Πέμπτη 4 Νοεμβρίου 2010

Δώρου αξία

Μου αρέσουν τα δώρα που είναι μια σκέψη, απαλλαγμένα από τυπικότητες, γιορτές και υποτιθέμενες χαρές. Εκεί στη βόλτα συναντάς κάτι και συνειρμικά σκέφτεσαι κάποιον που μάλλον θα ήθελε/ς να το έχει. Για μια τέτοια απόδειξη σκέψης θα μιλήσω.
Πρόκειται για ένα εικοσιτετρασέλιδο βιβλίο (;) που περιέχει την ομιλία του Ντάριο Φο, η οποία εκφωνήθηκε τη βραδιά της 7ης Δεκεμβρίου του 1997, στην απονομή του βραβείου Νόμπελ, ενώπιον της Σουηδικής Ακαδημίας και των προσκεκλημένων στην τελετή. Ο τίτλος της ομιλίας είναι «Εναντίον των γελωτοποιών» που στην ουσία είναι και ο νόμος που είχε θεσπίσει ο αυτοκράτορας Φρειδερίκος Β’ στη Μεσίνα το 1221 και όριζε ότι οποιοσδήποτε πολίτης επιτρεπόταν να βιαιοπραγήσει ατιμωρητί εναντίων των γελωτοποιών. Ο Ιταλός Ντάριο Φο, 84 χρονών σήμερα, συνεχίζοντας την παράδοση των γελωτοποιών και των τροβαδούρων του μεσαίωνα επέλεξε να γράφει σατιρικά έργα κυρίως θεατρικά, στα οποία κριτικάρει με ένα δικό του τρόπο τις αδικίες της κάθε εξουσίας. Εξαιτίας του καυστικού του ύφους δέχτηκε πολλές φορές πυρά και διέτρεξε κινδύνους αλλά παράλληλα αναγνωρίστηκε από ένα μεγάλο μέρος του αναγνωστικού κοινού. Στην ομιλία του δε διστάζει να αυτοχαρακτηριστεί παραμυθάς, γελωτοποιός ακόμη και κλόουν και να συγχαρεί τους Ακαδημαϊκούς για τη ριψοκίνδυνη επιλογή τους να του δώσουν αυτό το βραβείο. Μένω στη λέξη «παραμυθάς» και ξαναδιαβάζω το σημείο της ομιλίας του που αναφέρεται στους παραμυθάδες της περιοχής του, οι οποίοι του δίδαξαν την τέχνη να σκαρώνει φανταστικές ιστορίες και να κρύβει μέσα τους τραγικό σαρκασμό. Μοιράζεται το βραβείο του με τους παραμυθάδες αυτούς, όπως επίσης με τον θεατρικό συγγραφέα της αναγεννησιακής Ευρώπης Ρουτζάντε Μπεόλκο, τον οποίο αποκαλεί τον πιο μεγάλο του δάσκαλο μαζί με τον Μολιέρο. Κυρίως όμως αφιερώνει το βραβείο στη γυναίκα του, συγγραφέα Φράνκα Ράμε, που αναφερόμενος σε αυτή κλείνει και την ομιλία του. Κρατάω εδώ κάτι από αυτά που είπε για τη σύντροφό του στη ζωή και στην τέχνη: «Η Φράνκα είναι πολύ κοφτερό μυαλό, πιστέψτε με. Ένας δημοσιογράφος την ρώτησε: «Πώς αισθάνεστε ως σύζυγος ενός κατόχου του βραβείου Νόμπελ! Που έχετε στο σπίτι σας ένα μνημείο;» Εκείνη του απάντησε: «Δεν ανησυχώ. Δεν το θεωρώ καθόλου μειονέκτημα. Εκπαιδεύομαι πολύ καιρό. Κάθε πρωί κάνω τις ασκήσεις μου. Γονατίζω και ακουμπάω τις παλάμες στο πάτωμα, οπότε γυμνάζομαι για να γίνω το βάθρο του μνημείου. Έχω γίνει καλή σε αυτό». Χωρίς αυτή στο πλευρό μου, και την έχω μια ολόκληρη ζωή, ποτέ δεν θα είχα πραγματοποιήσει το έργο που κρίνετε άξιο να τιμήσετε». Αξίζει να αναφερθεί ότι χρήματα που συνόδευαν το βραβείο, ένα εκατομμύριο δολάρια, διατέθηκαν στον αγώνα απελευθέρωσης τριών πολιτικών κρατουμένων, υπεύθυνοι για τη δολοφονία του αστυνομικού διοικητή Καλαμπρέζι στο Μιλάνο το 1972.
Κλείνοντας το βιβλίο μένω με μια ευχάριστη γεύση μιας ομιλίας ενός ξεχωριστού για πολλούς λόγους ανθρώπου και μένει στα χέρια μου ένα ξεχωριστό για πολλούς λόγους δώρο.

Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού, ίσως από τα πιο γνωστά του έργα.

15 σχόλια:

Roadartist είπε...

Και εμένα μου αρέσει πολύ να κάνω δώρα, και πολύ περισσότερο όταν δεν συντρέχει κάποιος λόγος (γιορτή κλπ).

Πολύ όμορφη ανάρτηση, το βιβλίο δε το έχω διαβάσει, ευχαριστώ.

librarian είπε...

Καλημέρα καλλιτέχνιδα!
Ποιο βιβλίο εννοείς; την ομιλία του ή τον Τυχαίο θάνατο ενός αναρχικού που έδωσα σε ηλεκτρονική μορφή;

Roadartist είπε...

..Έχεις δίκιο, συγνώμη δε το διευκρίνισα (και όταν έγραφα το σχόλιο, το σκέφτηκα ότι ίσως μπέρδευα έτσι όπως μόλις σχολίαζα) Εννοούσα την ομιλία του! :)
Πολύ καλή κίνηση που έδωσες το "τυχαίο θάνατο ενός αναρχικού" σε ηλεκτρονική μορφή, το οποίο δεν έχω διαβάσει, αλλά έχω δει στο θέατρο.

librarian είπε...

Αααα η ομιλία του. Έχει πολύ ενδιαφέρον αλλά διαβάζεται σαν άρθρο εφημερίδας, τόσο γρήγορα!
Ναι καμιά φορά υπάρχουν τόσα βιβλία εκεί έξω και ούτε καν το ξέρουμε!
Μακάρι να υπήρχε μια λίστα με όλα τα βιβλία που διατίθονται ηλεκτρονικά!

Καλή συνέχεια καλλιτέχνιδα!

Mariela είπε...

Θα συμφωνήσω πολύ όμορφη η ανάρτηση...
κι εγώ στο θέμα "δώρο" έχω μια ευαισθησία...
εκτιμώ τη σκέψη που υπάρχει μέσα στην κίνηση και όχι το "αντικέιμενο" αυτό καθεαυτό...
Ακούγεται ενδιαφέρον το βιβλίο, κυρίως μου άρεσε το κομμάτι που αναφέρεται στη γυναίκα του...

librarian είπε...

Μαριέλα καιρό έχω να σε δω εδώ! Ελπίζω να είσαι καλά!
Εντάξει παίζει και ένα ρόλο το αντικείμενο. Αλλά το θέμα είναι ότι όταν δεν παίρνεις κάτι απλά "για να βγάλεις την υποχρέωση" είναι πολύ σπάνιο το αντικείμενο να μην ανταποκρίνεται στην αξία της κίνησης.

Είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα όσα είπε στην ομιλία του. Ήταν ένα κομμάτι του εαυτού του.
Με τη γυναίκα του λειτουργούν μαζί σε ό,τι κάνουν.
Τους συνδέει κάτι μαγικό, είναι η τέχνη.

Σε ευχαριστώ για τη βόλτα σου!

Mariela είπε...

Αυτό ακριβώς εννοούσα όταν έλεγα οτι εκτιμώ τη σκέψη...
καληνύχτα!

ναυτίλος είπε...

Το έχω διαβάσει και είναι υπέροχο... και πολύ διαφορετικό απ αυτά που συνηθίζουν να λένε σε αυτές τις ομιλίες.

librarian είπε...

Χαιρόμαι που συμφωνούμε Μαριέλα!

Όντως Ναυτίλε διαφέρει από τις κοινές ομιλίες είναι που η νοοτροπία διαφέρει!

Johnny Panic είπε...

Γεια χαρά! Πολύ ενδιαφέρον φαίνεται το βιβλιαράκι. Χάρηκα και το λινκ που μας έδωσες για το έργο του,θα το διαβάσω οπωσδήποτε μια απ'αυτές τις μέρες!

Caesar είπε...

Ακόμη μια αξιόλογη & ξεχωριστή ομιλία στην απονομή του Νόμπελ το 2005, ήταν και εκείνη του Χάρολντ Πίντερ !

Στο πολύ ενδιαφέρον & ουσιώδες θεατρικό του Ντ. Φο που παραπέμπεις, μνημονεύω και τον "αναρχικό τραπεζίτη" του Φ.Πεσσόα!

επί λέξει είπε...

Όποτε περνάω από εδώ επιβεβαιώνεται η άποψή μου ότι η γνώση είναι νόμισμα. Και μ' έχεις καταστήσει έμπλεο αυτών. Πολυυυυυυυυυυυύ καλό σε εποχές που ζούμε! Τρομερό δώρο...

:))

librarian είπε...

Johnny σε ευχαριστώ για τη βόλτα σου από τα μέρη μας και χαίρομαι που βρήκες ενδιαφέρον στο λινκ! Όπως ειπα και παραπάνω, υπάρχουν τόσα ελεύθερα βιβλία εκεί έξω που είναι κρίμα να μη το γνωρίζουμε!

Δε γνωρίζω τίποτα για την ομιλία που αναφέρεις Caesar, αν ξέρεις που μπορώ να τη βρω, ενημέρωσέ με!
Άλλο ένα εξαιρετικό έργο από έναν αγαπημένο συγγραφέα!

Μεγάλη κουβέντα ανοίγεις επί λέξει περί της αξία της γνώσης. Λες σε δύσκολες εποχές η αξία αυτή να γίνεται περίσσοτερο κατανοητή;

Caesar είπε...

Ευχαρίστως Librarian, έχει κυκλοφορήσει από τις Εκδόσεις "ΑΙΩΡΑ" με τίτλο: "HAROLD PINTER Τέχνη, Αλήθεια και Πολιτική - Η ομιλία στην τελετή απονομής του Νόμπελ Λογοτεχνίας 2005" σε μετάφραση Άρη Λασκαράτου"
Μου το έκαναν δώρο από τη γιορτή του βιβλίου κάτω από την Ακρόπολη τον Μάη του 2006.

librarian είπε...

Ok ευχαριστώ πολύ Caesar! Θα το αναζητήσω και θα αφήσω τη σκέψη μου!