Όταν τα αγάλματα μιλούν

"Οι νύχτες στο μουσείο, αντίθετα με ό,τι μπορεί να πιστεύουν οι περισσότεροι, είναι μαγικές, γεμάτες ψιθύρους και κίνηση. Μόλις αρχίζει να σουρουπώνει, μπορείς να διακρίνεις στο βλέμμα των αγαλμάτων την ανυπομονησία τους, την προσμονή τους. Είμαι πια βέβαιη πως όλοι το ήξεραν. Πως τις νύχτες τα αγάλματα ζωντανεύουν, εννοώ."

Αυτό το παιδικό βιβλίο είναι ένα ακόμη εξαιρετικό βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί τόσο από παιδιά, άνω των 11 ετών, όσο και από ενήλικες. Μαγική ιστορία που συνδυάζει αληθινά ιστορικά γεγονότα αλλά και μυθοπλασία. Η ιστορία του κοριτσιού που μιλούσε με τα αγάλματα είναι κάτι περισσότερο από την ανάγνωση ενός λογοτεχνικού βιβλίου. Είναι η ιστορία ενός διαφορετικού κοριτσιού, όχι τόσο γιατί γεννήθηκε με ενάμιση χέρι, όσο γιατί είχε την τύχη να κατανοήσει την αξία ενός μουσείου, μαζί με αυτήν και οι εξίσου τυχεροί αναγνώστες του βιβλίου. Τα εκθέματα του ομορφότερου μουσείου της Ελλάδας, του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, είναι κάτι παραπάνω από εκθέματα για την ηρωίδα του βιβλίου. Είναι οι φίλοι της, τόσο τέλειοι παρόλες τις ατέλειες τους, όπως κι εκείνη άλλωστε, είναι τα παιχνίδια της που της διηγούνται ιστορίες. Τα αγάλματα κινούνται μαζί της στο χώρο και στο χρόνο, χορεύουν, τραγουδούν, αγγίζουν τα αστέρια, χαμογελούν, δακρύζουν. Ζουν μαζί της.

Βρισκόμαστε στην Αθήνα το 1941, τις ημέρες εκείνες πριν ο πόλεμος φτάσει για να αλλάξει τις ζωές των κατοίκων της. Το κορίτσι αγαπά το μουσείο, από μικρό παιδί περνά μέσα σε αυτό αρκετές ώρες της καθώς οι γονείς της εργάζονται εκεί. Ο πατέρας της, τεχνίτης στο επάγγελμα, κατάγεται από την Τήνο, ενώ η μητέρα της, είναι πρόσφυγας από τη Σμύρνη. Εκείνη έχει ταυτιστεί με τα αγάλματα, καθώς στα περισσότερο κάτι τους λείπει, όπως κι αυτή που έχει ένα χέρι μισό. Όμως οι άνθρωποι τα κοιτούν με θαυμασμό, με δέος, δεν τα κοροϊδεύουν, δεν γελούν μαζί τους. Ο πόλεμος όμως που φθάνει θα αλλάξει τη μορφή του μουσείου της, του δεύτερου σπιτιού της. Οι γονείς της αγωνιούν κι εκείνη καταλαβαίνει ότι κάτι συμβαίνει αλλά κανείς δεν της ομολογεί την αλήθεια. Βλέπει ξύλινες κούτες, της απαγορεύουν την είσοδο, βλέπει αγάλματα να λείπουν. Ανησυχεί καθώς πιστεύει ότι ποτέ δεν θα ξαναδεί τους αγαπημένους φίλους της. Φτάνει όμως η ώρα που της αποκαλύπτουν το σκοπό για τον οποίο τα αγάλματα φεύγουν και δεν διστάζει να βοηθήσει κι εκείνη, όπως μπορεί. Και κάπως έτσι η συγγραφέας αυτού του βιβλίου μας τοποθετεί σε εκείνες τις ημέρες που οι θησαυροί του μεγαλύτερου μουσείου της χώρας κρύβονται από τους κατακτητές για να μην κλαπούν. Μπαίνουμε κι εμείς μέσα στο επιβλητικό κτίριο της Πατησίων τις ημέρες εκείνες που εργαζόμενοι και εθελοντές δίνουν τη δίκη τους μάχη για να προστατεύσουν τον πραγματικό πλούτο αυτής της χώρας. Ένα ένα τα εκθέματα αυτού του μουσείου θα συσκευαστούν προσεχτικά και θα επιστρέψουν βαθιά στο χώμα. Είναι γιατί η τέχνη δεν αντέχει τον πόλεμο, όπως άλλωστε και η ιστορία.

Η συγγραφέας Αγγελική Δαρλάση μας προσέφερε μια εκπληκτικά καλογραμμένη αληθινότατη ιστορία με τον τίτλο "Όταν έφυγαν τ' αγάλματα", για να μην ξεχνούμε ότι τα εκθέματα ενός μουσείου δεν θα παύσουν ποτέ να είναι ζωντανά και να μας μιλούν. Ένα διδακτικό βιβλίο που μιλά για τη διαφορετικότητα και τη φιλία, ενώ παράλληλα αναφέρεται σε ιστορικά γεγονότα και βοηθά το παιδί να κατανοήσει την αξία ενός μουσείου. Κάθε έκθεμα έχει να μας αφηγηθεί πολλές ιστορίες. Το μόνο που χρειάζεται είναι να το κοιτάξουμε προσεχτικά κι αυτό είναι πρόθυμο να μας μεταφέρει όπου εμείς επιθυμούμε. 

Είναι κάποιοι εκεί έξω που τολμούν να μου δωρίζουν παιδικά βιβλία γιατί ξέρουν ότι αγαπώ την ταμπέλα "Νεανική Λογοτεχνία". 

Υ.Γ. Η φωτογραφία είναι από ένα άλλο εξαιρετικό μουσείο, το αρχαιολογικό μουσείο Ολυμπίας.