Η ιστορία των ex libris ξεκινά παράλληλα με την ιστορία της τυπογραφίας.
Οι έντυπες ετικέτες που τοποθετούνταν συνήθως πίσω από το εξώφυλλο των δερματόδετων εκδόσεων, αποτελούνταν από περίτεχνες εικόνες που σήμερα απασχολούν την ιστορία της τέχνης. Συνήθως απεικόνιζαν ένα αγαπημένο θέμα του αναγνώστη, άλλοτε απεικόνιζαν τον ίδιο τον αναγνώστη κυριολεκτικά ή μεταφορικά. Από την αρχή εξέφραζαν την ανάγκη των κατόχων των βιβλίων να αφήσουν ένα δικό τους σημάδι πάνω στο βιβλίο ή να το προστατέψουν από την κλοπή δίνοντας βαριές κατάρες σε όποιον το έπραττε, στην ουσία συνέδεαν ανεξίτηλα το βιβλίο και τον κάτοχο. Από τα πρώτα χρόνια της τυπογραφίας η μαγική σχέση μεταξύ βιβλίου και αναγνώστη είχε δημιουργηθεί, εδραιωνόταν όσο εξελισσόταν η τυπογραφία.
Οι πρωτότυπες αυτές εικόνες δεν έχουν τέλος, πραγματικό στολίδι, κοσμεί τα παλιά βιβλία και τα κάνει να ξεχωρίζουν, ο αναγνώστης κατάφερε να επιζήσει μέσω των βιβλίων του, μήπως αυτός να ήταν και ο βαθύτερος στόχος του γνωρίζοντας ότι τα βιβλία θα παραμείνουν χρόνια αφότου αυτός θα έχει ξεχαστεί;
Μακάρι να υπήρχε ένα ελληνικό βιβλίο που να ερευνούσε τη μαγική αυτή ιστορία που αποδεικνύει τη σχέση βιβλίων - αναγνωστών.
Σήμερα τα ex libris επιβιώνουν ίσως περισσότερο στο εξωτερικό από ό,τι εδώ.
Η πιο απλή μορφή του είναι σε σφραγίδα, γεγονός που ομολογώ ότι δεν είχα σκεφτεί καθώς πάντα είχα στο μυαλό μου ότι τα ex libris είναι μια έντυπη ετικέτα ή έστω ένα αυτοκόλλητο.
Μαθαίνοντας ότι υπάρχει ένα site που ο καθένας μπορεί να πουλήσει αντικείμενα που δημιουργεί, χειροποίητες δημιουργίες, έργα τέχνης, είδα ότι τα ex libris κάθε άλλο παρά ξεχασμένα είναι καθώς ο κατάλογος με τα ex libris stamp περιλαμβάνει δημιουργίες για τον πιο απαιτητικό αναγνώστη, για τον φανατικό βιβλιόφιλο.
Να μερικές δικές μου επιλογές:
Βέβαια αυτό που χαρακτηρίζει τα ex libris είναι η πρωτοτυπία. Κανείς δεν θέλει να υπάρχουν κι άλλες βιβλιοθήκες που να έχουν την ίδια εικόνα. Οπότε παίρνω ιδέες και σπεύδω στο κοντινότερο μαγαζί με σφραγίδες και ξεκινώ να βάζω στα βιβλία μου το δικό μου σημάδι.
Το http://www.etsy.com/ περιλαμβάνει χιλιάδες δημιουργίες που πραγματικά με έχουν εντυπωσιάσει.
Οι έντυπες ετικέτες που τοποθετούνταν συνήθως πίσω από το εξώφυλλο των δερματόδετων εκδόσεων, αποτελούνταν από περίτεχνες εικόνες που σήμερα απασχολούν την ιστορία της τέχνης. Συνήθως απεικόνιζαν ένα αγαπημένο θέμα του αναγνώστη, άλλοτε απεικόνιζαν τον ίδιο τον αναγνώστη κυριολεκτικά ή μεταφορικά. Από την αρχή εξέφραζαν την ανάγκη των κατόχων των βιβλίων να αφήσουν ένα δικό τους σημάδι πάνω στο βιβλίο ή να το προστατέψουν από την κλοπή δίνοντας βαριές κατάρες σε όποιον το έπραττε, στην ουσία συνέδεαν ανεξίτηλα το βιβλίο και τον κάτοχο. Από τα πρώτα χρόνια της τυπογραφίας η μαγική σχέση μεταξύ βιβλίου και αναγνώστη είχε δημιουργηθεί, εδραιωνόταν όσο εξελισσόταν η τυπογραφία.
Οι πρωτότυπες αυτές εικόνες δεν έχουν τέλος, πραγματικό στολίδι, κοσμεί τα παλιά βιβλία και τα κάνει να ξεχωρίζουν, ο αναγνώστης κατάφερε να επιζήσει μέσω των βιβλίων του, μήπως αυτός να ήταν και ο βαθύτερος στόχος του γνωρίζοντας ότι τα βιβλία θα παραμείνουν χρόνια αφότου αυτός θα έχει ξεχαστεί;
Μακάρι να υπήρχε ένα ελληνικό βιβλίο που να ερευνούσε τη μαγική αυτή ιστορία που αποδεικνύει τη σχέση βιβλίων - αναγνωστών.
Σήμερα τα ex libris επιβιώνουν ίσως περισσότερο στο εξωτερικό από ό,τι εδώ.
Η πιο απλή μορφή του είναι σε σφραγίδα, γεγονός που ομολογώ ότι δεν είχα σκεφτεί καθώς πάντα είχα στο μυαλό μου ότι τα ex libris είναι μια έντυπη ετικέτα ή έστω ένα αυτοκόλλητο.
Μαθαίνοντας ότι υπάρχει ένα site που ο καθένας μπορεί να πουλήσει αντικείμενα που δημιουργεί, χειροποίητες δημιουργίες, έργα τέχνης, είδα ότι τα ex libris κάθε άλλο παρά ξεχασμένα είναι καθώς ο κατάλογος με τα ex libris stamp περιλαμβάνει δημιουργίες για τον πιο απαιτητικό αναγνώστη, για τον φανατικό βιβλιόφιλο.
Να μερικές δικές μου επιλογές:
Το http://www.etsy.com/ περιλαμβάνει χιλιάδες δημιουργίες που πραγματικά με έχουν εντυπωσιάσει.
8 σχόλια:
Γιατί δεν φτιάχνεις ένα χαρακτικό δικό σου μικρό και να το τυπώνεις, ὀπως μια σφραγίδα, στα βιβλία σου;
Αυτό θα κάνω. Βέβαια επειδή δεν μπορώ να φτιάξω από την αρχή ένα εντελώς δικό μου (δεν πιάνει το χέρι μου) θα κάνω ένα συνδυασμό ορισμένων που έχω δει και μου άρεσαν.
Σωστή κίνηση, μου άρεσε και σαν ιδέα.. :)
Θα το σκεφτώ να το κάνω και εγώ αλλά βέβαια πρέπει να βρω το σχέδιο.. ούτε και το δικό μου χέρι πιάνει.. οπότε κάτι θα βρω..
Αναρωτιέμαι αν τα ex libris, πέρα από την αισθητική τους αξία και την πρωτοτυπία, δίνουν και μια αίσθηση της ανάγκης επιβεβαίωσης της ατομικής ιδιοκτησίας πάνω στο βιβλίο. Ας πούμε ότι το κρίνω και από τον εαυτό μου, δεν έχω ακριβώς αυτό που λέμε ex libris, όμως μόλις αγοράσω ένα βιβλίο, σε συγκεκριομένο σημείο της σελίδας του τίτλου γράφω τα αρχικά μου και την ημερομηνία απόκτησης, εάν δε είναι δώρο και το όνομα του δωρητή.
Πάντως, έχει γίνει μια ενδιαφέρουσα δουλειά για τα ex libris από τον Βασίλη Ζευγώλη, με στοιχεία και για την Ελλάδα. Ο Ζευγώλης είναι από τους σημαντικότερους (ή ο σημαντικότερος) συλλέκτης ex libris στην Ελλάδα. Είχα δει την έκθεσή του στο Βόλο το 1998 στο πλαίσιο του 7ου συνεδρίου Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών αλλά και στην Αθήνα, στη Στοά του Βιβλίου, με πρωτοβουλία του ΕΚΕΒΙ, κι έχω τις αντίστοιχες εκδόσεις. Και βέβαια, έχουν υπάρξει και νεώτερες.
Έχει όντως ενδιαφέρον η αναζήτηση πληροφοριών για το θέμα αυτό.
Καλημέρα!Ένώ μου αρέσουν τα ex libris πολύ, μου αρέσουν οι ιδέες τους, αυτό που θέλουν να πουν, η σχέση που βγάζουν, η αισθητική και το παιχνίδι τους, νομίζω ότι δεν θα ήθελα να σφραγίζω τόσο έντονα τα βιβλία μου.
Hfaistiwnas σκέψου το και άμα αποφασίσεις βάλε μια σχετική ανάρτηση. Έχει πολύ ενδιαφέρον το θέμα.
Κατερίνα ευχαριστώ για το σχόλιο σου και για τις πληροφορίες. Όπως ανέφερα στην ανάρτηση, πιστεύω ότι τα ex libris συμβολίζουν κυρίως την ατομική ιδιοκτησία. Το να γράφεις το όνομα και την ημερομηνία είναι πολύ κλασική κίνηση (όλοι όσοι ξέρω το κάνουν) το ex libris όμως έχει άλλη χάρη.
Αυτή τη δουλειά του Βασίλη Ζευγώλη που αναφέρεις τι ακριβώς είναι; Έψαξα λίγο και μόνο στοιχεία για εκθέσεις μπορώ να βρω, υπάρχει κάποιο κείμενο που διατίθεται κάπου;
Έλλη καλημέρα. Αν ήταν μια πολύ διακριτική σφραγίδα με ένα μικρό σχέδιο και το όνομα σου, θα άλλαζες άποψη; Κάτι μικρό και όμορφο αναζητώ, προφανώς όλα όσα έχω βάλει στην ανάρτηση δεν γίνονται σφραγίδα γιατί στο τέλος θα είναι μια μεγάλη μουτζούρα.
Καλησπέρα. Μου άρεσε πολύ το άρθρο σου για τις σφραγίδες ex libris που είναι ελάχιστα διαδεδομένες στην Ελλάδα του σήμερα.
Είχα βρεί πρίν 2-3 χρόνια αυτοκόλλητες ετικέτες ex libris στο κατάστημα της Bodleian Library http://www.bodleianshop.co.uk/
με διάφορα μοναδικά σχέδια. Αργότερα διάλεξα το ένα απο αυτά και το έδωσα να μου φτιάξουν κάτι πιο μόνιμο..
Πολύ ενδιαφέρον αυτό το site που μας άφησες, θα μπω να το ξεψαχνίσω.
Δημοσίευση σχολίου