Τετάρτη 21 Οκτωβρίου 2009

Κομμάτια ιστορίας

Για την ιστορία του βιβλίου και της τυπογραφίας έχουμε ακούσει, για την ιστορία του ελληνικού βιβλίου επίσης, ακόμη και για την ιστορία της ανάγνωσης. Για τη σύγχρονη εκδοτική ιστορία της Ελλάδας όμως τίποτε. Η ιστορία δηλαδή των εκδοτικών οίκων, των επιχειρήσεων εκείνων που σχεδιάζουν ένα εκδοτικό πρόγραμμα, οργανώνουν εκδοτικές σειρές επιλέγοντας τίτλους και συγγραφείς και ξεκινούν εν ολίγοις να παράγουν, να διακινούν και να προωθούν το ελληνικό βιβλίο κάτω από συνθήκες δύσκολες. Εξαιτίας αυτών των δύσκολων συνθηκών όλες οι προσπάθειες που γίνονταν, γίνονταν με μεράκι, όρεξη και από λίγους τολμηρούς που είχαν το θάρρος να ξεκινήσουν να καλύψουν ένα κενό. Η ιστορία αυτή ξεκινά πολύ αργότερα σε σχέση με άλλες χώρες αλλά σε αυτήν την αρχή οφείλουμε την ανάπτυξη της εκδοτικής παραγωγής που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας.

Όταν μιλούν οι άνθρωποι της εποχής εκείνης εμείς μόνο να σωπαίνουμε μπορούμε για να μαθαίνουμε ποια ήταν η αρχή όλων. Και σε αυτό το βιβλίο πράγματι μιλούν.
Πρόκειται για ένα ανθολόγιο κειμένων που συγκεντρώθηκαν μέσα από το χρόνο από εφημερίδες και περιοδικά (όπως το περιοδικό Φωνή του βιβλίου που ξεκίνησε το 1931 και ήταν το πρώτο περιοδικό που αφορούσε αποκλειστικά στο βιβλίο) με απώτερο σκοπό να μας δώσουν ένα κομμάτι ιστορίας για τον ελληνικό εκδοτικό χώρο. Ο ιστορικός Βάσιας Τσοκόπουλος και οι Αγγελική Πασσιά και Γιάννης Χρυσοβέργης συγκέντρωσαν για λογαριασμό του ΕΚΕΒΙ τα κείμενα αυτά που γράφτηκαν κυρίως τις τέσσερις πρώτες δεκαετίες του 20ου αι. Βιβλιακές συζητήσεις, προβληματισμοί και ανησυχίες ανθρώπων που ενδιαφέρονταν για το βιβλίο, όπως οι Δροσίνης, Νιρβάνας, Ξενόπουλος, Ουράνης, Παράσχος και οι εκδόσεις Φέξη, Κολλάρου, Ελευθερουδάκη, Σιδέρη.

Το ανθολόγιο ξεκινά με ένα απόσπασμα του Δροσίνη που γράφτηκε το 1885 στο οποίο αναφέρει τη λαχτάρα του για να εντοπίσει εκδότη που θα εκδώσει τα ποιήματά του. Ακολουθούν κείμενα που προτείνουν λύσεις στο πρόβλημα των λίγων αναγνωστών όπως το να εκδίδονται βιβλία τσέπης που προτείνει ο Παύλος Νιρβάνας, την ίδρυση δημόσιων βιβλιοθηκών, τη δημιουργία καλλιτεχνικών εκδόσεων όπως αναφέρει ο Μάρκος Τσιριμώκος, την έκδοση ποιοτικότερων ελληνικών βιβλίων, η «Εβδομάς του Ελληνικού Βιβλίου» τη δημιουργία δηλ. εκθέσεων βιβλίου όπου οι αναγνώστες θα μπορούν να παίρνουν σε καλύτερη τιμή βιβλία που προτείνει ο εκδότης Σαλίβερος. Κείμενο του Νάσου Δετζώρτζη που αναφέρει την επιτυχία που είχε η πρώτη «Εβδομάς του Ελληνικού Βιβλίου» που πραγματοποιήθηκε στις 16-27 Απριλίου 1932 με πρωτοβουλία της Ελένης Ψημένου. Κείμενα που γράφτηκαν κατά την οικονομική κρίση για την κρίση του βιβλίου από ανθρώπους όπως τον Παν. Καλλογερόπουλο διευθυντή της Βιβλιοθήκης της Βουλής και τον ακαδημαϊκό Γρ. Καμπούρογλου. Κείμενα που αποτυπώνουν τον ανταγωνισμό μεταξύ εφημερίδων και βιβλίων.
Κείμενα, κείμενα, κείμενα κομμάτια μιας ιστορίας που λίγοι γνωρίζουμε και πόσα ακόμη κείμενα μένουν τυπωμένα και χαμένα σε παλιές κιτρινισμένες σελίδες περιμένοντας να ενωθούν για να αποφέρουν γνώση…

Πώς να ξεκινήσουμε να μιλάμε για το σήμερα χωρίς να ξέρουμε το πριν, την αρχή;

Δύσκολο να εντοπιστεί το βιβλίο και ας εκδόθηκε σχετικά πρόσφατα. Καλό μεγάλο μας έκανε όποιος σκέφτηκε να το ψηφιοποιήσει και να το ανεβάσει στη σελίδα του ΕΚΕΒΙ γιατί τέτοιες έρευνες που μόνο προβληματισμό και γνώση μπορούν να φέρουν, πρέπει να υπάρχουν για να τις ξέρουν όλοι.


21 σχόλια:

Hfaistiwnas είπε...

Ωραίο ακούγεται!
Το κατέβασα και κάποια στιγμή θα το διαβάσω! :)

Μαρία Δριμή είπε...

Πολύ ενδιαφέρον. Κι εγώ το κατέβασα. Σ' ευχαριστούμε, librarian.

librarian είπε...

Καλησπέρα. Να ενημερώσω ότι είναι το πρώτο ψηφιακό βιβλίο που διαβάζω. Κλασικά προτιμώ το έντυπο και την υφή του χαρτιού.
Hfaistiwna και Maria Jose ελπίζω να βρείτε κάποιο ενδιαφέρον στα αποσπάσματα.
Καλό σας βράδυ..

Hfaistiwnas είπε...

λολ της ίδιας σχολής είμαι και εγώ...
Αν δεν έχω χαρτί δεν μπορώ..
Συνήθως τα βγάζω φωτοτυπία και τα δένω.. βιβλίο χωρίς σημειώσεις δεν γίνεται.. έστω και σε τετράδιο.. :)

librarian είπε...

Άντε καλά οι σημειώσεις, μα να μη μπορείς να υπογραμμίσεις; να τσασκίσεις, να βάλεις ένα σελιδοδείκτη να μπορείς να το βρεις βρε αδερφέ... πφφφ
:)
Καλό βράδυ.

BIKY είπε...

Αγαπώ την τεχνολογία τα computer το ιντερνετ αλλά νομίζω πως δεν υπάρχει ωραιοτέρη αίσθηση από το να κράτας ένα βιβλίο στα χέρια σου

librarian είπε...

Γεια σου Βίκη και καλώς μας ήρθες με τις χειροτεχνίες σου τις γεμάτες φαντασία.
Καθόλου δε μου αρέσουν ούτε εμένα τα ψηφιακά βιβλία αλλά τι να γίνει που χρειάζονται. Φαντάσου τώρα αυτό το βιβλίο που τόσο πολύ με ενδιαφέρει ούτε καν θα ήξερα ότι υπήρχε αν δεν το είχαν ψηφιοποιήσει.
(το συγκεκριμένο όταν γυρνάς τη σελίδα κάνει και το ήχο...)

Άστρια είπε...

Κι εγώ του "χάρτινου βιβλίου" είμαι, εντελώς:)) όμως το ξεφύλλισα λιγάκι το βιβλίο του link, πραγματικά πολύ αξιόλογη δουλειά! και ο ήχος πολύ μου άρεσε. (Πού τα ξετρυπώνεις όλα αυτά βιβλιοποντικάκι ;;!!)

Άσχετο με το θέμα, αλλά επειδή η μνήμη λειτουργεί συνειρμικά, μεταξύ των πολλών σημαντικών ανθρώπων που αναφέρεις, ακαδημαϊκός ήταν ο Δημήτριος Καμπούρογλου, γιός του Γρηγορίου, και του οποίου παλαιότερα είχα διαβάσει κείμενα για την Αθήνα. Κάτι που αν θυμάμαι καλά είχε πει, ήταν ότι Ο Υμμητός χωρίζει την Αττική στην περιοχή του πνεύματος και του οινοπνεύματος:))))

φιλάκια πολλά, καληνύχτα:)

librarian είπε...

Γεια σου αστεράκι! Όποιος ψάχνει βρίσκει, θαρρώ. Καλά ο ήχος γυρίσματος σελίδας με κάνει και γελάω!
Ενδιαφέρουσα η φράση που αναφέρεις αν και με αφήνει με απορίες.
Ευχές για όμορφο βράδυ!

Unknown είπε...

Τι έκπληξη και τι συγκινητική συζήτηση! Δεν ήξερα ότι το ΕΚΕΒΙ έχει «ανεβάσει» ψηφιακά το βιβλιαράκι. Τυχαίνει να είμαι ο ένας από αυτούς που το έφτιαξαν, πάνε δέκα χρόνια, και σας ευχαριστώ για τα καλά λόγια. Ήταν μια γενικότερη έρευνα για την ιστορία των εκδοτικών οίκων, που σταμάτησε (είχε γίνει και μια έκθεση τότε, στη Στοά του Βιβλίου). Τώρα το ΕΚΕΒΙ σκέφτεται να την ξαναβάλει μπρος - ίσως γι αυτό ανέσυρε και το βιβλιαράκι...
Καληνύχτα

librarian είπε...

Β.; Άραγε να μιλάω με το δεύτερο από τα ονόματα της ομάδας που αναφέρονται ή με το πρώτο που όπως διαβάζω είναι και ο επικεφαλής της ομάδας και ο δημιουργός της πρώτης προσπάθειας για τη σύνταξη της σύγχρονης εκδοτικής ιστορίας που ανέβασε πρόσφατα το ΕΚΕΒΙ στην ιστοσελίδα του;
Όπως και να έχει εγώ θα έλεγα τι συγκινητική συνάντηση!
Ποιος καλός άνεμος σας έφερε στο σπίτι μας;
Εντύπωση και έκπληξη μου προκαλεί το γεγονός ότι δε γνώριζε η ομάδα την ύπαρξη του βιβλίου της στο διαδίκτυο. Λόγος περί πνευματικών δικαιωμάτων, δύσκολο θέμα.
Σε αυτό το σημείο να αναφέρω για ένα λάθος στη σειρά των σελίδων στη ψηφιακή έκδοση (πρόκειται για τη λανθασμένη τοποθέτηση των μη αριθμημένων σελίδων του Προλόγου και της Εισαγωγής), αξίζει να διορθωθεί, μιας και μιλάμε για ένα βιβλίο μοναδικό.
Χαίρομαι για την επίσκεψη και ευχαριστώ θερμά για την ανταπόκριση.
Ελπίζω το ΕΚΕΒΙ να ξαναβάλει μπρος και να συνεχιστούν οι όποιες προσπάθειες.
Να ευχηθώ καλή συνέχεια και να ευχαριστήσω για τα κομμάτια που συγκεντρώσατε και μας προσφέρατε.

Unknown είπε...

Το είχα δει και παλιότερα το ιστολόγιο, ως ενδιαφερόμενος για το βιβλίο και την ανάγνωση, αλλά χτές έπεσα επάνω τυχαία, ψάχνοντας κάτι άλλο..
Η ομάδα δεν υπάρχει πλέον, ούτε πνευματικά δικαιώματα. Ανήκουν στο ΕΚΕΒΙ.
Ναι, υπάρχει ένα λάθος στη σειρά των σελίδων. Είναι λάθος της έκδοσης. Έγινε βιαστικά για να προλάβουμε την έκθεση και ξέφυγε αυτό. Θα πω στο ΕΚΕΒΙ, τουλάχιστον στην ηλεκτρονική μορφή να το διορθώσουν.
...Και σκέφτομαι να σκανάρω και τον κατάλογο της έκθεσης: συμπληρώνει το ανθολόγιο, είναι συνοπτικός και αρκετά πρωτότυπος, γιατί συνδυάζει το τι γίνεται στο χώρο της έκδοσης και του βιβλίου με το τι γίνεται στην κοινωνία.. Σας ενδιαφέρει;
Ευχαριστώ και πάλι

[Και το Β. μπήκε τυχαία εδώ. Είναι το πρώτο γράμμα από το e-mail μου. :)]

librarian είπε...

Να μας έρχεστε, χαρά μας.
Και βεβαίως μας ενδιαφέρει ο κατάλογος, μπορείτε να ανεβάσετε στην ιστοσελίδα του ΕΚΕΒΙ αφού είναι συμπληρωματικό του άλλου ή να το ανεβάσετε κάπου αλλού για να το διαβάσουμε.
Όπως και να έχει εγώ θα ευχηθώ καλή συνέχεια αν όχι σε όλη την ομάδα στα μεμονωμένα άτομα που τους ενδιαφέρουν ακόμη οι έρευνες σε τέτοιους είδους θέματα.

Unknown είπε...

Ευχαριστώ για την πρόσκληση. Θα σας έρχομαι. Και αν θέλετε να δείτε πιο εκτενή δημοσιεύματα της ομάδας και των συνεργατών της, ιδού το σχετικό αφιέρωμα του Επταήμερου της Καθημερινής, το οποίο παρουσίασε την έρευνα:
http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/1999/05/09051999.pdf
Αρκετά μίλησα όμως, αλλα μού ξυπνήσατε αναμνήσεις :)

librarian είπε...

Το ένθετο το περιοδικό της Καθημερινής 7 ημέρες ήταν τόσο αξιόλογο όσο έπρεπε για να σταματήσει να κυκλοφορεί και να σταματήσω να έχω ένα κίνητρο για να παίρνω κυριακάτικη εφημερίδα.
Ευχαριστώ για αυτό το τεύχος που δεν το γνώριζα.
Ένα ακόμη εξαιρετικό τεύχος που πραγματεύεται τέτοιους είδους ζητήματα κυκλοφόρησε το 2004 και θα το βρείτε εδώ: http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathglobal_1_25/01/2004_1280947.
Προφανώς το ξέρετε αλλά ήταν μια καλή αφορμή να το μάθουν και άλλοι.
Χαιρόμαστε που σας ξυπνήσαμε αναμνήσεις ίσως να σας δώσουμε και λίγη παραπάνω όρεξη για να συνεχίσετε.

genna είπε...

όμορφα πράγματα μοιράζεσαι μαζί μας, ευχαριστώ κοριτσάκι...

έτσι το είχα φαναστεί, ανάμεσα στα υπόλοιπά σου...

Καλημέρα!

:)

librarian είπε...

Καλημέρα! Δε μας πάει πολύ;
Έχει και άλλα τέτοια όμορφα αυτό το μαγικό βιβλίο των ονείρων σου;

Σε ευχαριστούμε πολύ πολύ

Poet είπε...

Μια καλημέρα μόνο και να πω ότι διαβάζω πάντα τις αναρτήσεις σου με ενδιαφέρον, κορίτσι των βιβλίων.

librarian είπε...

Ευπρόσδεκτες οι καλημέρες και σε ευχαριστούμε που μας διαβάζεις. Μη ξεχνάς ότι πάντα με ενδιαφέρει να ακούσω/ διαβάσω τη γνώμη των άλλων.

Καλημέρα και καλή εβδομάδα!

Roadartist είπε...

Έχω περάσει να ξέρεις πολλές φορές και δεν έχω αφήσει σχόλιο, διαβάζω κ ξαναδιαβάζω την ανάρτηση.
Χαίρομαι πολύ για το μεράκι αυτού του blog, να συνεχίσετε, έχουμε ανάγκη για blogs που ασχολούνται με βιβλία .. και διάθεση όμως για κουβέντα.. Πολύ σημαντικό, μπράβο :)

librarian είπε...

Καλλιτέχνιδά μου σε ευχαριστώ πολύ για τα λόγια σου. Σε ό,τι κάνουμε πρέπει να βάζουμε όλο τον εαυτό μας για να έχει αξία. Το συζητάγαμε με μια μπλογκερ και όσο το σκέφτομαι τόσο πιο σωστό μου φαίνεται.
Είναι η δύναμη των ιστολογίων που βοηθάει βέβαια.
Καλή συνέχεια όμως και στο δικό σου μεράκι!