλη Κρεμμυδά

Ο ιστορικός Βασίλης Κρεμμυδάς άφησε τον μάταιο τούτο κόσμο πριν ακριβώς μια εβδομάδα, αφήνοντας ευτυχώς πίσω του πολλά βιβλία, ιστορικά κυρίως, αλλά και αυτοβιογραφικά ακόμη και κάποια παιδικά. Αναμφισβήτητα άφησε σπουδαίο ιστορικό έργο. Έφυγε με ένα μυαλό ακμαίο και δύο κατεστραμμένους πνεύμονες.

Παραμυθένιο βιβλιοβιβλίο

Ένα βιβλίο από εκείνα που αγαπώ να διαβάζω. Σίγουρα βιβλιοβιβλίο, σίγουρα παραμυθένιο, σίγουρα με μπόλικη δόση φαντασίας. Όλα αυτά μαζί βρίσκονται σε αυτό το βιβλίο τσέπης που εκδόθηκε το 2007 από τις κλασικές εκδόσεις Bell που ανάμεσα στα εκατοντάδες βιβλία που έχουν εκδώσει, βρίσκει κανείς διαμαντάκια και μάλιστα σε πολύ προσιτή τιμή, μου κόστισε μόλις 1,70! 

Η βιβλιοθήκη μόλις είχε ανοίξει

Πριν ένα χρόνο η Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Πατρών προκήρυξε έναν αξιοζήλευτο διαγωνισμό στον οποίο μπορούσαν να συμμετάσχουν τα μέλη της ακαδημαϊκής της κοινότητας, εκείνοι οι τυχεροί που σπούδασαν στην όμορφη αυτή φοιτητούπολη. Ο διαγωνισμός αφορούσε τη συγγραφή μικροαφηγήματος με έναν και μόνο συγγραφικό όρο, να ξεκινάει με την πρόταση: «Η βιβλιοθήκη μόλις είχε ανοίξει...»

Μα ποιος την σκέφτηκε αυτήν την ωραία ιδέα;

Ο κόσμος του βιβλίου, μιας συγγραφέας απαντάει

Για πρώτη φορά μου δόθηκε η ευκαιρία να διαβάσω ένα βιβλίο που θα κατέτασσα στα αμιγώς βιβλία αισθηματικής λογοτεχνίας. Μια κατηγορία που το μεγαλύτερο μέρος του αναγνωστικού κοινού προτιμά να διαβάζει και πολύ συγγραφείς θέλουν να γράφουν γι' αυτό. Είναι γιατί μάλλον ο έρωτας, όπως λέει και η ίδια συγγραφέας, Όλγα Λιάρατζη, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή μας. Το Όταν δάκρυσε ο Βόσπορος εκδόθηκε το 2016 από τις εκδόσεις Πηγή και σε λίγους μήνες επανεκδόθηκε. Οι πρωταγωνιστές της ιστορίας ζουν στην Πόλη και είναι μέρος όλων των πολέμων και ταραχών που διαδραματίστηκαν στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Πολεμούν, ερωτεύονται αλλά προπαντός επιβιώνουν σε όποια δραματική κατάσταση τους επιφυλάσσει η μοίρα. Λυτή γραφή, ευκολοδιάβαστη υπόθεση που σε παρασύρει σε ένα διαφορετικό από την καθημερινότητα σου κόσμου.
Η βορειοελλαδίτισσα συγγραφέας είναι πτυχιούχος του Τμήματος Αρχαιολογίας και Τέχνης του ΑΠΘ και εργάστηκε ως φιλόλογος. Είχα την τύχη να επικοινωνήσω μαζί της και να μου απαντήσει σε κάποιες ερωτήσεις μου... 

Δώρα για εφήβους #not

Τα graphic novels κερδίζουν συνεχώς ράφια στα βιβλιοπωλεία καθώς αυξάνονται οι ελληνικοί εκδοτικοί οίκοι που ασχολούνται με την έκδοσή τους αλλά και το αναγνωστικό τους κοινό, κερδίζοντας περισσότερο μικρότερες ηλικίες, που μόνο θετικά μπορώ να το αξιολογήσω αυτό. Άλλωστε δεν μπορώ να ξεχάσω το πάθος που είχα για τα κόμικς ακόμη και πριν γίνω φανατική αναγνώστρια βιβλίων. Μπορεί ακόμη κι αυτά να ήταν η αιτία για το ταξίδι μου στο μαγικό κόσμο των βιβλίων. Κόμικς και graphic novels έχουν τόσο ομοιότητες όσο και διαφορές.

Περί αρχείων λόγος

Πολύς λόγος γίνεται τώρα τελευταία για τις βιβλιοθήκες και τη βιβλιοθηκονομία. Κι είναι, αν μη τι άλλο, καλό αυτό. Να ακούγεται αυτή η επιστήμη η παραμελημένη, η χωρίς αναγνώριση. Κάτι η δημοσιότητα από τη μετακόμιση της Εθνικής Βιβλιοθήκης στο νέο της κτίριο, κάτι οι δράσεις των κατά τόπων δημοσίων βιβλιοθηκών, κάτι οι δημοσιογράφοι που συντάσσουν σχετικά κείμενα σε εφημερίδες, κάτι ο μυστηριώδης Καλλίμαχος της "Αυγής", κοντεύει η ειδικότητα να πετάξει τις αράχνες από πάνω της, επιτέλους να αποκτήσει τη χρησιμότητα που της πρέπει κι ας είναι μόνο στα λόγια για αρχή. Οι βιβλιοθήκες να αποκτήσουν θέση στις καρδιές μας και στην καθημερινότητά μας, να επιζητούμε την ύπαρξή τους μα και τη σωστή λειτουργία τους που θα έρθει από την απαραίτητη χρηματοδότησή τους.

Για την αρχειονομία όμως δεν γίνεται πολύ κουβέντα. Είναι που και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ) δεν ζητούν τη δημοσιότητα πολύ, είναι και που ο ρόλος τους αναγκαστικά είναι μακριά από τα φώτα, καθώς ενδιαφέρει μικρότερη μερίδα πληθυσμού. Έχει όμως και αυτή η επιστήμη τη μαγεία της, τόσο ίδια αλλά ταυτόχρονα τόσο διαφορετική από τη βιβλιοθηκονομία. Δεν ξέρω αν θα μπορούσαμε να τις ονομάσουμε "Επιστήμες της Πληροφορίας" ή "της Πληροφόρησης" ή "Πολιτισμικές Μονάδες" ή κάπως αλλιώς, αλλά μπορούμε να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Όπως οι βιβλιοθήκες χρειάζονται τους βιβλιοθηκονόμους τους, έτσι και τα αρχεία χρειάζονται τους αρχειονόμους τους. Φυσικά κάθε υπηρεσία χρειάζεται πλήθος ειδικοτήτων για να λειτουργεί σωστά, και στην περίπτωση εδώ άκρως απαραίτητοι είναι και οι Ιστορικοί, οι Πληροφορικοί μα και οι Συντηρητές Έργων Τέχνης, κι αυτοί οι τελευταίοι πάντα χρειάζονται, καμιά φορά θαρρώ πως χρειάζονται περισσότερο από εμένα. Γιατί είναι το χαρτί ευάλωτο, ευαίσθητο και ορισμένες φορές νιώθω ότι εξαφανίζεται στα χέρια μου, λιώνει και χάνεται. Σκορπίζουν τα γράμματα, γίνονται σκόνη κι αέρας και νιώθω μια ματαιότητα.

Της Αρλέτας (1945-2017)

Η δυσάρεστη είδηση της 8 Αυγούστου για το θάνατο της Αρλέτας μου έφερε και μία πληροφορία που δεν γνώριζα. Έμαθα για το ένα και μοναδικό βιβλίο που εξέδωσε αυτή η τραγουδίστρια με την αέρινη φωνή που συντρόφευε τα μουσικά ακούσματα της εφηβείας μας αλλά και της μετέπειτα ζωής μας. Αυτό το ένα βιβλίο της ήθελα να το έχω στη βιβλιοθήκη μου, σαν φόρο τιμής. Να το ανοίγω όταν θέλω να ακούω τη φωνή της. Κι είναι μια πολύ όμορφη έκδοση από τις εκδόσεις Καστανιώτη που την έχει επιμεληθεί εξολοκλήρου η αγαπημένη τραγουδίστρια. Ήταν μια σκέτη έκπληξη το βιβλίο της. Χορταστική ποιητική συλλογή 129 σελίδων. Έργο τέχνης καθώς εκτός από τα τόσο δικά της ποιήματα περιλαμβάνει και δικά της σκίτσα. Εξάλλου η Αρλέτα είχε αποφοιτήσει από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στην οποία σπούδασε φαίνεται όλες τις τέχνες. Νιώθω σαν να ομόρφυνε λίγο περισσότερο η βιβλιοθήκη μου. Σπανίζουν βιβλία με τόσα χρώματα και με τόση τέχνη μαζεμένη μέσα στις σελίδες τους. Έχει ακόμη και ήχο, φρόντισε να αφήσει μέσα εκεί μερικά από τα τραγούδια της. Για τον αναγνώστη που έφτασε ως εκεί εξαιτίας της αγάπης του για τη μουσική της. Μα θα είναι πάντα στο μυαλό μας τα τραγούδια της. Και η παρουσία της. Τώρα και τα σκίτσα της μα και οι στίχοι της. 

Μου διώξανε τα παραμύθια μου.

Ήτανε λέει αναρχικά.

Ήτανε λέει αντικοινωνικά.

Ήτανε λέει ουτοπικά.

Μου διώξανε τα παραμύθια μου.

Κι αντί γι' αυτά μου δώσανε

ένα πουγγί με γνώση

και με λίρες, να το χειριστώ,

να γίνω μέλος χρήσιμο κι εγώ.

Άνοιξα το πουγγί. Και ευθύς 

πετάχτηκε ένας ανέραστος

ένας αλαζών, ένας γλοιώδης

ένας απατεών,

ένας πορνοβοσκός,

ένας φονιάς ψυχών.

Και άρχισαν τα μαθήματα.

Στα πόσα να πυροβολώ,

στα πόσα να υποχωρώ,

πόσα να κλέβω, πόσο να πουλώ.

Έγινα λίγο λίγο χρήσιμη κι εγώ.

Μα κάπου ακόμα μέσα μου από

το βύθισμά μου, μέσα από

τη χρησιμότητά μου, μέσα από 

τη ζάλη μου, με κοροϊδεύουνε

τα προδομένα παραμύθια μου.

Γεμάτα σκόνη κάπου

ξεχασμένα, ζούνε αληθινά -

χωρίς εμένα.

Αρλέτα (1997). Από πού πάνε για την άνοιξη;, Αθήνα: Καστανιώτης.

Τετράδια ονείρων

Για εμάς που αγαπούμε τον ύπνο, ο κόσμος των ονείρων είναι μια εξαιρετική διέξοδος από την πραγματικότητα, βέβαια μετά την ανάγνωση. Ό,τι κι αν συμβαίνει κατά τη διάρκεια της ημέρας, όσο δυσάρεστο κι αν αυτό είναι, έρχεται η νύχτα να σε οδηγήσει στο όνειρο. Ακόμη κι αν είναι εφιάλτης, έχεις την τύχη να ξυπνήσεις. Λυπάμαι τους ανθρώπους που όταν ξυπνούν δεν έχουν τίποτα να αφηγηθούν από την ονειρική ζωή, πως γίνεται να ξεχνούν όλα αυτά τα απίθανα που έζησαν κοιμώμενοι;

Να δεις που όσοι δεν μπορούν να αφηγηθούν όνειρα, αδυνατούν να αφηγηθούν και κομμάτια της πραγματικής τους ζωής. Ούτε λόγος για φανταστικές ιστορίες. Να μου το θυμηθείς ότι έχω δίκαιο.

Θυμάμαι ακόμη όνειρα που είδα πριν πολλά χρόνια, κάποια σχεδόν προφητικά, ενώ δεν λείπουν οι φορές που αδυνατώ να θυμηθώ αν κάτι έγινε στα αλήθεια ή ήταν απλά παιχνίδι της φαντασίας μου που έζησα σε κάποιον βαθύ ύπνο ξεκούρασης. Έτσι λοιπόν τα όνειρα είναι για εμένα απαραίτητα στον ανθρώπινο βίο. Πόσο μάλλον αν αυτά προέρχονται από τη φαντασία της Ζυράννας Ζατέλη κι είναι καταγεγραμμένα δια χειρός της;

Ξέροντας να παίζει με τις λέξεις και να φτιάχνει ταξιδιάρικες προτάσεις, τα όνειρά της θα έχουν σίγουρα μια κάποια μαγεία με ονειρική φαντασία. Πράγματι, αν μη τι άλλο, είναι παράξενα όνειρα.

Ποίηση για την ποίηση V

Χώμα

Ο ποιητής είναι θαμών
όχι στο μέλος το ασάλευτο που έχει κακοφορμίσει
αλλά στο μπαρ όπου μια νύχτα αθέλητα έχει ιερουργήσει
όχι στους δεκαπεντασύλλαβους που χάσκουν
     σε ερειπιώνα
μα στη λαχαναγορά όπου σαπίζουν φρούτα
με ένα καφετί να προϊδεάζει χρώμα
όχι στο χάος του Κάλβου ανάμεσα άλφα και ωμέγα
μα στου ρεμπέτικου τ' ανέγγιχτο σερνάμενο και μέγα
όχι στου Έλιοτ την τεφροδόχο πλάνη
μα στου νεκροταφείου την ώρα εκείνη που πιάνει
      η πρώτη πάχνη
όχι στης Βεατρίκης κι άλλων τεράτων το κορφολόγημα
μα στο πατάρι μιας Μαγδαληνής καθυβρίζοντας
      τα επώνυμα
ούτε στου Γιαννόπουλου τη μονή γραμμή
      που επιλέχτηκε
μα στου σπασμένου του γυαλιού τη φιλόξενη κόψη
     που ονειρεύτηκε.

Ο ποιητής είναι θαμών
όχι στρουθίον μονάζον επί δώματος
μα πουλάκι που ανιστορεί
πως βγήκε από τον Άδη
κι είπε ένα τραγούδι
εν ονόματι του χώματος.

Γιαννάκη, Ειρήνη (2017). Η αλφαβήτα των πραγμάτων, Αθήνα: Μελάνι.

Υ.Γ. Να διαβάζουμε ποίηση γιατί πάντα κρύβουν μέσα τους λίγο από τη σκέψη μας. Να αγαπάμε τους ποιητές γιατί δίνουν άνισες μάχες με τις λέξεις δίχως χαλινάρια και σχεδόν πάντοτε νικούν ακόμη και τον εαυτό τους.