Σάββατο 16 Νοεμβρίου 2013

Μια ιστορική έκδοση

Τον Ιούλιο του 1970 εκδόθηκε από τις εκδόσεις Κέδρος το βιβλίο με τον τίτλο Δεκαοχτώ Κείμενα. Είχε προηγηθεί, το Μάρτιο του 1969, η δήλωση του Σεφέρη κατά της χούντας και κατά της λογοκρισίας.  Ένα χρόνο αργότερα δεκαοχτώ συγγραφείς σπάζουν την εκδοτική σιωπή τους, συνεργάζονται και δημοσιεύουν σε έναν τόμο κείμενα πρόκληση εναντίον του καθεστώτος. Για την ευθύνη της έκδοσης συγκροτείται εκδοτική ομάδα που αποτελούνταν από τους: Μανόλη Αναγνωστάκη, Αλέξανδρο Αργυρίου, Νίκο Κάσδαγλη, Αλέξανδρο Κοτζιά, Τάκη Κουφόπουλο, Ρόδης Ρούφο, Θ. Δ. Φραγκόπουλο με σκοπό να απαλλάξουν την εκδότρια, Νανά Καλλιανέση, από ένα μέρος της ευθύνης.
Το βιβλίο γνώρισε τεράστια επιτυχία, τυπώθηκε σε 3.000 αντίτυπα τα οποία εξαντλήθηκαν σε διάστημα ενός μήνα. Ξανατυπώνεται τέσσερις φορές και μέσα σε έξι μήνες είχαν πουληθεί 12.000 αντίτυπα. Αυτή η επιτυχία ήταν που βόηθησε στο να αποτραπεί η κατάσχεσή του.
Το 1994, στην επέτειο των 40 χρόνων λειτουργίας του ιστορικού εκδοτικού οίκου, ανατύπωσαν σε πανομοιότυπη έκδοση τον τόμο των 18 Κειμένων, χρειάζεται να τον έχουμε και εμείς σήμερα.

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή ανατρέχω στο αντίτυπό μου και διαβάζω λίγες από τις λέξεις των σημαντικότερων μεταπολεμικών λογοτεχνών. Μια έκδοση απλή, χωρίς περιττές λέξεις και εικόνες. Ένα εξώφυλλο με τον τίτλο πάνω πάνω με κεφαλαία. Ακολουθούν οι δεκαοχτώ συγγραφείς, δεκαοχτώ ονόματα με κεφαλαία σε αλφαβητική σειρά και πρώτο πρώτο να ξεχωρίζει το όνομα του Σεφέρη.
Κανένα στολίδι, δεν χρειάζεται, εδώ μέσα θα βρείτε μόνο πυκνογραμμένες λέξεις.

Ξεφυλλίζοντας το χέρι σταματά στα ποιήματα του Αναγνωστάκη.
Δεκατέσσερα ποιήματα υπό τον γενικό τίτλο "ο στόχος" κι αυτός με κεφαλαία.
Αφήνω εδώ το πρώτο και το τελευταίο:

Ποιητική 

— Προδίδετε πάλι την Ποίηση, θα μου πεις, 
Την ιερότερη εκδήλωση του Ανθρώπου 
Τη χρησιμοποιείτε πάλι ως μέσον, υποζύγιον 
Των σκοτεινών επιδιώξεών σας 
Εν πλήρη γνώσει της ζημιάς που προκαλείτε 
Με το παράδειγμά σας στους νεωτέρους. 

— Το τι  δ ε ν  πρόδωσες  ε σ ύ να μου πεις
Εσύ κι οι όμοιοί σου, χρόνια και χρόνια, 
Ένα προς ένα τα υπάρχοντά σας ξεπουλώντας 
Στις διεθνείς αγορές και τα λαϊκά παζάρια 
Και μείνατε χωρίς μάτια για να βλέπετε, χωρίς αυτιά 
Ν’ ακούτε, με σφραγισμένα στόματα και δε μιλάτε. 
Για ποιά ανθρώπινα ιερά μάς εγκαλείτε; 

Ξέρω: κηρύγματα και ρητορείες πάλι, θα πεις. 
Ε ναι λοιπόν! Κηρύγματα και ρητορείες. 

Σαν  π ρ ό κ ε ς πρέπει να καρφώνονται οι λέξεις.

Να μην τις παίρνει ο άνεμος.

***

Επίλογος (απόσπασμα)

Κι όχι αυταπάτες προπαντός.

Το πολύ πολύ να τους εκλάβεις σα δυο θαμπούς προβολείς μες
την ομίχλη

Σαν ένα δελτάριο σε φίλους που λείπουν με τη μοναδική λέξη: ζω.

«Γιατί» όπως πολύ σωστά είπε κάποτε ο φίλος μου ο Τίτος,
«Κανένας στίχος σήμερα δεν κινητοποιεί τις μάζες
Κανένας στίχος σήμερα δεν ανατρέπει καθεστώτα»

Έστω.
Ανάπηρος, δείξε τα χέρια σου. Κρίνε για να κριθείς.

2 σχόλια:

Eλένη Γεωργοστάθη είπε...

Εξαιρετική ανάρτηση. Τα δε ποιήματα του Αναγνωστάκη ό,τι περισσότερο αγαπάω κι εγώ από το έργο του.

librarian είπε...

Σε ευχαριστώ πολύ Ελένη. Αυτή η χώρα γεννάει ποιητές είναι αλήθεια.