Βολτίτσες στα καλά βιβλία

Χαρά, ευχαρίστηση, ζήλεια, απογοήτευση, αγανάκτηση, ικανοποίηση, φόβος, θυμός = συναισθήματα. Τα ανθρώπινα συναισθήματα, οι ψυχικές καταστάσεις οι θετικές δηλαδή οι ευχάριστες, και οι αρνητικές δηλαδή οι δυσάρεστες, αυτές που άλλοι αποφεύγουν όπως όπως, άλλοι καθόλου δεν τις κρύβουν και άλλοι που τις ελευθερώνουν με ελεγχόμενες εκρήξεις, σαν βόμβες. Οι εντυπώσεις που κατοικούν στην φωλιά του υποσυνείδητου, αναπνέουν εκεί και μας ορίζουν και τις ορίζουμε, και συνάμα καθορίζουν τις συμπεριφορές μας. Με τον θυμό να είναι ένα από τα βασικά. Εκείνη η νευρικότητα που εκδηλώνεται με απότομες και βίαιες κινήσεις, σπαστικές. Εκείνη η ένταση της φωνής που σηκώνεται, εντείνεται, σκαρφαλώνει τις πιο ψηλές σκάλες, ένα παραμορφωτικό ξελαρύγγιασμα, ανεξέλεγκτο.
Ένα βιβλίο για παιδιά που μιλά για τον θυμό είναι της Mireille d’ Allancé, με τίτλο Ο μεγάλος θυμός, σε μετάφραση της Χριστίνας Σιδηροπούλου [Αθήνα, Ηλίβατον, 2008]. Η μέρα του μικρούλη Μάριου δεν ήταν καλή, έχασε στο παιχνίδι, η ρακέτα του χάλασε, ίσως και να αρπάχτηκε και με τους φίλους του, να τον κορόιδεψαν λίγο, λέρωσε και τα παπούτσια του και καθόλου δεν το ένοιαζε αλλά να που πείραζε τον πατέρα του. Και μέσα σε όλα, το φαγητό ήταν το χειρότερό του, σπανάκι, αυτό πήγαινε πολύ! Δεν αντεχόταν!
«Ανέβα στο δωμάτιό σου» του λέει ο πατέρας του, «κι έλα κάτω μόνον όταν ηρεμήσεις.»
«Σιγά μην ηρεμήσω!» είναι η απάντησή του και τα μάτια του Μάριου έχουν σκοτεινιάσει.
Και με την πλάτη κολλημένη στην πόρτα του δωματίου του, το τρομερό Πράγμα, βγαίνει από μέσα του, το ξερνάει. Είναι τεράστιο και κόκκινο και αρχίζει να τα σπάει όλα, πάπλωμα, μαξιλάρια, κομοδίνο, λάμπα, βιβλία, όλα τα πράγματα, χαμός. Μα μόλις, πλησιάζει το κουτί με τα παιχνίδια, ο Μάριος αντιδρά. Δεν θέλει να χαλάσουν τα παιχνίδια του, με τίποτα, τα αγαπάει. Τώρα που τα βλέπει όλα σε ένα χάλι, δεν ήθελε να χαλάσει τίποτα, η λάμπα ξαναμπαίνει στην θέση της, το στρώμα το ίδιο, ισώνει το τσαλακωμένο βιβλίο του. Ο τεράστιος κόκκινος θυμός όλο και μικραίνει, και μικραίνει.
«Μπαμπά! Έχει γλυκό και για μένα;»
Ο θυμός του Μάριου νομιμοποιείται ως συναίσθημα, εκφράζεται με βία στον προσωπικό του χώρο, εξατμίζεται όταν ακουμπά πολύτιμα αντικείμενά του και ο ίδιος ξαλαφρώνει. Του περνάει.

Συχνά τα συναισθήματα χρωματοποιούνται, παίρνουν χρώματα συμβολικά ανάλογα του πολιτισμού των ανθρώπων. Χρώματα ντύνουν και άλλες κοινωνικές αξίες. Το κόκκινο χρώμα του κύρους, της δύναμης, και ο θυμός είναι, έχει και γεννά μεγάλη δύναμη, ακόμα και σωματική, σε εκείνον που τον ζει. Το κίτρινο του φθόνου, της ζήλιας. Το πράσινο της ελπίδας. Το λευκό του φωτός. Από τα τέλη του δυτικού Μεσαίωνα, το μπλε για ορισμένους συγγραφείς συνδέεται με την ιδέα της χαράς, της πίστης, του έρωτα, της ειρήνης και της παρηγοριάς. Τα χρώματα έχουν την ιστορία τους και το κόκκινο έχει από τις πιο μακριές.
Ο θυμός εκδηλώνεται με το ύψωμα του τόνου της φωνής. Όταν κάποιος καταπίνει τον θυμό του, δεν του επιτρέπει να τον εκστομίσει με λόγια, δεν εκδηλώνει την οργή του, τον τρώει, κλείνει το στόμα από όπου θα έβγαινε. Και αφού καταπιεί τον θυμό του, τον πνίγει μέσα του.

Όλα τα συναισθήματα είναι δικά μας, για να ερχόμαστε σε επαφή, άμεση κατά προτίμηση, μαζί τους, για να τα βιώνουμε, και έτσι να γνωρίζουμε τον εαυτό μας καλύτερα, τα όριά μας, τις αληθινές ανάγκες μας, τα βαθειά μας θέλω. Τα αναγνωρίζουμε ένας στον άλλο και δείχνουμε κατανόηση. Εμένα πάλι κάτι μου λείπει σε αυτήν την περιοχή, ο θυμός μου κάπως λειψός, κάπου καταχωνιασμένος δεν, δεν…. Ίσως πάλι να φοβάμαι ότι άμα ξεκινήσει δεν θα φεύγει, και δεν μ'αρέσει καθόλου η ιδέα.