Εξήγησε το αν μπορείς

Καλός επιστήμονας είναι αυτός που κατέχει τόσο καλά τη γνώση που μπορεί να την μεταδίδει ακόμη και σε ένα μικρό παιδί. Είναι πολύ εύκολο να εξηγείς σε ένα μικρό παιδί κάτι που γνωρίζεις πολύ καλά και εντελώς δύσκολο να εξηγήσεις κάτι που νομίζεις ότι ξέρεις. Έχω καταφέρει να αναλύσω, με μόνο λίγες απλές προτάσεις και λέξεις, σύνθετες έννοιες, αλλά καμία φορά δυσκολεύομαι να εξηγήσω κάτι φαινομενικά απλό. Αν δεν μπορώ να το πω με απλά λόγια σημαίνει ότι κατά βάθος δεν το έχω κατανοήσει πλήρως. 

Διαβάζοντας στην τελευταία σελίδα των βιβλίων του τα λίγα λόγια για τον Καναδό μαθηματικό, φυσικό, ερευνητή και πατέρα Chris Ferrie συμφώνησα απόλυτα με την τελευταία πρόταση: "Ο Chris πιστεύει ότι δεν είναι ποτέ νωρίς να εισαγάγεις τα παιδιά στον ξέφρενο και υπέροχο κόσμο της Φυσική". Για την ακρίβεια μπορείς να εισαγάγεις τα πάντα στα παιδιά από όταν είναι μωρά και να συνεχίσεις όσο αυτά μεγαλώνουν χρησιμοποιώντας τις ίδιες ή λίγο πιο σύνθετες λέξεις.

Οι εκδόσεις Παπαδόπουλος δημιούργησαν τη σειρά "Πανεπιστήμιο για μικρά παιδιά" κι έχω να πω ότι έχω μείνει άφωνη με αυτά τα τρία βιβλία που διάβασα αυτού του υπέροχου επιστήμονα. Επιτέλους στα 36 μου κατάλαβα έννοιες που δεν είχα καταφέρει να κατανοήσω, όπως τη γενική θεωρία της σχετικότητας και τη κβαντική φυσική. Δεκάδες εκπαιδευτικοί της υποχρεωτικής εκπαίδευσης είχαν προσπαθήσει (ελπίζω) να μου μάθουν φυσική και μαθηματικά αλλά είχα αποδεχτεί όχι ότι αυτοί δεν μπορούσαν αλλά ότι το δικό μου μυαλό δεν είναι φτιαγμένο για να κατανοεί τέτοιες έννοιες και όχι μόνο αυτές, αποδεχόμενη την υποτιθέμενη κλίση μου στις ανθρωπιστικές επιστήμες. 

Και ξαφνικά πιάνω στα χέρια μου αυτά τα βιβλία και όλα γίνονται πολύ απλά. Ξαφνικά είμαι εγώ που κατανοώ τη γενική θεωρία της σχετικότητας και δείχνοντας τις εικόνες μιλάω στη Μαργαρίτα για σφαίρες με μεγάλες μάζες και τραμπολίνο που παραμορφώνονται. Είμαι εγώ που μιλάω στην 3χρονη κόρη μου για την ενέργεια που δίνουν και παίρνουν τα ηλεκτρόνια. Είμαι εγώ που καταλαβαίνω και είμαι σε θέση να εξηγώ και ας έχω άλυτες απορίες.

Στα ελληνικά κυκλοφορούν τα βιβλία αυτού του υπέροχου επιστήμονα που θα ήθελα πολύ να με είχε διδάξει και να είχα πάρει άλλο δρόμο, με τους εξής τίτλους:

• Γενική θεωρία της σχετικότητας για μικρά παιδιά
• Κβαντική φυσική για μικρά παιδιά
• Αστροφυσική για μικρά παιδιά
• Η φυσική του Νεύτωνα για μικρά παιδιά
• Η επιστήμη των πυραύλων για μικρά παιδιά

Εύχομαι κι άλλοι επιστήμονες να τον μιμηθούν και να μας εξηγήσουν περίπλοκες έννοιες που εμείς με τη σειρά μας θα εξηγήσουμε στα παιδιά μας ευελπιστώντας να πιστέψουν ότι αν δεν καταλαβαίνουν κάτι δεν φταίνε αυτά γιατί απλά δεν μπορούν αλλά εμείς που δεν μπορούμε να το εξηγήσουμε με απλό και κατανοητό τρόπο.

Τα παιδικά βιβλία δεν σταματούν να με εκπλήσσουν. Ο κόσμος μας γίνεται λίγο καλύτερος εξαιτίας τους.