Πέμπτη 28 Αυγούστου 2014

Το μεγαλύτερο βιβλιοπωλείο της Κέρκυρας έκλεισε

Στην Κέρκυρα δεν έμεινα δύο ημέρες, έμεινα σχεδόν δέκα χρόνια. 
Είναι ένα μέρος που με γέμισε έντονα συναισθήματα, πολλές χαρές και αρκετές λύπες ικανές να με κάνουν να θέλω να φύγω από εκεί και να μην ξανά επιστρέψω. Έτσι κι έγινε. Οι άνθρωποι είναι το πρόβλημα, αλλά δεν αργείς να καταλάβεις ότι σε ακολουθούν όπου κι αν βρίσκεσαι. 
Ίσως γιατί είμαι κι εγώ ένας από αυτούς.
Αλλά να, τώρα που ο Μαραμπού έστειλε αυτήν την ανάρτηση γέμισα νοσταλγία, τα χρώματα, η θάλασσα, τα τοπία είναι κάτι που δύσκολα μπορεί να σβήσει η μνήμη, πάντα θα τα νοσταλγώ.
Εκεί, το έχω ξαναπεί, υπάρχουν δύο από τα πιο όμορφα βιβλιοπωλεία που έχω δει: ο Πλους και η Απόστροφος. Υπήρχε και ένα τρίτο που ίσως ήταν το πρώτο που είχα προσέξει όταν είχα περπατήσει για πρώτη φορά τα καντούντια της, δεν ήμουν θαμώνας του αλλά μου άρεσε να χαζεύω τη βιτρίνα του και να παρατηρώ τα ράφια του. 
Τις χιλιάδες φορές που είχα περάσει απ' έξω πάντα το βλέμμα μου έστω και φευγαλέα το ακουμπούσε. Φαινόταν σαν να υπήρχε από πάντα και τώρα που μαθαίνω ότι δεν θα συνεχίσει να υπάρχει νιώθω ότι το νησί που μου χάρισε τόσες στιγμές μπαίνει στο μακρινό παρελθόν. 
Αλλάζει κι εγώ δεν θα είμαι εκεί να ζω αυτές τις αλλαγές. Ευτυχώς.

Και όλα τα υπόλοιπα του Μαραμπού:


Δεν μπορώ να θυμηθώ το όνομα του. Ίσως δεν είχα στρέψει ποτέ το βλέμμα μου προς την πινακίδα ή μπορεί ακόμα και να μην υπήρχε πινακίδα. Καταλάμβανε μια ταπεινή γωνιά σε εκείνα τα πολύβουα κοσμοπολίτικα σταυροδρόμια της Κέρκυρας. Είχε δύο μικρές ξύλινες εισόδους για να μπορεί να ελέγχει την ροή των αναγνωστών αλλά ποτέ δεν χρειάστηκε να βοηθήσουν αφού μετά βίας χωρούσε δεύτερο άτομο μέσα, εκτός από την ιδιοκτήτριά του και εμένα. Θύμιζε μια ιδιωτική βιβλιοθήκη όπου η ιδιοκτήτρια ήταν πολύ περήφανη για αυτήν και μοιραζόταν την χαρά της με όποιον τύχαινε να εκδηλώσει παρόμοιο θαυμασμό. Εκεί μέσα ζούσαν αρμονικά, η λογοτεχνία με την ιστορία. Δεν ξανοιγόταν σε άλλους τομείς, η ιδιωτική ετούτη συλλογή αντανακλούσε τις προτιμήσεις της ιδιοκτήτριας. Η λογοτεχνία ήταν καλή, πολύ καλή, λες και στον περιορισμένο χώρο δεν χωρούσε να παρεισφρήσει δευτέρας διαλογής λογοτεχνία, έτσι όπως θα έπρεπε να είναι άλλωστε κάθε βιβλιοπωλείο που σέβεται τον εαυτό του και τους αναγνώστες του.
Έμοιαζε σαν περίπτερο που αγόραζες τα προϊόντα του εθισμού σου κάποιο προχωρημένο απόγευμα που ξέμενες ξαφνικά. Όσες φορές αγόρασα βιβλία, από το πρώτο μέχρι το τελευταίο, είχα έκπτωση ενίοτε πολύ γενναία, δίχως μεμψιμοιρίες και ψεύτικες αβρότητες, το αβίαστο και ανυπόκριτο χαμόγελο της ιδιοκτήτριας φανέρωνε την εκτίμησή της απέναντι στον αναγνώστη και όχι στον πελάτη.
Η Κέρκυρα είναι μια πανέμορφη πόλη αλλά ο κόσμος της είναι ανυπόφορος. Δουλικός μέχρι αηδίας. Μείνε στην Κέρκυρα, όσο φυσάει ο κοσμοπολίτικος αέρας της αλλά φύγε εγκαίρως πριν κοπάσει και σε χτυπήσει στα μούτρα η αποφορά του επαρχιωτισμού. Δηλαδή, δύο μέρες το πολύ! Οι περισσότεροι Κερκυραίοι διαθέτουν την οίηση που κολλάνε οι επαρχιώτες μετά από μια ξαφνική και έκτοτε μακρόβια εύνοια της τύχης. Δεν είναι διόλου κακό να είσαι επαρχιώτης, αλλά αν παριστάνεις ότι δεν υπήρξες ποτέ τέτοιος, είναι τουλάχιστον γελοίο. Πηγαίνω χρόνια στην Κέρκυρα και αυτή η αίσθηση δεν εξασθένισε ποτέ. Σαν να πηγαίνω εκδρομή στο Μόντε Κάρλο και να σέρνω μαζί μου μια ντουζίνα ανυπόφορους συγγενείς!
Πριν λίγες μέρες πέρασα από την Κέρκυρα για να αναπνεύσω λίγο κοσμοπολίτικο αέρα και με θλίψη διαπίστωσα ότι το βιβλιοπωλείο έλειπε. Έκανα την αφελή σκέψη ότι ίσως μεταφέρθηκε αλλού, τα ακριβά ενοίκια, μια επιθυμία να επεκτείνει το μέγεθός του, κάτι. Ήξερα όμως ότι τίποτα τέτοιο δε συνέβη. Είχα καταλάβει ότι υπήρξε πάντοτε ταπεινό αλλά τόσο περήφανο που, δεν θα καταδεχόταν να εγκαταλείψει το πόστο του, ούτε να νοθεύσει την συλλογή του. Έμοιαζε αύταρκες συναισθηματικά αλλά ίσως όχι τόσο βιώσιμο, όπως συχνά ακούμε να λέγεται τώρα πια. Τη θέση του πήρε ένα μικρό πρατήριο αρτοσκευασμάτων, είδα κάτι ξερά παξιμάδια στα ράφια του και αναπόφευκτα σκέφτηκα την γνωστή και επίκαιρη παροιμία με τα περιττώματα και τα παξιμάδια και πόσο εύκολος στόχος γίνεται πλέον ο πολιτισμός.
Η γκλαμουριά και ο φθηνός τουρισμός στην Κέρκυρα νικούν κατά κράτος το πανεπιστημιακό αντίβαρο και την μακραίωνη κουλτούρα του τόπου. Τα εξαιρετικής αρχιτεκτονικής κτίρια μοιάζουν να στοχάζονται μοναχά τους. Ο στοχασμός, τον περισσότερο καιρό, δεν κατοικεί μέσα στους ανθρώπους αλλά μέσα στα κτίρια περασμένων εποχών. Το μικρότερο βιβλιοπωλείο στην Κέρκυρα υπήρξε ταυτόχρονα και το μεγαλύτερο – σε σπουδαιότητα. Αν έμενα μόνιμα εκεί, θα ήμουν ισόβιος επισκέπτης και αναγνώστης του. Άλλα, όπως συχνά σκέφτομαι, πόση αλλαγή μπορεί να φέρει ένας και μόνος αναγνώστης;

Υ.Γ.   Αφού είχα γράψει το παραπάνω κείμενο και ψάχνοντας στο διαδίκτυο για μια φωτογραφία του βιβλιοπωλείου, έπεσα και σε σχετικές πηγές με σχεδόν ένα χρόνο καθυστέρηση. Δε θα ήθελα να μου κοινοποιηθεί έτσι ξερά, καλύτερα που βίωσα την απουσία του από κοντά. 
Η θλίψη όμως παραμένει αμείωτη.

14 σχόλια:

librarian είπε...

Διαβάζοντας τα λινκ βλέπω ότι δεν έγιναν γνωστοί οι λόγοι που έκλεισε το βιβλιοπωλείο (!)
Αυτόματα η σκέψη μου πήγε στα δύο καταστήματα Public που ξεφύτρωσαν κι εκεί όπως και σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα βεβαίως βεβαίως.
Είναι προτιμότερο από το να κλείσει κάποιο από τα υπόλοιπα ιστορικά βιβλιοπωλεία του νησιού να κλείσει κάποιο από τα καταστήματα αυτής της αλυσίδας, δικαιολογώντας το κλείσιμο με το γεγονός ότι το συγκεκριμένο κατάστημα και εκείνο της Ορεστιάδας έχουν το χαμηλότερο τζίρο.

Μαραμπού είπε...

Αν και η καλή λογοτεχνία αντέχει αιώνες, τα βιβλιοπωλεία που την προσφέρουν, μετά βίας βγάζουν έναν αιώνα!
Σε κάτι διαφημίσεις που ακούω στο ραδιόφωνο, γίνεται λόγος για ένα 5όροφο βιβλιοπωλείο που ανοίγει στην Κέρκυρα. Μπορεί το μικρό βιβλιοπωλείο να μην ξεπερνούσε σε μέγεθος ούτε την ακρινή τουαλέτα του μεγάλου, όμως όλοι γνωρίζουμε ότι τα περισσότερα σκατά τα παράγει το δεύτερο!
Οι τουρίστες θέλουν να διαβάσουν τις Πενήντα αποχρώσεις του Ροζ αραχτοί στην ξαπλώστρα τους, δύσκολα θα πάθουν Αμόκ με τις νουβέλες του Τσβάιχ. Τι να γίνει; Όταν μάθουμε να εκτιμούμε την καλή λογοτεχνία, θα μάθουμε να την αναζητούμε στους χώρους που προσφέρεται, ως ένα εκλεκτό και αποκλειστικό δώρο! Σε όσους θα έχουν απομείνει.

librarian είπε...

Αλήθεια θα ανοίξει 5όροφο βιβλιοπωλείο; Ξέρεις πού και αν θα είναι από κάποια γνωστή αλυσίδα;

Στα υπόλοιπα, φίλε Μαραμπού, που αναφέρεις στο σχόλιό σου επίτρεψέ μου να διαφωνήσω.
Το ότι ανοίγει ένα βιβλιοπωλείο είναι μια ευχάριστη είδηση, ειδικά σε ένα μέρος με μεγάλα ποσοστά αλφαβητισμού που οι ντόπιοι ενδιαφέρονται για το κομμάτι του τουρισμού και ξεχνούν ότι οι τουρίστες κατακλύζουν το νησί όχι γιατί υπάρχουν πολλές καφετέριες αλλά πολλά όμορφα μέρη.

Είναι προτιμότερο να ανοίγει ένα βιβλιοπωλείο που, μεταξύ μας, ξέρουμε ότι θα περιέχει και Τσβάιχ παρά ένα φαστφουντάδικο ή μια τράπεζα.

Μαραμπού είπε...

Δε θεωρώ ότι είναι ευχάριστη είδηση να ανοίγει ένα νέο βιβλιοπωλείο (ας είναι και 5όροφο) όταν την ίδια στιγμή κλείνει ένα άλλο. Δεν ήταν αποτέλεσμα μιας αυξημένης προσφοράς αναγνωστών, απλώς ήταν πιο δυνατό και κατατρόπωσε το αδύναμο. Και επειδή πιθανότητα αυτό το 5όροφο βιβλιοπωλείο το γέννησε η ανάγκη κάποιων για κέρδος, οι περισσότεροι υποψιαζόμαστε ότι η καλή λογοτεχνία θα περάσει σε δεύτερη μοίρα. Μπορεί να περιέχει ΚΑΙ Τσβάιχ αλλά σίγουρα δε θα ρίξει όλο το βάρος του εκεί!

Ξέρω ότι εσύ είσαι της άποψης ότι καλύτερα να μάθει να διαβάζει ο κόσμος, με όχι και τόσο καλά βιβλία στην αρχή και αργότερα, θα κάνει και πιο ποιοτικές επιλογές. Εγώ όμως δεν το βλέπω έτσι. Θλίβομαι όταν κλείνει ένα βιβλιοπωλείο που διέθετε και την αισθητική ποιότητα του χώρου, για να ανοίξει ένα άλλο, με φθηνιάρικη αισθητική και φθηνιάρικη διάθεση.

Στο κάτω κάτω, ναι, θα προτιμούσα να δω και μια καφετέρια με αισθητική! Όσο για το φαστφουντάδικο, έχω να σου πω ότι τα Γκούντις έκλεισαν! Ίσως πήγαν αλλού, πάντως από το κλασικό σημείο που ήταν, έφυγαν, και έτσι έσβησε ένα μεγάλο κεφάλαιο των εφηβικών μου χρόνων!!

Υ.Γ. Δεν θυμάμαι την αλυσίδα, ίσως είναι τα Πάμπλικ. Όταν το ξανακούσω θα σου πω.

librarian είπε...

Δεν νομίζω να ανοίγουν και τρίτο κατάστημα τα Public.
Μάλιστα, εγώ πάντως προτιμώ να υπάρχει δίπλα μου ένα μεγάλο βιβλιοπωλείο από να είμαι σε ένα μέρος με καθόλου βιβλιοπωλείο.
Και αφού ξέρεις καλά τις απόψεις μου κι εγώ τις δικές σου δεν υπάρχει λόγος να το συζητήσουμε περαιτέρω το θέμα.

Hfaistiwnas είπε...

Κρίμα.. Μια φορά είχα μπει μέσα σε αυτό.. εντύπωση μου είχε κάνει η μυσταγωγική του ατμόσφαιρα..
Καλημέρα!

Μαραμπού είπε...

Librarian, εννοείται πως και εγώ θέλω ένα μεγάλο βιβλιοπωλείο από την επιλογή να μην έχω καθόλου βιβλιοπωλείο! Όμως, σπάνια θα ανοίξει, τουλάχιστον στις επαρχιακές πόλεις, ένα μεγάλο βιβλιοπωλείο χωρίς πρώτα να έχουν υπάρξει διάφορα μικρά. Συνήθως, όταν οι συνθήκες επιτρέψουν στο μεγάλο να κάνει την εμφάνισή του, θα γίνει με σκοπό να απορροφήσει όλα τα μικρά!!

Πάντα υπάρχει λόγος να το συζητήσουμε λίγο παραπάνω, όσο καλά και αν ξέρουμε τις απόψεις του άλλου :)

Σε χαιρετώ!

Μαραμπού είπε...

Hfaistiwna σ' ευχαριστώ για το σχόλιο και καλό μήνα!

Ναι, έχεις δίκιο, ήταν μια παράξενη αίσθηση να μπαίνεις σε ένα τέτοιο βιβλιοπωλείο. Έμοιαζε με μια ιδιωτική βιβλιοθήκη, που λειτουργούσε ως προκάλυμμα για κάτι πιο σκοτεινό που προετοιμαζόταν στο πίσω δωμάτιο. Μια μυστική συμφωνία, μια πανίσχυρη συνωμοσία! Σπανίως, αντιλαμβανόμουν ότι, βρίσκομαι σε ένα βιβλιοπωλείο!!

Unknown είπε...

Εγώ (που πέρασα 20 συναπτά έτη επί 1-1,5 μήνα /ετος) στο πανέμορφο αυτό νησί θα συμφωνήσω με τον Librarian και ιδίως στο εξαιρετικό σχόλιο περί ανυπόφορα δουλικού κόσμου που νομίζει ότι είναι κάτι το διαφορετικό και εξευγενισμένο....

Πέπη Γιάννου είπε...

Ένα μεγάλο ευχαριστώ για όλη αυτή την αγάπη από την ιδιοκτήτρια!

Μαραμπού είπε...

Ο αναγνώστης χαίρεται που σας ξαναβρήκε!

Μακάρι να μην ήταν το κλείσιμο του βιβλιοπωλείου η αφορμή για να συμβεί αυτό. Εύχομαι να είστε καλά :)

Unknown είπε...

Η ιδιοκτήτρια έφυγε απο τη ζωή..οι συγγενεις εχουν αλλες επιχειρησεις..λογω θανατου εκλεισε

librarian είπε...

Α μάλιστα, κρίμα!

Κατερίνα Τοράκη είπε...

Εκλεισε και ο Απόστροφος! Τέλος εποχής!;