Ζωγραφικές απεικονίσεις βιβλίων από τον Βορά

Το έργο της ζωής της ξεπερνά τις 1.000 ζωγραφιές. 300 από αυτές εκτίθενται στο μουσείο με το όνομα Ateneum (Ατενέουμ) στο Ελσίνκι, πρωτεύουσα της Φιλανδίας, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 150 χρόνων από την γέννησή της. Σημαντική και ευρέως αναγνωρισμένη στις χώρες του Βορά η Helene Schjerfbeck (Έλεν Σέρφμπεκ) άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα ζωγραφικής σε ηλικία 11 ετών. Έζησε από το 1862 έως το 1946 στην Φιλανδία, την Γαλλία και το Παρίσι, την Βρετάνη και την Ιταλία. Αληθινά καλλιτεχνικό πνεύμα αναζητούσε νέες εκφράσεις και ανανέωνε αδιάκοπα τις ζωγραφικές της διατυπώσεις. Έμαθε την τέχνη της λιθογραφίας στα 75 της. Μοντέλα της ήταν οι άνθρωποι γύρω της και η ίδια καθώς έκανε πολλές αυτοπροσωπογραφίες. Η ανθρωπιά, η οικειότητα, τα δυνατά συναισθήματα την χαρακτηρίζουν, αποτυπώνοντας την αδιαπραγμάτευτη επιθυμία της να επικεντρώνεται στην ουσία των πραγμάτων. Πίνακας του Πίνακας του 1888, το παιδί που αναρρώνει. Αναμαλλιασμένο από την κατάκλιση, κάθεται σε μια ψάθινη πολυθρόνα. Τα μάγουλά του ακόμα κόκκινα από τον πυρετό. Το βλέμμα του αφηρημένο, απλανές, χωρίς σκέψη. Μηχανικά τα χέρια του παίζουν με την κούπα και το λουλούδι-πρόκληση «έλα, γίνε καλά, βγες έξω, είναι Άνοιξη πια!». Στην πλάτη του, το λευκό μαξιλάρι του κρεβατιού του. Το σώμα του είναι τυλιγμένο με το επίσης άσπρο σεντόνι. Τα λευκά τονίζονται από το φώς που μπαίνει από το παράθυρο. Στον δρόμο της ίασης, σηκώνεται ίσως για πρώτη φορά. Τα μαθήματά του, κλειστά στην άκρια του τραπεζιού. Δε του ζητάνε να μελετήσει. Δεν είναι ακόμα καλά, είναι σε μετάβαση. Στον τοίχο, η βιβλιοθήκη. Μοιάζει να καλύπτει μεγάλο μέρος εκείνης της πλευράς. Μεγάλα, χοντρά βιβλία στέκονται στα ράφια. Δερματόδετα, περιποιημένα στο πάνω ράφι, χρησιμοποιημένα με φθαρμένες ετικέτες στο ράφι που βρίσκεται στο ύψος του τραπεζιού και κάτω κάτω το πιο μεγάλα σε μέγεθος. .

«Κορίτσια που διαβάζουν», είναι ο τίτλος του πίνακα, του 1907. Τρία χρώματα κυριαρχούν: το λευκό, το μαύρο και ένα γκριγάλαζο. Αυτήν την χρωματική τριλογία διακόπτει η πλατιά καφετιά κορνίζα του πίνακα στον τοίχο. Μια τρίτη γυναικεία μορφή, περασμένης γενιάς. Σχεδόν ακούγεται η σιωπή της ανάγνωσης. Τα κορίτσια καθιστά με ίσια την πλάτη είναι βαθιά απορροφημένα. Το βλέμμα τους προσηλωμένο, τα μάτια χαμηλωμένα προς το βιβλίο που κρατούν σταθερά με τα δυο χέρια, η μια στην ποδιά της, ή άλλη το πλησιάζει στην ματιά της. Επικοινωνούν πέρα από τα λόγια, μέσα από την κοινή ενέργεια της ανάγνωσης, είναι σε συντροφιά διατηρώντας ανεξαρτησία στοχασμών και αισθημάτων.Η ζωγράφος έχει φύγει από την ακαδημαϊκή τεχνοτροπία που κατέχει αποδεδειγμένα τόσο καλά και έχει περάσει στον μοντερνισμό. Τα σχήματα είναι χαλαρά, τα περιγράμματα χωρίς την σκληρότητα των σκληρών ορίων. Οι λεπτομέρειες λείπουν, όλη η έμφαση συγκεντρώνεται στο κυρίως θέμα. Και το αποτέλεσμα είναι πλήρες. Δεν μπορώ να το αρνηθώ πως δεν ένιωσα συγκίνηση βλέποντας τις μορφές των αγγέλων εμπνευσμένων από τον El Greco. Πίνακας της Helene Schjerfbeck του 1928. Διαβάζω ότι επηρεάστηκε από αυτόν και ότι τον γνώρισε μέσα από βιβλία τέχνης, τυπωμένα μαυρόασπρα, τόσο μπορούσε η τυπογραφική. Άρα δεν είδε τους πίνακες όπως πραγματικά ήταν, με τα αυτούσια, πρωτότυπα χρώματα. Και, όμως, είχαν την δύναμη να την βάλουν σε διάλογο με τις άυλες μορφές του Θεοτοκόπουλου. Ανοιγμένα φύλλα με τα λόγια των ύμνων στα απλωμένα χέρια των αγγέλων. Πίνακες που μπήκαν σε λεύκωμα, ταξίδεψαν και στην συνέχεια, οδήγησαν στην δημιουργία άλλων. Το βιβλίο φορέας ζωγραφικής έμπνευσης. Μου αρέσει αυτή η σκέψη, το βιβλίο μαζί με ιδέες και νοερές εικόνες, μεταφέρει και πραγματικές εικόνες, έργα τέχνης, πίνακες, γλυπτά, φωτογραφίες.

Αύριο θα αναρτήσουμε την φωτογραφία της και μια αυτοπροσωπογραφία της Helene Schjerfbeck, έτσι για να μείνετε λίγο με την περιέργεια… Καλή εβδομάδα σε όλους!