Βιβλιοπάζαρο

"Παζάρι-Εκποίηση βιβλίου, Πλατεία Κοτζιά 25/1-13/2/2013" είναι τυπωμένο πάνω στην σακούλα που βάζουν οι επισκέπτες την βιβλιολεία τους βγαίνοντας από την λευκή σήραγγα που τέμνει ασύμμετρα, κάπως αδέξια, την πλατεία. «Βιβλία σε προσφορά» θα προτιμούσα να ονομάτιζαν την βιβλιαγορά. Την σακούλα και την σταθερή πρωτοβουλία του παζαριού υπογράφουν ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βιβλίου (Σ.ΕΚ.Β.) και το Επαγγελματικό Σωματείο Εκδοτών (Ε.Σ.Ε.Β.Ε.). Και αν ξεκινώ από την φαινομενικά αδιάφορη πλαστική τσάντα είναι γιατί οι σακούλες βιβλιοπωλείων και παρόμοιων εκθέσεων εκδηλώσεων αποτελούν το νέο μου αντικείμενο συλλεκτικής αξίας. Με άλλα λόγια άρχισα να τις μαζεύω γιατί είναι μέσο κατατεθέν, αποτυπώνουν πληροφορίες τόπου, στοιχείων αλλά ίσως και μια ορισμένη αισθητική. Νόμιζα, λάθος βέβαια, ότι καταλαμβάνουν λίγο χώρο και δεν θα επιβάρυναν το οικιακό σκηνικό. Άσε που σε λίγο, όταν περάσουν τις 50, θα χρήζουν και πιο συστηματικής ταξινόμησης και θα προκύψουν θέματα φύλαξης. Βιβλιολεία γιατί ήταν κάτι σαν πόλεμος. Ένα συνεχές βουητό, κουβέντες, φωνές «είδες τούτο, είδες εκείνο, το ήθελα, ααα το ξέρω, αυτό θα άρεσε στον έτσι ή στην αλλιώς, θα του το πάρω». Κόσμος να σπρώχνεται να μπει και να βγει. Είχε και κομμάτια ανάσας, λιγότερο πυκνά. Πού να τολμήσει κανείς να χρησιμοποιήσει την λέξη συνωστισμός. Έχει αποκτήσει τέτοια φόρτιση που θα της πάρει τουλάχιστον δέκα χρόνια να την αποτινάξει. Τέλος πάντων, Σάββατο μεσημεράκι μέσα στο σώμα του τούνελ είχε πολύ κόσμο σκυμμένο στους πάγκους να βλέπει πάνω από τον ώμο του μπροστινού, ανάμεσα στα απλωμένα χέρια, να προσπαθεί να ψηλαφίσει, να πιάσει το βιβλίο που κέρδισε την προσοχή του, να το ξεφυλλίσει, να το γυρίσει ανάποδα εκεί που αναγράφεται η τιμή ευκαιρίας, για να αποφασίσει αν εντέλει θα το αποσπάσει από τις ντάνες για πάντα. Αν θα το πάρει σπίτι του, αν θα ο εντάξει με κάποιον τρόπο στα οικεία του πράγματα. Πρόσωπα όλων των ηλικιών, ανοικτά και πιο κλειστά. Παιδιά σε καρότσια και πιασμένα από χέρια, πιο μεγάλα να τεντώνονται στις μύτες των μικρών ποδιών τους ίσα να φτάνει η μύτη στο όριο του επίπεδου ορίζοντα με τα παιδικά. Τα μάτια τεντωμένα.

Πάγκοι ξέχειλοι, κρυφά ράφια κάτω από τους πάγκους, καλάθια και αγκαλιές βιβλίων, καρότσια τροφοδοσίας να πηγαινοέρχονται από τους παράπλευρους χώρους αποθήκευσης. Όλων των ειδών έντυπα, και περιοδικά, ακόμα και των αρχών του 0ού αιώνα, για γούστα και ενδιαφέροντα διαφορετικά μεταξύ τους, ένα γύρο ανά εκδοτικό οίκο, χωρίς ιδιαίτερη λογική και την τάξη των βιβλιοπωλείων. Εκδότες που χρόνια τώρα συμμετέχουν και εκδότες που για πρώτη φορά εμφάνισαν τα βιβλία τους σε πάγκους μαζικής θέασης και κατανάλωσης. Γνωστοί οίκοι αλλά και πολλοί μικροί με μικρότερη διάχυση και πρόσβαση στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Λευκώματα, μελέτες και δοκίμια, ιστορία λαογραφία, πολιτική, ελληνική και ξένη λογοτεχνία, κλασική και σύγχρονη, βιβλία γνώσης, παιδικά, άτλαντες, μαγειρικές, θρησκευτικά, μεταφυσικά, τέχνες. Βιβλία που παρουσιάζουν αντίθετες θέσεις, ιδέες και στάσεις ζωής, ειρωνικά να στέκονται δίπλα δίπλα, να παρελαύνουν οι ψαχτικές ματιές στα εξώφυλλά τους πάνω, από το ένα κολλητά στο άλλο.

Φορτώθηκα περισσότερα βιβλία από όσα είχα συμφωνήσει με τον εαυτό μου. Για μια ακόμα φορά, εντελώς προβλέψιμα, υπέκυψα (για αυτό άλλωστε πήγα κοντά στο τέλος για να μην μου δώσω την ευκαιρία πολλαπλών επισκέψεων). Όλο και κάτι υπάρχει για τα διάφορα ενδιαφέροντα, τα βιβλιοθηκονομικά, την φιλαναγνωσία, την τυπογραφία (μέσα στις σελίδες ενός παιδικού κυριαρχεί ως εφεύρεση της Αναγέννησης η τυπογραφία, τα μολύβια από γραφίτη, τα κινητά στοιχεία του Γουτεμβέργιου), τον 19ο αιώνα και την ιστορία του, λογοτεχνία, κλπ. Πολλά υπάρχουν για να καλύψουν ενδιαφέροντα φίλων. Προσέθεσα και ορισμένα βιβλιοδώρα. Δέχθηκα και ένα, ευγενικό δώρο γνωριμιάς, από τον ΑΚΑΜΑ. Πρώτη φορά έγινε στην πλατεία Κοτζιά το παζάρι. Όπως είναι γνωστό έως τώρα τόπος του ήταν η πλατεία Κλαυθμώνος, στην βάση του μνημείου της Συμφιλίωσης. Μοιάζει να μην βρήκε την γενική αποδοχή η νέα τοποθεσία. Επισκέπτες και διοργανωτές εξέφρασαν την γνώμη τους, ότι προτιμούν την προηγούμενη και όχι από συνήθεια και ξεβόλεμα αλλά για συγκεκριμένους λόγους, ευκολίας πρόσβασης, ασφάλειας, κ.ά. Αν κάτι δουλεύει καλά και αποδοτικά, έχει βρεθεί «η σωστή συνταγή» (που για τόσα άλλα θέματα μας προβληματίζει) την ακολουθούμε και την βελτιώνουμε, δεν επεμβαίνουμε καταλυτικά και την ταλαιπωρούμε. Αν πάλι το ζήτημα είναι η αναβάθμιση της περιοχής του Δημαρχείου, δεν χρειάζεται να ξεριζωθεί το βιβλιοπαζάρι που έχει διανύσει τόσο δρόμο με προσπάθεια, ας σκεφτούμε πιο δημιουργικά.