Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2011

Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο

Δε συνηθίζω να γράφω για βιβλία πολυδιαφημισμένα, όχι για κανέναν άλλο λόγο απλά γιατί ό,τι θα μπορούσα να πω έχει ήδη ειπωθεί. Κάνω μια μικρή εξαίρεση, τη δεύτερη για το συγκεκριμένο βιβλίο μιας που για πρώτη φορά αγοράζω ένα βιβλίο που βρίσκεται πρώτο στις λίστες με τα ευπώλητα για εβδομάδες. Για άλλη μια φορά το πρώτο που με τράβηξε στο συγκεκριμένο βιβλίο ήταν ο τίτλος του καθώς και ο συγγραφέας.
"Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο" του Άρτουρ Σοπενχάουερ. Ένας από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους του 19ου αι. πρώτος σε πωλήσεις, ποιος θα το πίστευε. Να όμως που η καλή προώθηση ενός βιβλίου από τον εκδοτικό οίκο μπορεί να κάνει θαύματα (και η καλή τιμή του). Εκτός από την προώθηση που παίζει αναμφίβολα σπουδαίο ρόλο για την ελληνική επιτυχία του βιβλίου ευθύνεται και η έκδοση επιμελημένη έτσι ώστε να απευθύνεται στο ευρύ κοινό και όχι σε ένα εξειδικευμένο κοινό. Το σχόλια του μεταφραστή και του εκδότη της αγγλικής έκδοσης περί περικοπής και παράληψης σημείων που θεωρήθηκαν ακατάλληλα και όχι γενικού ενδιαφέροντος εξηγούν και δικαιολογούν εν μέρη την εμπορική του επιτυχία. Μια τεχνική που με βρίσκει απόλυτα σύμφωνη εφόσον φυσικά δε θίγει τις πρωτότυπες ιδέες και γίνεται αφορμή ώστε να μπουν διεθνώς οι λέξεις (ή κάποιες από τις λέξεις) του Γερμανού φιλόσοφου στα σπίτια του ευρέως αναγνωστικού κοινού. Τεχνική που ακολουθούν και άλλοι τίτλοι των εκδόσεων Πατάκη αυτής της σειράς.
Στο ειρωνικό και αρκετά χιουμοριστικό δοκίμιο διακρίνεται η πεσιμιστική θέση του Σοπενχάουερ γύρω από την ανθρώπινη φύση που διακατέχει ολόκληρη τη φιλοσοφία του. Επιθυμία του ήταν να προστατέψει τους αναγνώστες του από τα τεχνάσματα και τους ανειλικρινείς τρόπους της ρητορικής που χρησιμοποιούν οι υπόλοιποι (πολιτικοί, δημοσιογράφοι, διαφημιστές κ.ο.κ.) ούτως ώστε να επιβληθούν. Στην ουσία διδάσκει την "Εριστική διαλεκτική που είναι η τέχνη του να λογομαχεί κανείς - και να λογομαχεί με τέτοιο τρόπο ώστε να υπερασπίζεται επαρκώς τις θέσεις τους - είτε έχει δίκαιο είτε άδικο", έτσι ώστε να αναγνωρίζονται τα κακόβουλα τεχνάσματα όσων σκοπίμως θέλουν να φαίνεται πως έχουν πάντα δίκαιο. Για τον λόγο αυτόν ο ίδιος αντιμετώπισε το κείμενό του ως ένα σύγγραμμα με ειρωνική διάθεση και περισσότερο ως μια προειδοποίηση με παραδείγματα παρά μία διδαχή.

Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου 2011

Καθόλου δεν είναι πως δεν θέλω να είμαι στις Βολτίτσες. Ίσα ίσα σκέφτομαι ότι και ετούτο και εκείνο έχουν να πούνε, η Έκθεση Βιβλίου στο Ζάππειο έγινε και έκεί όλο και κάτι κινήθηκε. Είναι που τελευταία χάνω το κουράγιο μου και κρύβομαι. Χώνομαι στα βιβλία που ανοίγουν την πόρτα προς τα αλλού και τρέφουν το μυαλό. Για λίγο ακόμα...