Δευτέρα 25 Απριλίου 2011

Καλό Πάσχα!

Ανοιξιάτικος καιρός, αλαφρό αεράκι, ανθισμένα χρωματιστά και πράσινα την Κυριακή του Πάσχα. Είχαν προηγηθεί ημέρες πιο χειμωνιάτικες, φυσερές με ουρανό σκοτεινό. Κάθομαι μπροστά στην λευκή οθόνη.

Πάνε χρόνια τώρα, αιώνες πριν, που όταν οι άνθρωποι έλεγαν το Βιβλίο με κεφαλαίο Β, εννοούσαν την Βίβλο (και όλων των θρησκειών τα αντίστοιχα), το ιερό Βιβλίο, εκείνο το γραπτό κείμενο στο οποίο προσέτρεχαν για την αλήθεια, για απαντήσεις κάθε είδους, απαντήσεις για τα ρυθμιστικά καθημερινά και για τα υψηλά, τα άπιαστα. Τα ιερά Βιβλία με τις διηγήσεις τους παρουσίαζαν από την μια ιστορικά γεγονότα και από την άλλη πλευρά αποκρίνονταν άμεσα και ερμηνευτικά έμμεσα σε θέματα που βασανίζουν το μυαλό και την ψυχή μας από παλιά. Οι διηγήσεις εικονογραφούνταν στους τοίχους των ναών για τους πολλούς που δεν κατείχαν ούτε την γραφή ούτε την ανάγνωση. Οι εικόνες, ανάγλυφες, χαραγμένες, ζωγραφισμένες μιλούσαν για ζωές και σκέψεις. Παρέμεναν, όμως, ακίνητες, δεμένες με τον χώρο, αναλλοίωτες στο πέρασμα του χρόνου εφόσον κατάφερναν να επιβιώσουν από φυσικές καταστροφές και μανίες των ανθρώπων.
Για την Δύση η ιστορία του Χριστού υπήρξε τόσο καθοριστική που όρισε την έννοια του χρόνου, αυτά που έγιναν πριν από τον Χριστό και αυτά που έγιναν και γίνονται μετά. Το πριν βρισκόταν στην Παλαιά Διαθήκη και προσέφερε ένα προειπωμένο παρελθόν με βάθος. Τα του Χριστού βρίσκονται στην Καινή (Νέα) Διαθήκη και ενοποιούν την αφήγηση που κατάφερε να κυριαρχήσει. Η παράδοση της συνέχειας των δύο Διαθηκών δοκιμάζει και μπερδεύει την ελληνορωμαϊκή παράδοση και τους φέροντές της (τους Έλληνες και τους Ιταλούς) που καλούνται να επιτελούν πνευματικές ακροβασίες για τις συμφιλιώσουν.
Οι ιστορίες για να κόβουν την ανάσα δεν είναι απαραίτητο να είναι πρωτότυπες, να έχουν το στοιχείο της έκπληξης, με τέλος απρόσμενο ή και ανοικτό. Απόδειξη είναι εκείνες της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Λέγονται και ξαναλέγονται, γράφονται και ξαναγράφονται, αποδίδονται κινηματογραφικά και τηλεοπτικά ξανά και ξανά. Τις βλέπουμε και εμείς τα Χριστούγεννα και το Πάσχα σαν μέρος του σύγχρονου τελετουργικού εθίμου που συμπληρώνει την παρουσία μας στην εκκλησία, την νηστεία, το αρνί και τα κόκκινα αυγά.

Έτσι και φέτος τα κανάλια έδειξαν πολλές ιστορίες των Διαθηκών, όλη την ιστορία του νομαδικού τρόπου της ιουδαϊκής φυλής, την ιστορία του Λωτ με την καταστροφή των πολιτειών Σόδομα και Γόμμορα, την περίπτωση του Ιωσήφ, δυο εκδοχές της ζωής του Μωυσή όπου στην μια ο ένας Μωυσής αντιδρά στην επιλογή του ως εκλεκτού. Οι εκδοχές της ζωής του Χριστού, παλαιότερες και νεότερες, προσπαθούν να πλησιάσουν την εποχή ιστορικά, ερμηνεύουν τις διαφορές στις προσωπικότητες, παρατηρούν τα κίνητρα, έχουν αναμεταξύ τους αποχρώσεις. Τα λόγια κρατιόνται με πιστότητα, είναι ο τόνος, ο τρόπος, οι συνθήκες που παραλλάζουν κάθε φορά. Σε μια από όλες ο Ραβίνος ως ηγέτης λαού βασανίζεται, όχι για τα οικονομικά και από έπαρση μα από το αίσθημα ευθύνης απέναντι στον κόσμο που εκπροσωπεί στα μάτια των Ρωμαίων. Καθώς κάθε αναταραχή μπορεί να καταλήξει σε αιματοχυσία πολλών και προτιμά την θυσία του ενός. Και αναλογικά μου έφερε στο νου (επηρεασμένη μάλλον από την επιστροφή στις εικόνες του 1821) την θέση που βρέθηκε ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄που κλήθηκε να αφορίσει τον Υψηλάντη, και τους Φιλικούς για να αποφύγει την καταδίωξη των Ελλήνων αλλά που δεν απέδωσε γιατί και τους αρνήθηκε και το κυνηγητό δεν απέφυγε και ο ίδιος εκτελέστηκε τότε. Η ελευθερία ήρθε πάντως. Ο χριστιανισμός εξαπλώθηκε πάντως.
Τα μεταφυσικά φαινόμενα και τα θαύματα άλλοτε είναι εντυπωσιακά θεόσταλτα, καθαρά τρυκ άλλοτε εδράζονται σε πιθανά φυσικά φαινόμενα, σε μυστικά που διαχειρίζονται οι λίγοι.
Σκηνοθέτες έχουν καταπιαστεί και με περιφερειακά πρόσωπα που συνδέονται με την κεντρική ιστορία, την γνωστή για τον Βαραβά, την λιγότερο γνωστή της Μαρίας της Μαγδαληνής που έπλυνε τα πόδια του Χριστού και τα σκούπισε με τα μαλλιά της.
Η ρωμαϊκή παράδοση εκπροσωπείται με τον Μπεν Χουρ, πρόσωπο της μυθοπλασίας και τον Σπάρτακο, ιστορικό πρόσωπο. Η επανάσταση των δούλων λήγει με την ισοπεδωτική τους ήττα, οι αιχμάλωτοι θανατώνονται στον σταυρό. Η Απία οδός, δεξιά και αριστερά, έχει 6.000 σταυρωμένους. Η σταύρωση μια κοινή ποινή της εποχής. Και που κάποτε νόμιζα ότι ο Χριστός είχε λάβει μια ξεχωριστά βαριά και απάνθρωπη τιμωρία. Οι καιροί άλλαξαν ευτυχώς…
Από όλα κρατάω το μήνυμα της αδελφοσύνης και της αγάπης.

Τετάρτη 20 Απριλίου 2011

Κάτι μικρό..

Πάνε μέρες τώρα που οι Βολτίτσες έμειναν χωρίς φρέσκιες αναρτήσεις. Με κανένα τρόπο αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ήταν μέσα στο μυαλό. Ήταν και παραήταν. Μα να, μια το ένα μια το άλλο ο καιρός γλιστρούσε και... Τα βιβλιοθέματα βρίθουν.
Το Ε της Ελευθεροτυπίας της τελευταίας εβδομάδας του Μαρτίου μεταξύ των πυρηνικών κινδύνων, της αιγυπτιακής εξέγερσης, ενός άγνωστου πίνακα με την εκτέλεση του Μπελογιάννη, συνεντεύξεων, στην σελίδα 46 βρίσκεται ένα άρθρο με τίτλο «Η ηδονή της ανάγνωσης», υπογραμμένο από τον Άρη Μαλανδράκη. Χωμένο στην τσάντα μου, το πάω το φέρνω, το τραβάω, το ξεφυλλίζω, το ξαναεξαφανίζω, το έχω ταλαιπωρήσει και έχει αποσπαστεί μια επίμαχη σελίδα που κρέμεται, τσαλακωμένη, επικίνδυνα. Στην σελίδα 46 το άρθρο λέγεται αλλιώς «Εθισμένοι στην ανάγνωση – Δίνω τα πάντα εκτός απ’ τα βιβλία μου!», «Βουλιμικοί με τις τυπωμένες σελίδες». Έξι σελίδες με φωτογραφίες διάσημων συγγραφέων και φανατικών του βιβλίου, φωτογραφίες κινηματογραφικών ταινιών με βιβλία να παίζουν δυναμικά σε σκηνικά, εικόνες ανδρών με ύφος σκεπτικό, απορροφημένο με ανοικτά βιβλία μπροστά τους. Έξι σελίδες με σκόρπια λόγια, ατάκες, τσιτάτα γύρω από την ανάγνωση παλιά και τώρα, την λειτουργία της, τα συναισθήματα που προκαλεί και την γλυκιά εξάρτηση που κυριεύει τους εκπαιδευμένους οπαδούς της. Διάσημοι περνάνε στην όχθη της υπερβολής και έχουν δηλώσει ότι είναι εθισμένοι στα βιβλία σαν σε ναρκωτικό, ότι θα μπορούσαν να διαλέξουν τον εγκλεισμό τους σε χώρους με απέραντες βιβλιοθήκες. Παρατίθενται αποσπάσματα από τον Μαρσέλ Προυστ, τον Πιέρ Μπαγιάρ, τον Ίταλο Καλβίνο, τον Ζακ Μπονέ.
Το άρθρο μας συνιστά και παρακινεί να διαβάσουμε βιβλιοβιβλία (χμ τα ξέρουμε εδώ, σιγά και μην δεν τα ξέραμε!) και να δούμε την ταινία το Όνομα του Ρόδου και το όγδοο επεισόδιο της τηλεοπτικής σειράς Η ζώνη του Λυκόφωτος (εεε εδώ είμαι αδιάβαστη, δεν το έχω δει…). Η υπόθεση γράφει ότι σπάνε τα γυαλιά ενός βιβλιόφιλου με αποτέλεσμα να βρεθεί ανάμεσα σε βιβλία που ΔΕΝ μπορεί να διαβάσει (εντελώς σαδιστικό!!).
Με την οπτική και την λογική της εικόνας, ένα άρθρο που μιλάει για τις χάρες του διαβάσματος, θα το πάρουμε, είναι με το μέρος της φιλαναγνωσίας, είναι πόντος για την ομάδα.