Τα βιβλία που περιμένουν υπομονετικά στα ράφια με τα αδιάβαστα ανυπομονούν να ξημερώσει εκείνη η ημέρα που θα είναι η κατάλληλη για να διαβαστούν. Όλα θέλουν την κατάλληλη στιγμή για να ξεδιπλώσουν τη μαγεία που κρύβουν στις σελίδες τους. Όλα εκτός από τα χιουμοριστικά βιβλία που είναι πάντα επίκαιρα και ευπρόσδεκτα. Δεν υπάρχει στιγμή που να μην είσαι έτοιμος να δεχτείς ένα έξυπνο αστείο, μια σαρκαστική κουβέντα, το πνευματώδες χιούμορ. Όταν είσαι στις μαύρες η διάθεσή σου μπορεί να φτιάξει, όταν έχεις κέφι τότε μπορεί να αποκτήσεις ακόμη περισσότερο. Έτσι, λοιπόν, αυτό το βιβλίο διαβάζεται οποιαδήποτε στιγμή, όπου και αν βρίσκεσαι, σε όποια ψυχολογική κατάσταση. Γιατί ξέρουμε όλοι ότι ηλίθιοι υπάρχουν παντού γύρω μας, είναι αυτοί οι ίδιοι που μπορεί να μας χαλάσουν την ημέρα ή να μας τη φτιάξουν, γιατί η ηλιθιότητα καταντάει αστεία ορισμένες φορές που έχεις αντοχές να την ανεχτείς.
Πραγματικά δεν βρίσκω το λόγο να μην θέλει κάποιος να διαβάσει ένα βιβλίο που να αφιερώνεται στην ανθρώπινη ηλιθιότητα. Ένα μικρό, ολιγοσέλιδο βιβλίο που μιλάει γι' αυτούς που είναι παντού γύρω μας και που πάντα όλοι μας θα αναγκαστούμε κάποια στιγμή να συνδιαλεχθούμε μαζί τους, τους ηλίθιους. Ο Ιταλός συγγραφέας, Carlo M. Cipolla, εξέδωσε στα αγγλικά, σε ιδιωτική έκδοση αυτό το ολιγοσέλιδο βιβλίο και για πολλά χρόνια αρνιόταν πεισματικά να μεταφραστεί σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα, θεωρώντας ότι μπορεί να εκτιμηθεί μόνο στη γλώσσα που έχει αρχικώς γραφεί. Σαν την ποίηση ένα πράγμα, που ορισμένες φορές χάνει το νόημα της όταν μεταφραστεί σε άλλη γλώσσα, καθώς ακόμη κι ο ήχος των λέξεων έχει σημασία. Το 1988 όμως συναίνεσε να μεταφραστεί στη μητρική του γλώσσα, τα ιταλικά.
Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας, σύμφωνα με τον συγγραφέα, είναι πέντε κι έχουν να κάνουν με το πλήθος των ηλιθίων, την αποσύνδεση των όποιων χαρακτηριστικών του ατόμου με την ηλιθιότητα του και τη διασαφήνιση για το πως δρα ένας ηλίθιος. Χωρίζει τους ανθρώπους σε τέσσερις βασικές κατηγορίες στους ευφυείς, στους ανήμπορους, στους κακοποιούς και στους ηλίθιους. Οι πράξεις των ατόμων που εντάσσονται στην πρώτη κατηγορία έχουν τόσο όφελος για τους ίδιους όσο και για τους άλλους, οι πράξεις των ατόμων της δεύτερης κατηγορίας έχουν όφελος για τους άλλους αλλά όχι για τους ίδιους, στην τρίτη κατηγορία τα άτομα δρουν με σκοπό να ωφεληθούν μόνο οι ίδιοι και με σκοπό να βλάψουν τους άλλους, ενώ στην τέταρτη κατηγορία εντάσσονται εκείνα τα ηλίθια άτομα που οι πράξεις τους προκαλούν ζημιές τόσο στους άλλους όσο και στους ίδιους. Μέσω της μακροανάλυσης, ο συγγραφέας καταλήγει για το πόσο επικίνδυνος είναι ο ηλίθιος, πιο επικίνδυνος ακόμη κι από έναν κακοποιό αφού οι μη ηλίθιοι πάντα υποτιμούν την καταστροφική ισχύ τους.
Δυστυχώς δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να σωθούμε από την ηλιθιότητα που υπάρχει παντού γύρω μας, καθώς μέσω των νόμων της φύσης θα συνεχίζει να υπάρχει σε ίδια αναλογία, όπως γεννιούνται παγκοσμίως σχεδόν ισόποσα αρσενικά και θηλυκά. Μπορούμε όμως να τους εκδικηθούμε περιγελώντας τους διαβάζοντας ένα τέτοιο βιβλίο που σίγουρα ένας ηλίθιος δεν θα έμπαινε στον κόπο να διαβάσει. Στις τελευταίες σελίδες ο συγγραφέας μας δίνει κενά διαγράμματα τα οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να καταγράψουμε πράξεις άλλων, έτσι θα τους εντάξουμε σε κάποια από τις βασικές κατηγορίες και θα καταφέρουμε, όσο είναι ανθρωπίνως δυνατό, να δημιουργήσουμε ένα σχέδιο δράσης για να επιβιώσουμε.
7 σχόλια:
Δε γνωρίζω ποια ανάγκη αυτογνωσίας με κάνει να σπεύδω κατά καιρούς να διαβάζω τα περί βλακείας εγχειρίδια (που δεν έχουν, στα ελληνικά, εκδοθει καιλίγα. Πρόχειρα θυμάμαι του Μούζιλ, του Χαριτόπουλου, του Λεμπέση..)Το έλεγα σε ένα φίλο μου και χαριτολόγησε λέγοντας πως μια από τις μεγάλες χαρές του αναγνώστη είναι η ταύτιση :-) ( Δεν ξέρω αν είναι φίλος μου ακόμη..)
Ή, ίσως, συμβαίνει αυτό που όλοι οι συγγραφείς των δοκιμίων ή, τέλος πάντων, των παιχνιδιάρικων αυτών κειμένων διαπιστώνουν: η ζωή μας είναι γεμάτη, δε γίνεται χωρίς, δεν μπορείς να το αγνοείς ή να μη σ' ενδιαφέρει.
Έτσι ή αλλιώς, άκρως ενδιαφέρον θέμα :-)
Καλή βδομάδα
Ευχαριστώ Διονύση που διαβάζεις τις αναρτήσεις μου με τόση συνέπεια!
Το ότι ταυτιζόμαστε με τα βιβλία που διαβάζουμε είναι πέρα για πέρα αληθινό!
Έχει μια χαριτωμενιά να διαβάζεις τέτοια βιβλία αλλά ελλοχεύει πάντοτε ο κίνδυνος της κοινοτοπίας και της μπουρδολογίας, όπως συνέβη με το βιβλίο του Χαριτόπουλου! Μακριά οι έξυπνοι! Για να γράψεις ένα ωραίο βιβλίο περί ηλιθιότητας πρέπει να είσαι πολύ έξυπνος συγγραφέας, και αυτό λίγοι το κατέχουν. Από την άλλη σκέφτομαι, γιατί ένας σοβαρός και σπουδαίος συγγραφέας να αναλώσει τον χρόνο του για να γράψει ένα τέτοιο βιβλίο. Θα μπορούσε να ενσωματώσει τις παρατηρήσεις του περί ηλιθιότητας, στους χαρακτήρες και τις καταστάσεις των βιβλίων του. Νομίζω ότι αυτά τα βιβλία που κραδαίνουν στον τίτλο και στο θέμα τους την ηλιθιότητα, μας κεντρίζουν επειδή πάντοτε πιστεύουμε, διαβάζοντάς τα, ότι εμείς ανήκουμε στην αντίθετη ομάδα!! Λίγο μόδα μου κάνουν όλα αυτά (αν και πάντα τους ρίχνω μια ματιά), νομίζω ότι σε συλλογές αφορισμών (εκδ. Στιγμή) βρίσκεις πάμπολλες παρατηρήσεις για την ηλιθιότητα των ανθρώπων, χωρίς την κραυγαλέα μαρκετινίστικη διαφήμιση μέσω του τίτλου.
Χαχα Μαραμού να φανταστείς ότι όταν το διάβαζα σε σκεφτόμουν, γιατί νομίζω το βιβλίο έχει κάτι από το χιούμορ σου! Ρίξου του μια ματιά άμα το πετύχεις πουθενά. Δεν έχω διαβάσει άλλο περί βλακείας βιβλίο (δεν θα διάβαζα με τίποτα του Χαριτόπουλου) για να έχω μέτρο σύγκρισης αλλά αυτό το βρήκα αστείο και πραγματικά μου έφτιαξε την ούτως ή άλλως πεσμένη, όντας πάλι άνεργη, διάθεση.
Κάπου έχει περάσει από τα χέρια μου σε ηλεκτρονική μορφή, νομίζω. Του είχα ρίξει μια γρήγορη ματιά. Ναι θα το διαβάσω και αυτό, όπως και εκείνο που έγραψε ο Μούζιλ. Πάντως και το άλλο του Λεμπέση που αναφέρει ο Διονύσης παραπάνω, δεν είναι κακό. Είναι γραμμένο με την μορφή μιας κοινωνιολογικής μελέτης και στην καθαρεύουσα (στοιχεία κάπως αποτρεπτικά στην αρχή) αλλά παραμένει αστείο και διαφωτιστικό. Η Πρωτοπορία κάποτε το έδινε περίπου 1 ευρώ (ίσως και λιγότερο).
Ωχ, επιστροφή στην ανεργία :( Είχα ξεχάσει ότι κάπου τώρα έληγε η "περίοδος χάριτος". Τι να πω, γαμώτο, κάποτε στερεύεις και από λόγια. Άντε τώρα να τα βάλεις με αυτήν την πελώρια ηλιθιότητα!!
Έχεις διαβάσει το "άνθρωπος χωρίς ιδιότητες" του Μούζιλ;
Τρεις φορές προσπάθησα αλλά δεν. Είναι πολύ απαιτητικό βιβλίο και εγώ για κάποιον μυστήριο λόγο το ξεκινούσα πάντα αρχές καλοκαιριού και όσο ζέσταινε ο καιρός, γινόταν όλο και πιο δύσκολο να το διαβάζω. Τώρα περιμένω να ωριμάσω περισσότερο αναγνωστικά για να το ξαναπιάσω. Καλό φθινόπωρο σαν να λέμε :)
Δημοσίευση σχολίου