Τρίτη 17 Ιουνίου 2014

Η επιστήμη της Αρχειονομίας


Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αρχείων που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα, στις 9 Ιουνίου, και ολοκληρώνοντας την ανάγνωση του χρήσιμου Εγχειριδίου Αρχειονομίας των εκδόσεων Πατάκη, μπήκα στον πειρασμό να γράψω μερικές σκέψεις.
Αναρωτιέμαι πόσοι γνωρίζουν την έννοια αρχείο και τη χρησιμότητά τους στη γνώση και στην ιστορία. Αν κρίνω από την απορία στο βλέμμα όσων αναφέρω τη δεύτερη ειδικότητα του πτυχίου μου μάλλον θα θεωρήσω ότι τη γνωρίζουν δυστυχώς μόνο όσοι ασχολούνται.
Η Αρχειονομία θεωρείται επιστήμη και τέχνη, επιστήμη γιατί η αποκατάσταση και η οργάνωση ενός αρχείου βασίζεται σε αρχές και τέχνη γιατί το να το καταστήσει ο αρχειονόμος προσβάσιμο για το κοινωνικό σύνολο και την έρευνα χρειάζεται κάτι παραπάνω από τη θεωρητική γνώση της επιστήμης.
"Αρχείο ορίζεται το ενιαίο ακέραιο οργανικό σύνολο των αυθόρμητα συσσωρευμένων και συναθροιζόμενων έγγραφων πράξεων, εγγράφων, μαρτυριών και τεκμηρίων, ανεξαρτήτως βαρύτητας και συνεπειών και αδιακρίτως χρονολογίας, σχήματος και ύλης, δια των οποίων αναπτύχθηκε ή/ και αναπτύσσεται και εκτυλίσσεται η πρακτική δραστηριότητα δημοσίου ή ιδιωτικού οργανισμού, νομικού ή φυσικού προσώπου (...). Αυτές οι έγγραφες πράξεις συσσωρεύονται αυθόρμητα και είναι αμοιβαία ενωμένες με δεσμό καθορισμένο από τη φύση, την ικανότητα, την ιδιότητα και την αρμοδιότητα του οργανισμού ή του προσώπου από το οποίο παρήχθησαν ή παρελήφθησαν."
Με πιο απλά λόγια χωρίς αρχείο δεν υπάρχει η ιστορία ενός ανθρώπου, ενός οργανισμού, ενός κράτους.
Ένα αρχείο μπορεί να καταστραφεί από την ασυνειδησία όσων το θεωρούν άχρηστα στοιβαγμένα χαρτιά ή εκείνων που για διάφορους λόγους το διαχωρίζουν. Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε μία βιβλιοθήκη ή σε ένα μουσείο που κάθε τεκμήριο είναι αυτόνομο, το έγγραφο χάνει την αξία του αν αποσυνδεθεί από τα υπόλοιπα έγγραφα του αρχείου στο οποίο ανήκει.
Ο αρχειακός δεσμός είναι η κύρια και βασική έννοια της Αρχειονομίας. Στην ουσία αφορά στην "εσωτερική, ουσιαστική, άρρηκτη, οργανική σχέση των εγγράφων τα οποία συγκροτούν και συνιστούν συγκεκριμένο, ενιαίο και ακέραιο οργανικό σύνολο εγγράφων, δηλαδή αρχείο."
Πάντα θεωρούσα την εργασία σε μία βιβλιοθήκη πιο ενδιαφέρουσα, όμως η εργασία σε ένα αρχείο είναι μια άκρως πνευματική και μοναχική εργασία που σε οδηγεί στη βαθύτερη κατανόηση της ιστορίας και στον εμπλουτισμό των γνώσεων. Δουλεύοντας σε ένα αρχείο είναι σαν να εκπονείς μια διδακτορική διατριβή, χρειάζεται να διαθέσεις μεθοδικότητα, υπομονή και πειθαρχεία για να ολοκληρώσεις την εργασία. Αλλά πάντα στο τέλος βγαίνεις ένας διαφορετικός άνθρωπος.
Το βιβλίο αυτό συγκεντρώνει όλα όσα διδάχτηκα και με χαρά είδα να έχουν εκδοθεί σε ένα τόμο όλες εκείνες οι γνώσεις που έλαβα αποκτώντας το πτυχίο.
Χρήσιμο να διαβαστεί από όλους όσοι δουλεύουν σε ένα Αρχείο χωρίς να έχουν τη θεωρητική γνώση της επιστήμης.

Δευτέρα 9 Ιουνίου 2014

Το άνοιγμα της Λυρικής


Η Εθνική Λυρική Σκηνή τα τελευταία χρόνια προσπαθεί πετυχημένα να διευρύνει το κοινό της με έξυπνες κινήσεις. Έτσι είχαμε ευκαιρία να απολαύσουμε ζωντανά ακούσματα στους δρόμους της Αθήνας, όπως στο αφιέρωμα για τη ζωή της Μαρίας Κάλλας ή στην πρόβα με φόντο το λιμάνι του Πειραιά.
Σαν οι μουσικοί της Λυρικής να δημιουργούν μουσική για όλους.
Στο πλαίσιο αυτού του ανοίγματος, φέτος για δεύτερη χρονιά, δίνεται η ευκαιρία σε 1.500 ανέργους να παρακολουθήσουν την αυριανή γενική δοκιμή της πρώτης παράστασής της στο Ηρώδειο.
Φέτος η έναρξη της Λυρικής στο Φεστιβάλ Αθηνών γίνεται με την όπερα "Ντον Τζιοβάνι" του Μότσαρτ.
Η σκηνοθεσία είναι του εξαιρετικού Γιάννη Χουβαρδά που είχα την ευκαιρία να γνωρίσω σκηνοθετικά μέσω της παράστασης του Εθνικού Θεάτρου "Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα".
Πρώτη φορά ο Χουβαρδάς συνεργάζεται με τη Λυρική και πρώτη φορά σκηνοθετεί όπερα στην Ελλάδα και σύμφωνα με τα όσα έχει αναφέρει αναμένεται η σκηνοθεσία του να είναι για άλλη μια φορά πρωτοποριακή.


Σε συνδυασμό με τον πανέμορφο χώρο του Ωδείου Ηρώδου του Αττικού και με τους εξαιρετικούς μουσικούς της Λυρικής η επιθυμία μου να παρακολουθήσω αυτήν την όπερα έχει πολλαπλασιαστεί.
Η διανομή των δωρεάν εισιτηρίων έγινε τις προηγούμενες ημέρες αλλά καθώς ο αριθμός των εισιτηρίων που θα διατεθούν είναι αρκετά μεγάλος, ενδέχεται εισιτήρια να βρεθούν και τελευταία στιγμή.
Και μη ξεχνάμε ότι η Εθνική Λυρική Σκηνή αναμένει να αποκτήσει τη μόνιμή της στέγη που θα είναι δίπλα από αυτή της Εθνικής Βιβλιοθήκης.

Εθνική Λυρική Σκηνή – Γιάννης Χουβαρδάς
Ντον Τζοβάννι του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ
11 & 13-15 Ιουνίου, 21:00
Ωδείο Ηρώδου Αττικού
Τηλ.: 210-3241807 / 324858