Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου 2013

Ο άνθρωπος στον καθρέφτη του βιβλίου


"Η Εθνική Βιβλιοθήκη, που στεγαζόταν σε ένα κτίριο του 1901, αρχικά είχε σχεδιαστεί  για να στεγάσει την υπηρεσία του εθνικού λαχείου. Με μια επιβλητική πρόσοψη  σε ένα στενό δρόμο, δεν διέθετε κάτι που να τις προσδίδει ιδιαίτερο κύρος. Στο εσωτερικό, η μαρμάρινη σκάλα που ανέβαινε στριφογυριστή στα γραφεία του πρώτου ορόφου, κοσμούταν από τα γλυπτά σύμβολα της τύχης, που μαρτυρούν ακόμη τον λόγο της ύπαρξης του κτιρίου. Ανάμεσα όμως στις κολόνες του προθάλαμου υπήρχε ένα εντυπωσιακό αναγνωστήριο με έδρανα, ενώ οι ψηλοί τοίχοι ήταν γεμάτοι βιβλία, από πάνω μέχρι κάτω. Ανάμεσα στα ράφια ήταν σκαλισμένα τα ονόματα των μεγάλων συγγραφέων - του Δάντη, του Σαίξπηρ και του Καλδερόν.
Η πολλαπλή χρησιμότητα ενός πρώην βιβλιοθηκάριου, που απολύθηκε από μια κυβέρνηση και αποκαταστάθηκε από μια άλλη, ως υπεύθυνου τεράστιων αιθουσών που φτιάχτηκαν πρώτα για να στεγάσουν ένα λαχείο και κατόπιν μια βιβλιοθήκη, πρέπει να γοήτευε τον Μπόρχες. Ακόμη πιο εντυπωσιακό ήταν το γεγονός ότι ένας από τους προηγούμενους διευθυντές, ο Πωλ Γκρουσάκ, συγκαταλεγόταν ανάμεσα στους ήρωες του Μπόρχες και ήταν τυφλός. Η τυφλότητα και η Εθνική Βιβλιοθήκη φαίνεται να συμβαδίζουν στο Μπουένος Άιρες. Ο συγγραφέας Χοσέ Μάρμολ, διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης έως το 1871, είχε επίσης χάσει την όραση του.
Τη σύμπτωση χαιρέτισε ο Μπόρχες γράφοντας ένα ποιήμα, όταν πλέον είχε εδραιωθεί η θέση του στη βιβλιοθήκη και είχε συνειδητοποίησει ότι η αναπηρία του ήταν μόνιμη. Στο "Ποίημα των Δώρων" ευχαριστεί το Θεό,

που με εξαίσια ειρωνεία
μου χαρίζει ταυτόχρονα το σκοτάδι και τα βιβλία...
Είτε είμαι ο Γκρουσάκ είτε ο Μπόρχες, κοιτάζω
τούτο το αγαπημένο σύμπαν που παραμορφώνεται και σβήνει,
και γίνεται χλομό και ακαθόριστο γκρίζο
που μοιάζει με όνειρο και με τη λησμονιά.

Σε ένα ψηλό και απομονωμένο γραφείο του πρώτου ορόφου ο Μπόρχες έστησε τον θρόνο του."

Στο κτίριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Αργεντινής που έζησε και εργάστηκε ο Μπόρχες δημιούργησε το τελευταίο του έργο ο γάλλος καλλιτέχνης Christian Boltanski που εργάζεται εδώ και δύο χρόνια στο Μπουένος Άιρες, καλεσμένος της Diana Wechsler, έφορος του Museo de la Universidad Nacional de Tres de Febrero.
Το έργο ονομάζεται «Ιπτάμενα βιβλία — προς τιμήν του Χ.Λ. Μπόρχες».
Περίπου 600 βιβλία αιωρούνται στο αίθριο της πρώην Εθνικής Βιβλιοθήκης του Μπούενος Άιρες.
Το μαγικό αποτέλεσμα έρχεται σε ειρωνική αντίθεση με τα άδεια ράφια του κτιρίου που, ποιος ξέρει, μπορεί να στεγάσει την υπηρεσία του εθνικού λαχείου...



8 σχόλια:

Μαραμπού είπε...

Τα βιβλία είναι λαχείο!... τι πιο ταιριαστό από το να στεγαστεί εδώ η υπηρεσία λαχείου (σαν σκετς των ΑΜΑΝ, που σατίριζαν τις παράλογες αποφάσεις του κρατικού μηχανισμού);;

Διακρίνω το "Πώς έγινα βλάκας", από τα πρώτα βιβλία που διάβασα, μου είχε φανεί διασκεδαστικό τότε, αλλά από την απόσταση που έχω διανύσει, δεν θα γύριζα πίσω σ' αυτό πια. Θέλω να διαβάσω τον "Κύριο Μι" ή οποιοδήποτε άλλο του συγγραφέα, αξίζει, για λέγε!
Τις "λέξεις και το χρήμα" το κέρδισες από το Garagebooks;
Ούτε έναν Ψυχογιό δεν έχεις πάντως!! Αντ' αυτού, διακρίνω κάποιες εναλλακτικές εκδόσεις και κάποιες εκδόσεις συναδέλφων! Έκπληξη!

Mariela είπε...

Είναι μαγικό!!!!

Elli είπε...

Ουράνιο και μαγικό στα αλήθεια αλλά αν είναι αληθινά βιβλία και όχι αναπαραστάσεις τους, κάπως με στενοχωρεί να βασανίζονται κρεμασμένα και μακριά από τα χέρια των αναγνωστών. Είναι για να φαίνονται και όχι για να διαβάζονται.

librarian είπε...

Μαραμπού βλέπω η φωτογραφία από τη βιβλιοθήκη μου σου έκανε πιο πολύ εντύπωση από την έκθεση στο Μπουένος Άιρες!
Το Πως έγινα βλάκας το είχα διαβάσει πριν μερικά χρόνια και με είχε διασκεδάσει αρκετά. Το συγκεκριμένο βιβλίο του Crumey αν και μου φαίνεται καλό από την περίληψη, τρεις φορές το έχω αρχίσει και τις τρεις το έχω αφήσει στην άκρη. Νομίζω ότι φταίει ο χρόνος που το έπιασα και όχι το βιβλίο. Πρέπει να το ξαναπιάσω για να το επιστρέψω και κάποτε στον ιδιοκτήτη του, την Έλλη δηλ. που μάλλον το έχει ξεχάσει. Πάντως θα σου έλεγα να διαβάσεις το Πφιτς που το είχα διαβάζει παλιότερα με την πρώτη!
Το Λέξεις χωρίς χρήμα είναι μια μελέτη του Σίφριν σχετικά με τον εκδοτικό χώρο, δεν θα σου αρέσει και όχι δεν το κέρδισα από τον Ανδριωτάκη που νομίζω ότι έχει διαδοθεί τόσο πολύ που πολύ δύσκολα θα ξανακερδίσουμε κάποιο βιβλίο από αυτά που παρουσιάζει. Νομίζω ότι το μπερδεύεις με ένα τελευταίο που παρουσίασε που δεν έχει κάποια σχέση με αυτό.
Τυχαία έβγαλα φωτογραφία το συγκεκριμένο κομμάτι της βιβλιοθήκης μου (αν και δεν υπάρχουν και πολλά ακόμα κομμάτια εδώ μαζί μου) και δεν είχα παρατηρήσει ποιοι εκδότες υπήρχαν. Με βάζεις σε σκέψεις, αλλά μου έρχονται μερικοί τίτλοι από τις εκδόσεις Ψυχογιός που έχω στο πατρικό μου. Σίγουρα όμως δεν αποτελούν το κύριο μέρος, αλλά αλήθεια ποιος εκδότης να κατέχει την πλειοψηφία στη βιβλιοθήκη μου;;; Κρίμα που δεν μπορώ να απαντήσω.



Mariela και εμένα μου άρεσε πολύ η έκθεση και σε αντίθεση με την Έλλη δε με ενοχλεί αν κάποια από τα αγαπημένα αντικείμενα "θυσιαστούν" για την τέχνη. Εξάλλου μπορεί να τα μεταχειριστούν έτσι ώστε να μην καταστραφούν και μετά να τα επαναφέρουν στον αρχικό τους σκοπό που είναι φυσικά το διάβασμα.

Βιβή Γ. είπε...

Αλλά και Πεντζίκης;
Το Σαββατοκύριακο μάλλον τελειώνω το "Μυθιστόρημα της Κυρίας Έρσης",
υπέροχο,δεν έχω λόγια,θα γράφω τίποτα σεντόνια πάλι.Librarian tο έχεις διαβάσει;

Ωραία ανάρτηση,εικαστικότατη(ε;)

librarian είπε...

Βιβή ο Πεντζίκης και οι υπόλοιποι της σχολής της Θεσ/ικης είναι αγαπημένοι συγγραφείς καθώς ήταν πολύ μπροστά από την εποχή τους. Τον τίτλο που αναφέρεις δεν τον ήξερα αλλά μπαίνει στη λίστα με τις επόμενες αγορές!
Σε ευχαριστώ πολύ για την πληροφορία.
Στο Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού θα βρεις και κάποια ποιήματά του: http://www.snhell.gr/anthology/writer.asp?id=37

Marina είπε...

Τρελλαίνομαι με την όλη ιδέα του ιπτάμενου βιβλίου!

librarian είπε...

Εϊναι γιατί τα βιβλία μπορούν να σε ταξιδέψουν.