Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2015

Οι ανύπαρκτες σχολικές βιβλιοθήκες

Ο Γιώργος Δαρδανός των εκδόσεων Gutenberg εκτός από εξαιρετικός εκδότης αποδεικνύει έμπρακτα πως στηρίζει το δικαίωμα όλων στην ανάγνωση και δεν είναι απλά άλλος ένας έμπορας ή επιχειρηματίας. Είναι ένας βιβλιόφιλος, που τον ενδιαφέρουν η εκπαίδευση, οι βιβλιοθήκες, η αναγνωστική πολιτική αυτού του τόπου. Τα βιβλία του "Οι παπαγάλοι δεν διαβάζουν βιβλία" και "Όταν η γάτα γλείφει τη λίμα" είχαν συντροφεύσει τα φοιτητικά μου χρόνια και είχαν δώσει τροφή για σκέψη και εκπόνηση προπτυχιακών εργασιών. Τότε βέβαια δεν είχα ιδέα για όσα συνέβαιναν ή είχα μια πιο ρομαντική ιδέα για τον εκτός ακαδημαϊκού χώρου κόσμο. Με θλίβει που ακόμη ο ακαδημαϊκός χώρος και οι άνθρωποί του επιμένουν στη θεωρία, στην έρευνα και στην επιστήμη και αγνοούν την πραγματικότητα σαν το ένα να μην συνδέεται με το άλλο. Ποια είναι η πραγματική κατάσταση στο χώρο των βιβλιοθηκών και των αρχείων της Ελλάδας; ποιες οι ελλείψεις; ποιες οι αδυναμίες; ποια τα εργασιακά δικαιώματα των αποφοίτων των σχολών Βιβλιοθηκονομίας;
Ποιος ακαδημαϊκός ασχολείται με αυτά τα ασήμαντα;

Ο Γιώργος Δαρδανός, ένας εκδότης, είναι αυτός που τόλμησε να μιλήσει για την κατάσταση των σχολικών βιβλιοθηκών και την αναμφισβήτητη αναγκαιότητά τους στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Κι ακόμη και σήμερα, που παρ' όλη την παρανοϊκή κατάσταση που επικρατεί στο ελληνικό δημόσιο και την αποδυνάμωση του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος (και όχι μόνο), συνεχίζει να αναρωτιέται τι να απέγιναν άραγε εκείνες οι 774 σχολικές βιβλιοθήκες που δημιουργήθηκαν σε ισόποσα γυμνάσια αυτής της χώρας. Τι να απέγιναν τα 6.000 βιβλία με τα οποία εμπλουτίστηκαν οι πρώτες σχολικές βιβλιοθήκες; Τι να απέγιναν άραγε εκείνα τα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από ευρωπαϊκά κονδύλια για τη δημιουργία και την περαιτέρω ενίσχυση σχολικών βιβλιοθηκών (και να ήταν μόνο αυτά που κανείς δεν ξέρει σε ποιανού τσέπη μπήκαν).

Το νεοκδοθέν βιβλίο του "Σχηματική σκέψη" συγκεντρώνει κείμενα που αναφέρονται στις ανύπαρκτες σχολικές βιβλιοθήκες ενώ συνοδεύεται από ένα cd που φέρει τον εύστοχο τίτλο "6.001 φυλακισμένοι τίτλοι βιβλίων στις σχολικές βιβλιοθήκες, κατάλογος". Το cd περιέχει τον κατάλογο με τους τίτλους που μετά από τη σύσταση ειδικών επιτροπών (και μεγάλου καβγά, φαντάζομαι, ώστε να ικανοποιηθούν εκδότες και συγγραφείς) επιλέχθηκαν για να γεμίσουν τα ράφια και τους τοίχους των πρώτων σχολικών βιβλιοθηκών που κουτσοδημιουργήθηκαν επί Γεράσιμου Αρσένη.
6.000 βιβλία που κανείς δεν ξέρει τι απέγιναν. Σε μια χώρα χωρίς καμία οργάνωση, πρόβλεψη και στόχο, φαντάζει αστείο να ξέρει κάποιος που να κατέχει μια θέση ευθύνης που να βρίσκονται κάποια βιβλία. Σε αυτόν τον τόπο κανείς δεν ξέρει τίποτα και το χειρότερο είναι ότι κανείς δεν κάνει τίποτα.

Ρωτήστε τους μόνιμους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς που τα τελευταία χρόνια ταξιδεύουν από άκρη σε άκρη την χώρα αυτή, γεμίζοντας τα χιλιάδες κενά εκπαιδευτικών (κανείς δεν ξέρει τον ακριβή αριθμό) που δημιουργήθηκαν με το μη διορισμό μόνιμων εκπαιδευτικών τα τελευταία έξι χρόνια. Αυτοί έχουν περάσει από τόσα σχολεία που σίγουρα θα έχουν συναντήσει αυτά τα φυλακισμένα βιβλία, αν βέβαια έχουν κάποια ευαισθησία για τα βιβλία και τις βιβλιοθήκες.
Μη ρωτήσετε βιβλιοθηκονόμους γιατί ποτέ δεν είδαν αυτές τις βιβλιοθήκες και ό,τι έμαθαν γι' αυτές το έμαθαν ρωτώντας. Οι βιβλιοθήκες αυτές δημιουργήθηκαν για να τις λειτουργούν εκπαιδευτικοί και όταν κάποιοι συνάδελφοι κινήθηκαν νομικά ο δικηγόρος δεν ανέλαβε τη σίγουρα χαμένη υπόθεση καθώς το Υπουργείο Παιδείας έχει το δικαίωμα να μετακινεί το προσωπικό στο εσωτερικό του. Όπως άλλωστε συμβαίνει και με τις δημόσιες βιβλιοθήκες και με την εθνική βιβλιοθήκη αλλά και με τα γενικά αρχεία του κράτους που κάθε χρόνο εκατοντάδες εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων αποσπούνται για βρεθούν εκτός αιθουσών διδασκαλίας σε έναν χώρο που δεν έχει καμία συνάφεια με τις σπουδές τους κάνοντας εργασίες άσχετες με τα προσόντα τους. Μήπως τότε πρέπει να αναλογιστούν όσοι παίρνουν τις αποφάσεις αν οι βιβλιοθήκες (και δεν αναφέρομαι στις ανύπαρκτες σχολικές) και τα αρχεία πρέπει να εντάσσονται στο Υπουργείο Παιδείας ή μήπως το Υπουργείο Πολιτισμού θα έπρεπε να είναι αρμόδιο;

Όλα αυτά τα θέματα κι άλλα πολλά με στοιχεία και αριθμούς αναφέρονται σε αυτό το μικρό βιβλιαράκι που ελπίζω να διαβαστεί και να συζητηθεί από πολλούς γιατί όλοι μαζί ίσως καταφέρουμε κάτι. Το κυριότερο να κατανοήσουν αυτοί που δεν ξέρουν πόσο σημαντικές είναι οι σωστά οργανωμένες βιβλιοθήκες.

Υ.Γ. Δεν θα είχα ενημερωθεί γι' αυτό το βιβλίο αν δεν είχα ακούσει την άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Γιώργου Δαρδανού στη ραδιοφωνική εκπομπή της Κατερίνας Μαλακατέ. 

4 σχόλια:

Κατερίνα Τοράκη είπε...

Είναι γνωστοί οι δεσμοί του Γιώργου Δαρδανού με τις βιβλιοθήκες εδώ και δεκαετίες. Για τον Κυριάκο Ντελόπουλο, ούτε λόγος. Για τον Λαοκράτη Βάσση, επίσης, είναι ο άνθρωπος που κουβαλάει την Παιδεία και τον Πολιτισμό που θα χρειαζόμασταν!

Ας μου επιτραπεί πάντως, κι επειδή λίγο το έχω παρακολουθήσει κι έχω έρθει σε επικοινωνία με "σχολικούς βιβλιοθηκάριους", δηλαδή και με βιβλιοθηκονόμους και με εκπαιδευτικούς, το ζήτημα δεν είναι τόσο η εμπλοκή και εκπαιδευτικών στις σχολικές βιβλιοθήκες, όσο η έλλειψη γνώσης, αγάπης, ευαισθησίας, ειλικρίνειας προθέσεων, συνεργατικού (και όχι συντεχνιακού) πνεύματος, πολιτισμού με λίγα λόγια.
Χάνεται η ουσία των πραγμάτων καμιά φορά.
Πάντως, για να μην γκρινιάζουμε σχετικά με την ενημέρωση, είχε γραφτεί στον Τύπο για την εκδήλωση. Θα περίμενα, και με αφορμή το βιβλίο, περισσότερη αντίδραση, η αλήθεια είναι...
Η δική σου ανάρτηση είναι μια συμβολή.

librarian είπε...

Τον Λαοκράτη Βάσση δεν τον έχω ξανακούσει. Θα αναζητήσω πληροφορίες γι' αυτόν.

Σίγουρα για την μοίρα των σχολικών βιβλιοθηκών δεν ευθύνονται οι μη προσλήψεις βιβλιοθηκονόμων αλλά περισσότερο η κακή πολιτική ή οι κακοί πολιτικοί.
Θεωρώ όμως είναι μέρος του προβλήματος γιατί αν είχε διοριστεί εκείνα τα (καλά) χρόνια ειδικευμένο προσωπικό σίγουρα θα ήταν πιο δύσκολο να εγκαταλειφθούν στη μοίρα τους. Οι εκπαιδευτικοί απλά επέστρεψαν στην εργασία τους όταν παρουσιάστηκαν ελλείψεις και οι σχολικές βιβλιοθήκες έκλεισαν.
Και βέβαια το αναφέρω γιατί είναι ένα δικό μου παράπονο, καθώς βλέποντας να αποσπώνται εκπαιδευτικοί σε θέσεις που αφορούν βιβλιοθηκονόμους, το θεωρώ μεγάλη αδικία, μεγάλη απαξίωση των σπουδών μου και δεν θα κουραστώ να το λέω μέχρι να αλλάξει αυτό το αίσχος.
Εξάλλου, οι εκπαιδευτικοί που αποσπώνται στις βιβλιοθήκες δεν αναλαμβάνουν ένα έργο εφάμιλλο με τα προσόντα τους (π.χ. δάσκαλοι τη διοργάνωση εκδηλώσεων που αφορούν παιδιά)αλλά επωμίζονται καθαρά βιβλιοθηκονομικές εργασίες, όπως καταλογογράφηση τεκμηρίων, ταξινόμηση, εξυπηρέτηση αναγνωστών κτλ.
Και το χειρότερο είναι ότι κανείς δεν αναφέρει τίποτα, ούτε ο ΣΕΑΒ, ούτε η ΕΕΒΕΠ ούτε κάποιος βολεμένος ακαδημαϊκός που του περνάει εντελώς απαρατήρητο ότι δίνει πτυχία σε ανέργους βιβλιοθηκονόμους.

Να αναφέρω, μιας που έμαθα, τι απέγινε η σχολική βιβλιοθήκη που δημιουργήθηκε στην πόλη την οποία βρίσκομαι.
Χρησιμεύει για αίθουσα συνέλευσης καθηγητών. Τα βιβλία κάνουν τους ακροατές!

Κατερίνα Τοράκη είπε...

Δεν έχω κανένα λόγο να διαφωνήσω, θα μπορούσα ν' αναφέρω και άλλα παραδείγματα. Γι' αυτό άποψή μου είναι, και επιμένω σ' αυτό, έχουμε έλλειψη πολιτισμού και έλλειψη πολιτικής, και αποδέκτες των παραπόνων και αρμόδιοι για την αντιμετώπιση είναι η Πολιτεία αλλά όχι μόνο.

Και να σου πω τι απέγινε η βιβλιοθήκη ερευνητικού ιδρύματος, από τα μεγαλύτερα της χώρας και η βιβλιοθήκη του με ιστορία; Αίθουσα συνέλευσης. Έχεις ακούσει καμιά αναφορά για τις ερευνητικές βιβλιοθήκες τον 21ο αιώνα; Σ' εκείνο το Ίδρυμα, έχουν άποψη.

librarian είπε...

Χαχα! Φαίνεται πως μας αρέσει να συνεδριάζουμε έχοντας γύρω γύρω βιβλία, έτσι αποκτούν μεγαλύτερο κύρος οι αποφάσεις. Όπως οι πολιτικοί ή οι διάσημοι που όταν δίνουν συνέντευξη φροντίζουν να κάθονται μπροστά από μια καλογυαλιαμένη βιβλιοθήκη ή όταν μιλάνε για βιβλιοθήκες όλοι σπεύδουν να δηλώσουν πόσο αγαπούν το βιβλίο και πόσο συχνά τις επισκέπτονται! Σίγουρα η Βιβλιοθήκη της Βουλής σφύζει από ζωή καθώς όλοι οι βουλευτές εκεί συχνάζουν, σύμφωνα με τα λόγια τους!