Κυριακή 1 Φεβρουαρίου 2009

Ο υπολογιστής της Μάρας


Κόρκυ Πωλ και Βάλερι Τόμας, Ο υπολογιστής της Μάρας, μετάφραση από τα αγγλικά Δημήτρης Παπαδημήτρης, εκδόσεις Άμμος, Αθήνα 2005.

Βιβλίο κερδισμένο από την επίσκεψη στην 2η Έκθεση Παιδικού και Εφηβικού Βιβλίου που δεν προδίδει το βιβλιοβιβλιακό του περιεχόμενο και την βιβλιοσύνη του με την πρώτη ματιά. Αμέσως προστίθεται στον σχετικό κατάλογο. Αν έχουν σημασία τα παιδικά βιβλία για βιβλία είναι γιατί μαζί με τις άλλες ιδέες, παραμύθια, σοφίες, ποιήματα, διδακτικά και φανταστικά, ζητήματα καθημερινότητας αναφέρονται και υπογραμμίζουν, συχνότερα από όσο νομίζουμε, την παρουσία και την έννοια των βιβλίων στον κόσμο μας. Αποτελούν και αυτά ένα θέμα με δύναμη και ενδιαφέρον. Η ιδιαιτερότητα εδώ είναι ότι υπάρχει αυτοαναφορά: βιβλία για βιβλία κάτι σαν πίνακες ζωγραφικής για πίνακες, φωτογραφίες για φωτογραφίες.
Η εικονογράφηση του Πωλ Κόρκυ πληθωρική και χαρακτηριστική καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος των σελίδων, αφήνοντας ίσα ίσα χώρο για το κείμενο της διήγησης. Δίνει σημασία στις λεπτομέρειες και στις λεπτομερειούλες. Οι εικόνες του κρύβουν επιμέρους ιστορίες με χιούμορ. Τα ράφια, τα συρτάρια, τα σκεύη μαγειρικής, τα σκουπίδια, η ακαταστασία, το στοίβαγμα ανόμοιων πραγμάτων, ίχνη βρώμας, αποφάγια, ένα οικείο χάος. Ασπράδια ματιών ξεχωρίζουν από μισανοιγμένα ντουλάπια. Ποντίκια αλλά και περίεργα μυθοζωάκια. Το σπίτι της Μάρας της μάγισσας κατοικείται, έχει μια δική του ζωή που παρακολουθεί αυτήν της Μάρας με θαυμασμό από μέσα, απέναντι από το δικό μας βλέμμα. Πατάει σε δυο κόσμους, τον παλιό και μάλιστα τον υπερβατικό της μαγείας και τον σύγχρονο, με τον υπολογιστή (μαγικό και αυτόν κατά κάποιο τρόπο, αφού όλα του είναι αόρατα), την φωτεινή εναλλασσόμενη οθόνη, τις υποδοχές του, τις πρίζες, τα καμπυλωτά φιδοκαλώδια που μπερδεύουν και κατακλύζουν τον χώρο και το ποντίκι, αντικείμενο απορίας και απροσμέτρητου μίσους της μαύρης γάτας Μαύρας.
Και η ιστορία, που και στα ελληνικά ριμάρει, περπατάει σε μια μετάβαση μεταξύ δύο κόσμων. Η Μάρα (Winnie το αγγλικό πρωτότυπο όνομα) αποκτά υπολογιστή, σερφάρει στο δίκτυο για να διαλέξει καινούριο μαγικό ραβδί, βγάζει στην βροχή την Μαύρα γιατί όλο τριγυρίζει και μπερδεύεται με το ποντίκι. Η βροχή στάζει μέσα στο σπίτι και η Μάρα πανικόβλητη αναζητά το βιβλίο με την σωστή μαγική λέξη που επιδιορθώνει σκεπές που στάζουν. Χαμός αλλά τέλος καλό και η Μάρα έχει την ιδέα να βάλει μαγικές λέξεις στον υπολογιστή για να μην έχει ανάγκη τα βιβλία. Αμέσως στρώνεται στην δουλειά, κάνει καλού κακού και μια δοκιμή, την Μαύρα από μαύρη κάνει μπλε και την επαναφέρει, αν και η Μαύρα είναι εκτός από βρεγμένη και καταθυμωμένη. Στην συνέχεια, πετά τα μαγικά βιβλία στα σκουπίδια, δεν τα χρειάζεται καθώς οι σωστές λέξεις είναι τώρα στον υπολογιστή. Όμως, την νύχτα η Μαύρα βρίσκει την ευκαιρία να επιτεθεί στο ποντίκι και… το επόμενο πρωί η Μάρα ψάχνει, ψάχνει για να την βρει. Υπολογιστής και Μαύρα άφαντοι, άφαντα και τα βιβλία και το ραβδί, άοπλη η Μάρα… Με τα πολλά (να μην σας τα πω και όλα αν και μπαίνω στον πειρασμό) η τάξη αποκαθίσταται και η Μάρα καταλήγει «Καλός ο υπολογιστής,
μπορείς σ’ αυτόν να στηριχτείς,
μα το βιβλίο το μαγικό
και το καλό ραβδί μου
δεν θα τα αποχωριστώ
ποτέ πια στη ζωή μου!»
Και υπολογιστής και βιβλία (και ραβδί).
Με άλλα λόγια έτερον εκάτερον. Πάντα θα κρατάμε τα αγαπημένα και αναντικατάστατα, λειτουργικά ή συναισθηματικά. Το ένα μέσο δεν εξαιρεί το άλλο. Δεν λειτουργούν σε αποκλειστικότητα. Αντίθετα, συμπληρώνουν, προσφέρουν νέες δυνατότητες, συνθέτουν νέες πραγματικότητες και πάντως δεν σκοτώνουν το ένα το άλλο. Το μεταμορφώνουν, και το αλλάζουν βέβαια. Οι ισορροπίες επαναπροσδιορίζονται, οι κυριαρχίες μεταβάλλονται, οι ειδικότητες ανακατευθύνονται. Αλλά αφού το γνωρίζουμε και είμαστε ψύχραιμοι, χωρίς πανικούς και υστερίες, είναι δυνατόν να είμαστε προετοιμασμένοι όσο γίνεται, να σχεδιάζουμε με σύνεση για το γενικό όφελος και να ορίζουμε την εξέλιξή τους όσο γίνεται.

Όχι;

11 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

καλή σας μέρα,κορίτσια!!

ευχής έργο θα ήταν να συνυπάρχει αρμονικά η τεχνολογία με το διάβασμα..γίνεται όμως;;

πολλοί πιστεύουν πως όχι..

(σας έστεiλα meil)

Elli είπε...

καλό μήνα, εβδομάδα και μεσημεράκι
nyxtrerino.
περάσματα είνα,από κάθε βήμα μένει κάτι, φεύγει κάτι άλλο. Νομίζω ότι πολλοί πιστεύουν ότι δεν γίνεται γιατί φοβούνται τις αλλαγές, ακόμα και τις μικρότερες μετατοπίσεις.
Το διάβασμα ενέχει τεχνολογία

fish eye είπε...

θελω κι εγω ενα βιβλιο με μαγικες λεξεις..

επισης, γοητευμενη θα ηθελα να συνθεσω και να ζωγραφισω, καποτε, ενα δικο μου παραμυθι..

τα παιδικα σου, μου θυμιζουν την εποχη που τα ξεσκονιζα στα βιβλιοπωλεια λογω των μικρων τοτε παιδιων μου..

μερικα πραγματι ειναι πολυ πολυ εξυπνα και ευρηματικα!!!

librarian είπε...

Γεια χαρά και από εμένα.
Φεγγαροαγκαλιές μου χρωστάς ένα παραμύθι! Μην το ξεχάσεις!
Elli μήπως κι εσύ;

petra είπε...

Kαλημέρα!
Νομίζω ότι αυτός που μπορεί να τα συνδυάσει είναι πετυχημένος!Δυστυχώς όμως ο υπολογιστής μας έχει αποβλακώσει και το διάβασμα έχει μείνει λίγο πίσω...Γι αυτό άκουμε να γίνονται και τόσα λάθη στην ελληνική γλώσσα στην tv, στο ράδιο ακόμα και στα σχολεία και τα πανεπιστήμια.
Πολλά φιλιά και την αγάπη μου σε Εlli kai librarian.

Mariela είπε...

Καλημέρα,
μαγικός ο κόσμος των βιβλίων....

librarian είπε...

Βλέπω τον υπολογιστή και τις νέες τεχνολογίες σαν ένα νέο είδος ανάγνωσης, την ψηφιακή ανάγνωση, και σε ένα νέο είδος προώθησης και προβολής του έντυπου βιβλίου. Δεν βρίσκω κανένα λόγο ανησυχίας και πανικού. Το έντυπο βιβλίο έχει προσαρμοστεί άρτια σε πολλές αλλαγές που έχουν γίνει τους προηγούμενους αιώνες.
Mariela μαγικός ο κόσμος των βιβλίων και καλωσήρθες εδώ. Γενικότερα μαγικός ο χώρος των τεχνών και των γραμμάτων.

Caesar είπε...

Μου άρεσε πολύ ο επίλογός σου και ιδιαίτερα το οτι: οι ισορροπίες επαναπροσδιορίζονται, γιατί διακρίνεται η ομαλή προσαρμογή στις εξελίξεις που προφανώς χρειάζεται να τις παρακολουθούμε σε όλα τα επίπεδα, τεχνολογικά, κοινωνικά κλπ!

Άστρια είπε...

"..βιβλία για βιβλία κάτι σαν πίνακες ζωγραφικής για πίνακες, φωτογραφίες για φωτογραφίες"
Δεν το είχα σκεφτεί έτσι για τα βιβλία παρόλο που στους πίνακες ζωγραφικής και στις φωτογραφίες, στέκομαι όταν υπάρχει το ένα μέσα στο άλλο. Όπως μ'εντυπωσιάζει και το είδωλο του καθρέφτη μέσα από τον καθρέφτη που επαναλαμβάνεται συνέχεια.

Πολύ όμορφη η ανάρτηση, και μπήκα στο δίλημμα, να συνεχίσω το διάβασμα της περιγραφής, ή να την σταματήσω μήπως ξέροντας την ιστορία δεν διαβάσω το βιβλίο. Τελικά δεν μπόρεσα ν'αντισταθώ και συνέχισα να διαβάζω, έχοντας μεγαλύτερη επιθυμία να το έχω στη βιβλιοθήκη μου. Πρέπει να είναι απολαυστικό. Υπάρχει πολύ ομορφιά στα απλά αλλά ευφάνταστα κείμενα(για παιδιά ή για μεγάλους).
Ωραίες και οι σκέψεις σας ανάμεσα στις γραμμές.

Έκανα μία ωραία ξεκούραστη βολτίτσα σήμερα, σας ευχαριστώ πολύ :))

librarian είπε...

Άστρια ποτέ δεν το είχα σκεφτεί αυτό. Δεν είχα προσέξει πίνακες ζωγραφικής ή φωτογραφίες που να περιέχει το ένα μέσα στο άλλο. Ενδιαφέρουσα η παρατήρησή σου.

Elli είπε...

αγκαλιές του φεγγαριού, τα παιδικά μας πάνε και πίσω και μπρος γιατί περιγράφουν έναν κόσμο όπως θα τον θέλαμε. Χαίρομαι που σου αρέσουν και ευχαριστώ. Το παραμύθι σου το περιμένουμε.
Δεν θυμάμαι να έταξα παραμύθι, ίσως κάποτε ξεφυτρώσει...
petra στην προσπάθεια είμαστε, φιλιά, φιλιά
Mariela μαγικός κόσμός από εμάς ονειρεμένος, καλό βράδυ και ξημέρωμα στην καινούρια εβδομάδα.
Caesar χαιρόμαι που ξανάφήνεις σχόλιο. Όλο το κείμενο ουσιαστικά είναι για να στηρίξει τον επίλογο.
άστρια τα καθρεφτίσματα και ανιντικαθρεφτίσματα είναι ο πολιτισμός, αυτό που μένει, που σουρώνει τελικά στο τέλος κάθε περάσματος. Δοκίμασε και τα δανεικά βιβλία έχουν άλλη χάρη στο μοίρασμα.
Sorry που άργησα να απαντήσω μα έλειπα.
Καλή εβδομάδα σε όλους!