Βιβλίων κατάλογοι

Στις συλλογές βιβλιοθηκών με ιστορία ψάχνοντας ή καταλογογραφώντας βρίσκει κανείς πολύ ιδιαίτερα βιβλία που πάντα βάζουν σε σκέψεις για το πώς βρέθηκαν εκεί. Ένα από αυτά τα ιδιαίτερα βιβλία που συνάντησα στην πρόσφατη εργασιακή μου περιπέτεια ήταν αυτό το πολυσέλιδο βιβλίο που για την τοποθέτηση του χρειάζεται μισό ράφι, ενώ σίγουρα δεν θα δυσκολευτεί κανείς να το εντοπίσει ψάχνοντας στο ράφι. Λόγος για έναν παλιό βιβλιοκατάλογο με όμορφη βιβλιοδεσία που οι σελίδες του φτάνουν στις 1.900, αν και ο όγκος του και το βάρος του δίνουν την εντύπωση ενός μεγαλύτερου αριθμού. Φταίει το πάχος του φύλλου, αυτό το χαρτί έχει φτιαχτεί για να αντέχει αιώνες σε αντίθεση με τα σύγχρονα τυπογραφικά φύλλα που είναι λεπτά σαν τσιγαρόχαρτο και η όψη τους και το χρώμα τους μεταβάλλονται και αλλοιώνονται πριν το βιβλίο προλάβει να διαβαστεί και να περάσει από πολλά χέρια. 
Οι κατάλογοι των τυπωμένων βιβλίων είναι η πρώτη προσπάθεια οργάνωσης της πληροφορίας.
Όταν ο αριθμός των τυπωμένων βιβλίων άρχισε να γίνεται μη διαχειρίσιμος, έγιναν προσπάθειες καταγραφής όλων των εκδόσεων παγκοσμίως. Και φυσικά επειδή κανένας κατάλογος δεν χωρούσε την παγκόσμια βιβλιογραφία συνεχώς έβγαιναν νέοι εμπλουτισμένοι κατάλογοι ή προσθήκες στους παλαιότερους. Οι κατάλογοι αυτοί είναι σημαντικό εργαλείο σήμερα όταν προσπαθεί για παράδειγμα κάποιος να ταυτίσει ένα παλιό βιβλίο με λειψές πληροφορίες (ακέφαλο, κολοβό). Μέχρι και τον 19ο αιώνα τα βιβλία, χάρις στις προσπάθειες πολλών, έχουν καταγραφεί στις διάφορες βιβλιογραφίες. Ο 20ος αιώνας όμως εξαιτίας της παγκόσμιας εκδοτικής άνθησης έχει μόνο αποσπασματικά καταγραφεί. Ειδικά οι ελληνικές εκδόσεις του προηγούμενου αιώνα που κανείς ποτε δεν διαχειρίστηκε με αποτέλεσμα τώρα να φαντάζει κολοσσιαία προσπάθεια.
Και που καιρός για τέτοια τώρα.