Αυτά τα μικρά διαμαντάκια από τις εκδόσεις Ροές, σα διαλεγμένα ένα ένα, αναδεικνύουν στο μέγιστο τον ρόλο του εκδότη. Αν δείτε αυτές τις μικρές μπεζ ράχες που κάτω χαμηλά γράφουν "Ροές" μην κοιτάξετε τίποτα άλλο, απλά αρχίστε την ανάγνωση. Δεν μας ενδιαφέρει ούτε τίτλος ούτε συγγραφέας, είναι σίγουρα ένα μικρό αριστούργημα γιατί έχει ενταχθεί στη σειρά microMEGA.
Όμως, αυτό που κρατώ στα χέρια μου έχει και εξαιρετικό τίτλο και ένα όνομα συγγραφέα που είναι στη λίστα με τους πιο αγαπημένους. Stefan Zweig, Το μυστήριο της καλλιτεχνικής δημιουργίας, Ροές. Μαγικός συνδυασμός.
Ποιο είναι το μυστήριο της καλλιτεχνικής δημιουργίας, μα ποιος μπορεί να μιλήσει για κάτι που από τον τίτλο ακόμη του πονήματος δηλώνεται ότι είναι ένα μυστήριο; ο Τσβάιχ τολμά να γράψει για αυτό που μας προβληματίζει όλους, από που γεννιέται η τέχνη; γεννιέται την ώρα που ένας καλλιτέχνης βγάζει το πρώτο του κλάμα ή γεννιέται μετά από σκληρή δουλειά και με κόπο; Δεν υπάρχει σωστή απάντηση, ή μάλλον όλες είναι σωστές απαντήσεις. Μελετώντας καλλιτέχνες συναντάμε όλες τις περιπτώσεις, από εκείνους που έχουν ένα έμφυτο ταλέντο να γεννούν τέχνη, όπως ο Μότσαρτ, που ακούμε καθώς γράφω αυτές τις γραμμές, μέχρι τον Μπετόβεν που γράφει και ξαναγράφει, μουντζουρώνει, σκίζει νότες για να φτάσει κάποια στιγμή στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Μα μήπως τελικά η τέχνη είναι και τα δύο; έμπνευση και εργασία. Έμπνευση, χωρίς αυτήν ο άνθρωπος είναι στείρος. Εργασία, χωρίς αυτήν ο άνθρωπος είναι κενός. Και καταλήγει ο Τσβάιχ, που δεν μιλά καθόλου για τον εαυτό του σαν αυτός ακόμη να μην έχει κατακτήσει την τέχνη, ή έτσι να πιστεύει, να μιλά για μια αγαπημένη του συνήθεια, το σκάκι.
"Στο σκάκι έχουμε επίσης δυο ομάδες, τα λευκά και τα μαύρα, οι οποίες έρχονται αντιμέτωπες για να πολεμήσουν η μία την άλλη. Όπως η παρτίδα παίζεται σε εξήντα τέσσερα τετράγωνα, έτσι και η καλλιτεχνική δημιουργία εξαρτάται από από τις πενήντα με εκατό χιλιάδες λέξεις της γλώσσας, από τα χρώματα του φάσματος, από τους ήχους της μουσικής. Αλλά και, όπως πάνω στα εξήντα τέσσερα αυτά τετράγωνα υπάρχουν άπειρες πιθανές παραλλαγές στις κινήσεις των λευκών και των μαύρων και καμιά παρτίδα δεν μοιάζει με τις άλλες από την αρχή ως το τέλος, έτσι και η διαδικασία της καλλιτεχνικής δημιουργίας θα είναι πάντοτε διαφορετική για τον κάθε καλλιτέχνη".
Αυτό το σφηνάκι που αποτελείται από τις πιο μυρωδάτες λέξεις βρίσκεται στη μικρή μου βιβλιοθήκη αλλά κυρίως βρίσκεται στο μυαλό μου. Ο Τσβάιχ για άλλη μια φορά διάλεξε τις πιο σωστές λέξεις για να μας μιλήσει για ένα θέμα που είναι πάντα μες στο μυαλό μας. Η τέχνη που ομορφαίνει τη ζωή μας είναι ένα ανθρώπινο δημιούργημα και αφού μπορούμε να φτιάχνουμε τέχνη, μπορούμε τα πάντα.
Τρέχω να το αναζητήσω.... δεν θα μπορούσα να κάνω κι αλλιώς!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΕύχομαι να το ευχαριστηθείς, Μαριέλα, όσο εγώ!
ΑπάντησηΔιαγραφήΉταν από τα πρώτα βιβλία που είχα αγοράσει σε εκείνο το μικρό βιβλιοπωλείο της Κέρκυρας, που μετά από χρόνια έκλεισε, όπως έχουμε πει ήδη σε αυτό το μπλογκ! Είχα κόλλημα με αυτή την σειρά γιατί και ομορφά βιβλία έβγαζε και φτηνά για την αισθητική τους αξία, ήταν. Πλέον, δεν ξέρω αν συνεχίζει να εμπλουτίζεται η συγκεκριμένη σειρά, εχώ καιρό να εντοπίσω κάποιο νέο της βιβλίο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑπό αυτό το βιβλίο αγάπησα και γω τον Τσβάιχ αν και ο έρωτας δεν φαίνεται να κράτησε για πολύ, όπως αντιθέτως συμβαίνει με σένα. Συνεχίζω να τον εκτιμώ όμως και κάποια βιβλία του θα μπορούσα να τα διαβάσω ευχαρίστως.
Σχετικά με την αναφορά στο σκάκι, χαίρομαι που έβαλες το απόσπασμα. Για μένα, πλέον, το σκάκι μπορεί να γίνει η απόλυτη μεταφορά για τα ΠΑΝΤΑ, αλλά ιδιαιτέρως για την καλλιτεχνική δημιουργία, πολύ εύστοχο το σχόλιο του Τσβάιχ.
Ότι έχουμε ξαναμιλήσει για τη συγκεκριμένη σειρά είμαι σίγουρη, ότι έχουμε ξαναμιλήσει γι' αυτό το βιβλίο δεν το θυμόμουν. Νομίζω ότι η σειρά συνεχίζει να εμπλουτίζεται, πάντως αποτελείται από πολλούς τόμους που αυτό και από μόνο του είναι αρκετό.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν ξέρω γιατί σε απογοήτευσε ο Τσβάιχ, αλλά ο συγγραφέας που έχει γράψει τη Σκακιστική νουβέλα (και όχι μόνο) δεν μπορεί παρά να μένει στην καρδιά μου.
Το σκάκι είναι και αυτό μια μορφή τέχνης, είναι και παιχνίδι, είναι και μυαλό, είναι και ο άνθρωπος, είναι τα πάντα.
Δεν με απογοήτευσε, κάθε άλλο. Απλώς μου πέρασε ο αρχικός ενθουσιασμός. Είναι ένας συγγραφέας που με τα χρόνια κέρδισε την εκτίμησή μου αλλά όχι την αγάπη μου. Συμβαίνουν αυτά. Ίσως θα έπρεπε να διαβάσω σύντομα ένα δικό του για να δω τι εντυπώσεις θα μου προκαλέσει σήμερα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΈχω μία αόριστη εντύπωση, μια εντελώς αλλόκοτη ανάμνηση, που μου ήρθε ξαφνικά μόλις διάβασα την ανάρτηση... ότι, μια φορά στο μεταπτυχιακό, που κάναμε ένα συνέδριο στο κτίριο, εκείνο που γινόταν και προβολές δε θυμάμαι πώς το λένε, καθόμασταν στο φουαγιέ και εγώ κουβαλούσα τότε εκείνο το βιβλίο! Θυμάμαι ότι στο είχα δείξει κιόλας. Απορώ ότι το ανακάλυψες τώρα. Αφού λίγο πριν που έγραφα το σχόλιο, αμφιταλαντευόμουν αν το βιβλίο στο είχα χαρίσει εγώ και δεν το θυμόμουν! Αλλόκοτα πράγματα που παίζει το μυαλό! Αν το μυαλό ήταν σκάκι, τότε... :p
Πας πολύ πίσω, τότε δεν είχα διαβάσει τη σκακιστική νουβέλα του.
ΑπάντησηΔιαγραφή