Εκθέσεις Βιβλίου και οι τόποι τους

Κυριακή 9 Ιουνίου 2013 σήμερα (χθες), ολοκληρώνεται η 36η Γιορτή Βιβλίο στο Πεδίου του Άρεως. Έτρεξε και φέτος το πρόγραμμα «Με διάβασες; Χάρισέ με! Χαρίστε ένα βιβλίο, σώστε μια βιβλιοθήκη» που την προηγούμενη χρονιά γνώρισε ανταπόκριση συγκεντρώνοντας κοντά 18.000 βιβλία. Και αυτήν την χρονιά μάλλον επιτυχία θα είχε κρίνοντας από τις στοίβες και τις κούτες που μαζεύτηκαν στο πρώτο πρώτο περίπτερο αριστερά του αγάλματος του έφιππου βασιλιά. Οι Γιορτές και τα Φεστιβάλ του Βιβλίου έχουν κατά καιρούς περιφερθεί σε διάφορα σημεία της πόλης Αθήνας εκτός από το Πεδίο του Άρεως: στο Ζάππειο, την Διονυσίου Αεροπαγίτου, μια φορά στην προέκταση του ιστορικού περίπατου μεταξύ Θησείου και Γκάζι. Δεν έχουν ακόμα μετά από μια πλήρη 35ετία σταθερό τόπο για την συνάντησή τους. Το γεγονός ότι τριγυρίζουν από μέρος σε μέρος, ότι δεν έχουν βρει μια μόνιμη τοποθεσία της εκδήλωσής επικοινωνίας μεταξύ εκδοτών, βιβλιοπωλών και του κοινού που κατεβαίνει στον δημόσιο χώρο, ότι εκδηλώνονται με όρους νομαδικότητας στέκεται σαν εμπόδιο στην διαμόρφωση μιας καλής παράδοσης. Από όλα τα μέρη το πιο επιβλητικό ήταν ο πεζόδρομος της Διονυσίου Αεροπαγίτου, κάτω από την Ακρόπολη, το θέατρο του Ηρώδου του Αττικού, το αρχαίο θέατρο, το νέο Μουσείο της Ακρόπολης, μια μπουκιά απόσταση από την Πλάκα. Ταιριάζει να περιδιαβαίνεις ξεφυλλίζοντας βιβλία μέσα στην υποβλητική ατμόσφαιρα που αποπνέει η περιοχή. Ανεβάζει τους εκδότες και εκείνους που περιμένουν πίσω από τους πάγκους των βιβλίων, να περιμένουν κάτω από τον αττικό ουρανό με εικόνα την φωτισμένη Ακρόπολη. Ανεβάζει και τους περιδιαβάζοντες που λαμβάνουν σωρεία εικόνων και παραστάσεων. Αισθάνονται καλύτεροι, αντλούν ομορφιά και από την ομορφιά αυτοπεποίθηση. Η Γιορτή του Βιβλίου δίνει και επιπρόσθετο ενδιαφέρον στον δρόμο, μια νέα χρήση που ισορροπεί, όπως το κάνει το βιβλίο, μεταξύ πνευματικής και υλικής ανταλλαγής. Υπάρχει και μια μερίδα που προτιμά το Ζάππειο για την άπλα του, την ανοιχτοσύνη προς όλες τις διευθύνσεις, την θέα που το περιβάλλει από τόσες πλευρές, για την νότα μιας όψης της νεοκλασικής Αθήνας, για την δροσιά του περιβάλλοντος πράσινου. Συμμετείχαν περισσότεροι από 100 εκδότες-βιβλιοπώλες. Άλλοι, οι λιγότεροι αλλά γενναιότεροι με τους αριθμούς των πωλήσεων στο πλευρό τους απλωμένοι σε δυο τρία περίπτερα, άλλοι, αρκετοί προβληματισμένοι αλλά μέσα στον αγώνα να μην θέλουν να καταθέσουν τα όπλα, μοιράζονταν το περίπτερό τους με δυο ακόμα και τρεις φίλους συναδέλφους. Άλλοι κανονικά να καταλαμβάνουν τον χώρο που αναλογεί σε κάθε περίπτερο. Τώρα, τι να ειπωθεί για τους γερασμένους πλαστικούς τοίχους, για τους πάγκους με την απλή, που περιορίζεται μετά βίας στα απαραίτητα, σχεδιαστική λειτουργικότητα που προσφέρουν τις συνεχείς ατέλειωτες ώρες της παραμονής. Τι να σκεφτεί για την ποιότητα των υλικών κατασκευής, την αισθητική που δεν έχει άποψη και δεν χαρίζει ούτε ομορφιά ούτε προκαλεί περιέργεια ή ενδιαφέρον. Προσφορές, τύπου στα 3 το 1 δώρο, εκπτώσεις 30% έως και 50%, τιμές γκρεμισμένες, «θα το πάρετε τόσο, από τόσο». Εκεί που παλιά δεν γινόταν καμιά χειρονομία οικονομικής διευκόλυνσης ούτε καν για την χαρά του παζαριού, τώρα πάσα προσφορά δεκτή. Ή του ύψους ή του βάθους, οριζόντιες αντιμετωπίσεις. Ακραία πηδήματα που τους λείπει ο ενδιάμεσος χώρος συμπεριφοράς και προσέγγισης, η κριτική και ο αυθορμητισμός. Στην ερώτηση αν είχε κόσμο, η απάντηση ήταν διστακτική, αβέβαιη και πάντως οι αγορές απείχαν παρασάγγας από προηγούμενες χρονιές, ακόμα και από την περσινή. Η Γιορτή άρχισε να διαφημίζεται μετά την έναρξή της και είχε να συναγωνιστεί το παζάρι μετά συναυλιών στο Πάρκο του Μεγάρου Μουσικής, όπου διατίθεντο οι γνωστές εκδόσεις με 1-2 -3 ευρώ. Εκεί, προσήλθαν 80.000 επισκέπτες, πολλοί από τους οποίους νόμιζαν ότι βρίσκονταν στην επίσημη Γιορτή του βιβλίου. Καλύφθηκαν με την εκδήλωση στο Πάρκο και επέστρεψαν σπίτια τους με σακούλες βιβλία. Πήρα και εγώ τα κατιτίς μου, λίγα πράγματα αλήθεια, τρία μικρά που έχω ήδη ξεκοκαλίσει με ευχαρίστηση, ατένισα από μακριά πολλά, πλησίασα τους πάγκους, άπλωσα ένα χέρι να διαβάσω το οπισθόφυλλο, είδα εξώφυλλα παλιά και πιο καινούρια, γέμισα εικόνες. Προσπαθώ να είμαι αυστηρά αξιολογική, δύσκολο να μην δημιουργηθούν απωθημένα. Καλή εβδομάδα!