Σάββατο 22 Νοεμβρίου 2008

Βιβλίο από αλλού


Διακόπτω ό,τι διαβάζω για να πιάσω μια ποιητική συλλογή, ίσως ξένη εδώ στην μικρή μας πρωτεύουσα. Πάντα υπάρχει χρόνος για έναν στίχο. Η ποιητική συλλογή του Βασίλη Μαρουλά με τίτλο Εκεί... εκδόθηκε στην Καβάλα το Μάιο του 2008 και έφτασε στα χέρια μου, μέσα σε ένα κουτί, δώρο από κάποιον που ξέρει ότι ένα βιβλίο πάντα μου φέρνει χαμόγελο. Πριν προλάβω να δω τις λέξεις του μου έκανε εντύπωση ότι έβλεπα ένα εξώφυλλο που δεν είχα συναντήσει ποτέ ξανά. Ένα μικρό βιβλιοπωλείο στην Καβάλα μπορεί να κρύβει βιβλία στα ράφια του που δύσκολα μπορούν να βρεθούν εδώ. Κι ένας έμπειρος βιβλιοπώλης αυτό το γνωρίζει. Ένας έμπειρος βιβλιοπώλης που έχει όρεξη να δώσει κάτι διαφορετικό σε κάποιον βιβλίοφιλο. Γιατί το πιο όμορφο δώρο για κάποιον που αγαπά το βιβλίο είναι οι τυπωμένες λέξεις, όπως σε έναν μουσικό οι νότες. Γι' αυτό γέλασα πολύ όταν η βιβλιοπώλισσα απάντησε στη φίλη μου ότι βρίσκει λανθασμένη τη σκέψη της να μου δωρίσει ένα βιβλίο, γέλασα πάρα πολύ. Πιο πολύ γιατί διαπίστωσα ότι ακόμα και σε ένα μικρό βιβλιοπωλείο, με λιγότερη κίνηση από τις αλυσίδες βιβλιοπωλείων της Αθήνας και με λιγότερα ράφια μπορεί να συναντήσεις ανθρώπους που δουλεύουν σε έναν χώρο χωρίς να έχουν συναίσθηση ή και αγάπη για το βιβλίο.

Οπότε θα απαντήσω σε μια ερώτηση που συνεχώς περιτριγυρίζει στο μυαλό μου: τα μεγάλα ή τα μικρά βιβλιοπωλεία είναι καλύτερα; Ανάλογα με τους ανθρώπους που δουλεύουν μέσα, θα είναι η απάντηση.

Οι υπάλληλοι κάνουν τη διαφορά και όχι το μέγεθος, η ποικιλία, το όνομα.
Η έκδοση πολύ πολύ προσεγμένη και διαφορετική. Σε κάθε σελίδα κι ένα ποίημα, 29 σε σύνολο. Χαρτί ΣΑΜΟΥΑ IVORY PLUS wf 100 γρ. πασπαλισμένο με χρώματα δεξιά κι αριστερά, χωρίς καμία λογική, που δίνουν την αίσθηση πίνακα μοντέρνας τέχνης.

Αντιγράφω μέρος του ποιήματος με αριθμό 6, έτσι για να πάρετε μια γεύση, γιατί αν δεν τύχει να σας βγάλει ο δρόμος στην Καβάλα μάλλον δε θα το βρείτε ποτέ:


Δεν έχει ώρες η ζωή,
ούτε μέρες, ούτε χρόνια.
Έχει γλώσσες, πελάτες, πόνο,
ψεύτικη ηδονή.
Αναμονή της επόμενης φρίκης.
Υπομονή λειψή.
Θα δραπετεύσεις ένα βράδυ.
Χειμώνα.
Θα κουλουριαστείς γυμνή σε μια μικρή πλατεία,
μέσα στο κήπο με τα σκουριασμένα κάγκελα.
Το χιόνι θα σε σκεπάσει.
Θα σε κρύψει,
θα σε σώσει,
θα σε ξεπλύνει,
θα σου παγώσει τα δάκρυα.
Δε θα κρυώσεις.
Έτσι κι αλλιώς πάλευες χρόνια
να μη νιώθεις τίποτε.

Πολλά πολλά χαμόγελα για πολλά πολλά ευχαριστώ μικρή μου βιολίστρια.

11 σχόλια:

Alexandros είπε...

Απαισιόδοξο...αλλά αρκετά ρεαλιστικό.
Όσον αφορά την ερώτηση σου, εμένα μου αρέσουν τα μεγάλα βιβλιοπωλεία. Για δύο λόγους. Πρώτον διότι στη Σάμο δεν έχουμε καν ένα οργανωμένο βιβλιοπωλείο και δεύτερον διότι συνήθως αγοράζω βιβλία μόνο από το οπισθόφυλλο και τον συγγραφέα και όχι κατόπιν προτάσεων των υπαλλήλων. Οπότε επιλέγω μεγάλα βιβλιοπωλεία. Κυρίως στην Θεσσαλονίκη, όταν πηγαίνω για διακοπές, παιρνάω πάντα από Ιανό και Μαλλιάρη.

Την Καληνύχτα μου!

librarian είπε...

Απαισιόδοξα... πάντα!
Ναι, συνηθίζεται να μας αρέσουν αυτά που δεν έχουμε...
Οι υπάλληλοι δεν προτείνουν μόνο αλλά επιλέγουν τα βιβλία που θα έχουν στα ράφια τους. Συνεπώς εξακολουθώ να πιστεύω ότι οι υπάλληλοι παίζουν τον κυριότερο ρόλο.

Καλό σου βράδυ!

Spyros είπε...

Τα μεγάλα βιβλιοπωλεία και οι αλυσίδες έχουν ως στόχο το όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κέρδος. Έτσι συνήθως τοποθετούν βιβλία ευπώλητα σε περίοπτες θέσεις και, αν τυχαίνει να έχουν κάτι ποιοτικό (αλλά όχι και τόσο εμπορικό) το καταχωνιάζουν κάπου που θα πρέπει να έχει κανείς μεγάλη υπομονή και τύχη για να το ανακαλύψει. Επιπλέον, μολονότι φαίνονται αρκετά οργανωμένα (δεν είναι πάντα), μου φαίνονται απρόσωπα και αποστασιοποιημένα. Οι υπάλληλοι πάλι, συνήθως, δεν διαφέρουν και πολύ από τους πωλητές ρούχων και παπουτσιών σε αντίστοιχα καταστήματα, ή από τον υπάλληλο που δίνει ένα βιβλίο σε γνωστή διαφήμιση τραπέζης (ΠΕΛΑΤΙΣΣΑ: "Θα ήθελα ένα βιβλίο". ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ: "Ορίστε" [το τυχαίο βιβλίο που είχε στα χέρια του]. ΠΕΛΑΤΙΣΣΑ: "Ευχαριστώ").

Αντιθέτως, τα μικρά και παραδοσιακά βιβλιοπωλεία συνήθως κρύβουν θησαυρούς, έχουν πιο οικείο περιβάλλον και οι βιβλιοπώλες, που κατά κανόνα είναι και ιδιοκτήτες, γνωρίζουν τι βιβλία έχουν, έχουν επικοινωνία με τους αναγνώστες και μπορούν να τους προτείνουν βιβλία που έχουν διαβάσει. Τα μικρά βιβλιοπωλεία κυριαρχούν ακόμη στις μικρές πόλεις της επαρχίας, ενώ στα μεγάλα αστικά κέντρα για να ανταπεξέλθουν στον ανταγωνισμό εξειδικεύονται και αποκτούν ένα προσδιορισμένο κοινό ως πελάτες.

Ωστόσο, παρόλο που τα μικρά παραδοσιακά βιβλιοπωλεία μου ασκούν μια γοητεία και εμπνέουν έναν ρομαντισμό, συχνά, όταν ψάχνω ένα συγκεκριμένο βιβλίο, πηγαίνω σε κάποιο μεγάλο βιβλιοπωλείο, όπου ξέρω ότι θα βρω σίγουρα αυτό που θέλω, χωρίς να μου πάρει πολύ χρόνο.

Οι υπάλληλοι ασφαλώς και παίζουν σημαντικό ρόλο. Υπάρχουν υπάλληλοι που επιλέγουν να δουλέψουν σε βιβλιοπωλείο ακριβώς επειδή τους αρέσουν τα βιβλία και η ανάγνωση. Πιστεύω όμως ότι αυτοί αποτελούν τη μειοψηφία και ότι οι περισσότεροι (στα μεγάλα καταστήματα) αδιαφορούν για την επικοινωνία με τους (άπειρους) πελάτες. Αρκεί να πουλήσουν. Επίσης, πολλές φορές στα μεγάλα βιβλιοπωλεία, τα βιβλία που θα εκτεθούν στις βιτρίνες και στους πάγκους αποφασίζονται με συμφωνίες με συγκεκριμένους (επίσης μεγάλους) εκδοτικούς οίκους και οι υπάλληλοι είναι υποχρεωμένοι να προωθούν τα συγκεκριμένα βιβλία.

roadartist είπε...

Μου άρεσε πολύ.
Δεν είναι και τόσο απαισιόδοξο, στο τέλος έχει κάτι το πιο θετικό.. :) Ευχαριστούμε για το 'μοίρασμα'.. Οσο για το βιβλιοπωλείο..αν είχα χρήματα αρκετά θα άνοιγα ένα μικρό σίγουρα.. Καλη εβδομάδα!

librarian είπε...

Spyro σε ευχαριστούμε για το μακροσκελές σχόλιο σου. Νομίζω πως μας έχεις καλύψει όλους.

Roadartist αν το ανοίξεις με θες για υπάλληλο;

Roadartist είπε...

Nα δω ποιον θα πρωτοπάρωωωωωωω :)) Ας το ανοίξω και σίγουρα η συμβολή σου θα είναι πολύτιμη!

Γιώργος Κατσαμάκης είπε...

Πριν από λίγες μέρες αναζήτησα σε τρία μεγάλα βιβλιοπωλεία του Κέντρου τη βιογραφία του Πάστερνακ από τις εκδόσεις Ολκός. Πηγή μου για το βιβλίο ήταν η "Βιβλιοθήκη" της Ελευθεροτυπίας. Σε ένα από αυτά η υπάλληλος όταν ρωτήθηκε αν έχει κυκλοφορήσει η βιογραφία του Πάστερνακ, έκπληκτη με ρώτησε ποιος είναι αυτός......

Ωστόσο 9 στις 10 φορές που θα αγοράσω ένα βιβλίο θα πάω στα μεγάλα, δυστυχώς. Ο λόγος είναι ότι πάντα ξέρω τι ψάχνω, δουλεύω στο Κέντρο και το βιβλίο θα το έχω στα χέρια μου από τη στιγμή που θα το ζητήσω.

Σε διακοπές ή περιπτώσεις που μπαίνω σε ένα βιβλιοπωλείο για να βρω κάτι να διαβάσω, τότε μονάχα πάω στα μικρά της γειτονιάς μου.

Και όλα αυτά ενώ σκέφτομαι πως οι μικροί έχουν δικαίωμα να ζήσουν, ενώ μου αρέσει η σχέση με το βιβλιοπώλη και δεν θέλω τα βιβλιοπωλεία να γίνουν αποκλειστικά χαρτοπωλεία...

librarian είπε...

Γιώργο Κατσαμάκη η αλήθεια είναι πως οι άνθρωποι που δουλεύουν στα βιβλιοπωλεία δεν είναι φωτεινοί παντογνώστες. Όχι πως για να ξέρει κάποιος τον συγγραφέα του περίφημου έργου Δόκτωρ Ζιβάγκο πρέπει να είναι φωτεινός παντογνώστης, αλλά καμιά φορά το έργο τυχαίνει να είναι πιο γνωστό από το όνομα του ίδιου του συγγραφέα.
Η διαφορά είναι ότι οι άνθρωποι που δουλεύουν στα μικρά βιβλιοπωλεία έχουν μεγαλύτερη εμπειρία, γιατί δουλεύουν χρόνια στο χώρο, με αποτέλεσμα να γνωρίζουν ακόμα και τις λεπτομέρειες που άλλοι αγνοούν. Οι υπάλληλοι όμως των μεγάλων βιβλιοπωλείων, αλλάζουν συνεχώς, χωρίς να έχουν καταφέρει να αποκτήσουν την απαραίτητη γνωριμία με το περιβάλλον.
Καλό είναι να χρησιμοποιείται το βιβλιοπωλείο και σαν χώρος εντοπισμού νέων τίτλων και όχι μόνο τα ένθετα εφημερίδων.

petra είπε...

Μεγάλα ή μικρά βιβλιοπωλεία???
Το καθένα έχει τη χάρη του.
Γενικά προτιμώ τα μικρά!Να μπαίνω μέσα, να με καλωσορίζει ο βιβλιοπώλης, γνωστός ή και φίλος, με το μικρό μου όνομα, να θυμάται ποιό βιβλίο μου έδωσε τελευταία φορά, να γνωρίζει καλά το γούστο μου κ να μου προτείνει το επόμενο! Από την άλλη τα μεγάλα έχουν το πλεονέκτημα της τεράστιας ποικιλίας ακόμα και σε εκδόσεις, έτσι ώστε να μπορείς να αποκτήσεις πολλά βιβλία χωρίς να χρειαστεί να ξοδέψεις μια περιουσία.Πιστεύω ότι οι ανάγκες μας και σύμφωνα πάντα με την εποχή χρειάζονται και τα δύο.Άλλα βιβλία θα πάρεις από μια αλυσίδα κ άλλα από το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σου!
Όσο για το καβαλιώτικο απαισιόδοξο ποιήμα μου άρεσε πολύ,όπως κ η περιγραφή σου librarian...
Kαληνύχτα σ όλους.

Roadartist είπε...

...έχεις μια πρόσκληση για παιχνίδι..καθόλου δεσμευτική όμως.. Εννοείται αν δε θες, δεν παίζεις.. Καλησπέρα!

librarian είπε...

Αυτό ακριβώς Petra, χρειάζονται και τα δύο γιατί όλα έχουν να προσφέρουν κάτι... Κι όταν μπορείς να βρεις βιβλία παντού είναι ακόμη καλύτερα.
Σ'ευχαριστώ πολύ, αλήθεια.

Roadartist η επόμενη ανάρτηση θα είναι η απάντηση μου.