Μια ανέλπιστη επιτυχία

Δεν συνηθίζω να διαβάζω βιβλία που βρίσκονται στα ευπώλητα ή που δημιουργείται πολύς ντόρος γύρω από αυτά αλλά καμιά φορά, τολμώ να παραδεχτώ, ότι δελεάζομαι. Εκδόσεις Αντίποδες, ένας νέος εκδοτικός οίκος που τον έμαθα εξαιτίας του πολυσυζητημένου βιβλίου Γκιακ, το δεύτερο βιβλίο που εξέδωσαν, που κοσμεί τώρα πια τη βιβλιοθήκη μου. Ξεφυλλίζοντας το site του εκδοτικού οίκου βλέπω πως έχει μια ιδιαίτερη αισθητική και ξεκινά τη λειτουργία του εκδίδοντας ενδιαφέροντες τίτλους. Η έκδοση του Γκιακ τους έχει ανέλπιστα δικαιώσει καθώς το βιβλίο βρίσκεται ήδη στην 12η χιλιάδα. Μάλιστα εξαιτίας της μεγάλης επιτυχίας σκέφτηκαν να το γιορτάσουν εκδίδοντας το βιβλίο σε συλλεκτική έκδοση με διαφορετικό χρώμα εξωφύλλου, που κι αυτά εξαντλήθηκαν. 

Έχοντας όλα αυτά στο μυαλό μου και καθώς βρισκόμουν στην Πολιτεία αναζητώντας βιβλία προς αγορά, άρπαξα ένα αντίτυπο από τη μεγάλη ντάνα. Και κάπως έτσι ξεκίνησε το ταξίδι. Από τις πρώτες λέξεις εγκλωβίστηκα στις σελίδες των διηγημάτων του. Λέξεις γραμμένες σε μια ιδιαίτερη ελληνική που δεν έχει συνηθίσει το μάτι να διαβάζει, ούτε το αφτί να ακούει εδώ που τα λέμε. Αλλά η αφήγηση σε αυτήν ακριβώς την (ά)γνωστη γλώσσα είναι που κάνει το βιβλίο να ξεχωρίζει. Βοηθάει στο να μεταφερθείς άμεσα στην ελληνική επαρχία του μακρινού 1920. Οχτώ ιστορίες και μια παρολογή (την οποία και προσπέρασα) με κοινό θέμα τον πόλεμο, τον μικρασιατικό. Δυνατές ιστορίες (όπως δυνατός είναι και ο πόλεμος), που όπως σε όλα τα καλά διηγήματα, τελειώνουν εκεί ακριβώς που πρέπει, ώστε να μην έχουν προλάβει να σε κουράσουν. Δεν διαβάζεται μονοκοπανιά. Με το που τελείωνε το ένα διήγημα ήθελε χρόνο το μυαλό να χωνέψει την ιστορία για να δεχτεί την επόμενη. Κι όπως και τα διηγήματα έτσι και το βιβλίο συγκέντρωνε τόσα όσα ακριβώς έπρεπε πριν αρχίσει ο αναγνώστης να δυσανασχετεί με τη βία του πολέμου ή με την ανάγνωση των κουτσουρεμένων ελληνικών.

Ό,τι και να γράψω μάλλον το ντόρο γύρω από το βιβλίο θα ενισχύσω παρά το ίδιο το βιβλίο θα περιγράψω. Οι ίδιες οι λέξεις του θα τα καταφέρουν καλύτερα:

"Μια μέρα το χειμώνα του εικοσιτέσσερο, έκοβα πασσάλια για το φράχτη, θυμάμαι κι έρχεται η Ρίνα, γκαστρωμένη στον Γιάννη, και μου λέει ήρθανε πρόσφυγες στο χωριό κι είπε ο πρόεδρος να μαζευτείτε οι άντρες όσοι μπορείτε να πάτε να τους διώξετε, γιατί άμα 'ρθούνε δώθε θα μας πάρουνε τα κτήματα. Τ' ακούω κι εγώ και γίνομαι πυρ. Πήγαμε κείθε και τους καταστρέψαμε, ρε Γούσια, το καταλαβαίνεις; Τόσο αγριεμένο δεν τον είχα ξαναδεί τον Κυριάκο. Πήγαμε κείθε, μου λέει, κι είχανε παλάτια και γυρνάγανε οι άνθρωποι με κουστούμια και φορέματα, κι άμα γυρίσαμε μεις πίσω στο χωριό, τα κορίτσια μας τα βρήκαμε ακόμα με τα σιγκούνια. Τους αναστατώσαμε, τους κάναμε ζημιά, και τώρα που πέσανε στην ανάγκη μας τους κλωτσάγαμε σαν τα πατσαβούρια." 

Να ευχηθώ στον εκδοτικό οίκο καλή αρχή και να συνεχίσει την έκδοση ιδιαίτερων κειμένων που θα αγγίζουν ή θα ξεπερνούν την επιτυχία του βιβλίου του Δημοσθένη Παπαμάρκου.