Τα βιβλιοπωλεία σαν χώροι, γενικά

Κεφάλαιο Τρίτο: 0843΄: Βιβλιοπωλείο. Ακριβώς αυτός είναι ο τίτλος του τρίτου κεφαλαίου της πολύ φρέσκιας νουβέλας (Μάιος 2009) του Βασίλη Χ. Κωνσταντίνου με τίτλο Οι πρωινοί περίπατοι των Βασιλείων Βουλγαροκτόνων, με εικονογράφηση του Κωνσταντίνου Λεφάκη (στο πνεύμα και ύφος του βιβλίου) από τις εκδόσεις του Βιβλιοπωλείου της Εστίας. Ο όγκος του, 116 σελίδες, επιτρέπει την μεταφορά του στην τσάντα και την ανάγνωση στο όρθιο αλλά αν και ευρηματικό και με διάθεση αστεϊσμού δεν είναι τόσο εύπεπτο. Χρειάζονται διαλείμματα μηρυκασμού. Οι άνθρωποι μπορεί να έχουν ονόματα σε ορισμένες περιπτώσεις αλλά βασικά περιγράφονται με τις ιδιότητες και χαρακτηριστικά όπως τις προσλαμβάνει ο συγγραφέας, όπως και ο ίδιος παρουσιάζει τον εαυτό του άλλωστε. Να για παράδειγμα: ο «Παλιός Γνώριμος Διευθυντής της Τράπεζας», η «Συμπαθής και Πάντα Χαρούμενη Ιδιαιτέρα», η «Κοπέλα που Ερωτεύτηκα και Παντρεύτηκα», ο «Αδελφός Μου Που Δουλεύαμε Μαζί», η «Επιδερμικά Δραστήρια Βοηθός», η «Πηγή Ανεξάντλητων Πληροφοριών Βοηθός Πλύστρα Κυριακούλα», ο «Αγαπητός Σγουρομάλλης Φίλος» και άλλα ινδιάνικης λογικής σύνθεσης ονόματα, απομυθοποιημένα όμως. Ο ίδιος είναι ο Μεσήλικας Βασίλειος Βουλγαροκτόνος και όταν πάει προς τα πίσω γίνεται ο Παις Βασίλειος Βουλγαροκτόνος με τους δράκους του, την Ιστορία του, τις επίμονες ενοχές, τους καταναγκασμούς, τις παγιδεύσεις και τους βασανιστικά ομόκεντρους κύκλους σκέψης.
Και δες τώρα που στην αγχωτική ημέρα που μας παίρνει μαζί του έχει θέση στην σελίδα 39 και ένα βιβλιοπωλείο. Μπαίνει στο φιλικό βιβλιοπωλείο για να ροκανίσει το χρονικό διάστημα των δεκαεπτά λεπτών. Εκεί με ένα τυχαίο βιβλίο από κάποιο ράφι χάνεται ξανά και έρχεται αντιμέτωπος με περασμένα.
Να που σε ένα βιβλιοπωλείο δεν μπαίνουμε μόνο για να αγοράσουμε. Μπαίνουμε και για λόγους άλλους, πιο αδιευκρίνιστους, άυλους. Να περάσουμε τον καιρό μας γιατί έχουμε ένα κενό, να χαζέψουμε γιατί κάτι στην βιτρίνα τράβηξε το ενδιαφέρον μας, να αναζητήσουμε θέματα που δεν είχαμε στο νου μας, να ενημερωθούμε για τις τροχιές των σκέψεων, να ταξιδέψουμε το βλέμμα μας σε εικόνες-εξώφυλλα, να ησυχάσουμε από την βαβούρα του κόσμου και τον εκνευρισμό που επικρατεί γιατί στα βιβλιοπωλεία υπάρχει μια ησυχία, μια ηρεμία γιατί οι άνθρωποι κοιτάνε ο καθένας μόνος του. Λειτουργεί σαν καταφύγιο, όαση. Είναι και στέκι. Μπορεί να συναντήσεις παλιούς γνωστούς, να διασταυρώσεις ένα βλέμμα πάνω από μια προθήκη, με ένα ανοιχτό βιβλίο στο χέρι, να ρωτήσεις, ακόμα και να σου απευθυνθούν πριν καν διατυπώσεις την ανάγκη για μια γνώμη. Στέκι συστηματικών συναντήσεων, τα Σάββατα συνήθως, και τυχαίων απαντημάτων.
Εξάλλου δεν είναι όλα τα βιβλιοπωλεία ίδια. Διαφέρουν ανάλογα με τον ιδιοκτήτη και όσα επιθυμεί να φέρει στον κόσμο του βιβλίου. Πολλοί βιβλιοπώλες είναι και εκδότες. Επιδρούν έτσι αποφασιστικά στα εκδοτικά και στην διακίνηση του έντυπου. Με τις επιλογές, την πολιτική και στρατηγική που ακολουθούν, με την επιμονή στα αρχικά πιστεύω τους ή την προσαρμοστικότητά τους. Σε όλες τις πορείες κάτι χάνεται κάτι κερδίζεται (αυτό που χάνεται ας αποτυπώνεται πριν σβήσει και ας είναι λιγότερο από το κέρδος).
Υπάρχουν τα παλιά που τους ακολουθεί η παράδοση που έχει οικοδομηθεί με τον καιρό. Που τους δίνει υπεροχή, όνομα μα και τα βαραίνει. Υπάρχουν και τα νεότερα που εισήγαγαν καινοτομίες και τους νέους όρους της αγοράς. Υπάρχουν τα μεγάλα, πολυώροφα στο κέντρο της πόλης και τα μικρότερα στις συνοικίες και στην ευρύτερη περιφέρεια που συνδυάζουν τα σχολικά, χαρτικά, είδη δώρων, φωτοτυπίες και άλλα. Υπάρχουν τα γενικά και τα ειδικευμένα, για παράδειγμα για τα παιδιά, τα νομικά, τα μεταφυσικά. Υπάρχουν σε πολλούς τύπους, μεγέθη και ύφους, καθένας μπορεί να διαλέξει ποιο του ταιριάζει για να χωθεί.