Ένα λάφυρο με ιστορίες βιβλιοθηκών

Όποιο μέρος και να επισκεφτώ αναζητώ πάντα τις τοπικές εκδόσεις, λάφυρο - ανάμνηση από την περιοχή που επισκέφτηκα.

Περνώντας από τα βιβλιοπωλεία της περιοχής κοντοστάθηκα σε μια ξύλινη βιτρίνα, περιεργάστηκα τα εξώφυλλα των νέων εκδόσεων, δεν ήταν από τα γυαλιστερά.

Μπήκα μέσα με σκοπό να δω. Ένα μικρό βιβλιοπωλείο με λίγα ράφια και δίπλα ακριβώς ένα καφέ που θυμίζει λίγο καφενείο, το όνομα αυτού Χάρτα. Αυτομάτως ήρθε μια σκέψη, νοσταλγία που έδιωξα γρήγορα, το ομορφότερο βιβλιοπωλείο της Κέρκυρας, ο Πλους.

Περιπλανιόμουν στα ράφια και με λύπη διαπίστωνα ότι και εκεί υπάρχουν μόνο νέες εκδόσεις, κάποιες από τις νέες. Αυτό είναι το κακό της επαρχίας, οι παλιοί τίτλοι επιστρέφονται και τα βιβλιοπωλεία γίνονται χώροι προβολής νέων τίτλων. Αχ Αθήνα...

Αυτά σκεφτόμουν όταν έπεσε το μάτι μου κάπου χαμηλά σε ένα εξώφυλλο περιοδικού γεμάτο βιβλία.

Τριμηνία περιοδική έκδοση του Δήμου Βόλου, κάπου το είχα ξανακούσει, αλλά ότι είχε εκδώσει το 2007 τεύχος με αφιέρωμα στις βιβλιοθήκες, σίγουρα δεν το ήξερα.

Να το λοιπόν στα χέρια μου, ένα περιοδικό γεμάτο βιβλιοθήκες, εικόνες από βιβλία και πληροφορίες. Υπεύθυνοι μερικών ιστορικών βιβλιοθηκών της ελληνικής περιφέρειας γράφουν. Μεταξύ αυτών και τρεις βιβλιοθήκες του Πηλίου. Τρεις γεμάτες ιστορίες βιβλιοθηκών που με λίγες λέξεις θα αφηγηθώ εδώ.

Η ιστορία της Δημόσιας Βιβλιοθήκης της Ζαγοράς ξεκινάει το 1762.

Το έτος ιδρύσεως της βιβλιοθήκης συνδέεται με τον Ιωάννη Πρίγκο, ο οποίος από πολύ νωρίς εγκατέλειψε το μέρος όπου γεννήθηκε με σκοπό να ταξιδέψει και να μορφωθεί. Εγκαθίσταται στο Άμστερνταμ όπου πλουτίζει από το εμπόριο. Φανατικός αναγνώστης, αγαπάει το βιβλίο και τα γράμματα και αποφασίζει να κάνει μια μεγάλη δωρεά. Μέσα σε μπαούλα στέλνει με καράβι στο χωριό του χρήματα, εποπτικά όργανα και κυρίως βιβλία. Δερματόδετοι τόμοι όλων των κατηγοριών συγκεντρώνονται με φροντίδα και στέλνονται προκειμένου να χρησιμεύσουν στη λειτουργία ενός σχολείου ανώτερου, πολύτιμα εφόδια για σπουδαστές και δασκάλους.

Η Δημόσια Βιβλιοθήκη Μηλεών "Ψυχής Ακός" συνδέεται ιστορικά με τη Μιλιώτικη Σχολή που ιδρύθηκε το 1815 από τους Άνθιμο Γαζή, Γρηγόριο Κωνσταντά και Δανιήλ Φιλιππίδη, οι οποίοι συνέβαλαν από το εξωτερικό, υποκίνησαν τη δημιουργία της σχολής και εμπλούτισαν τη βιβλιοθήκη της. Η σχολή λειτούργησε έως το 1834, ενώ από το 1881 έως το 1943 στο κτίριο λειτουργούσε το δημοτικό σχολείο των Μηλεών. Σήμερα η βιβλιοθήκη στεγάζεται στο κτήριο που ανεγέρθηκε το 1928 με έξοδα της Μηλιώτισσας Κρυσταλλίας Οικονομάκη.

Το Δημοτικό Σχολείο της Δράκιας Πηλίου έχει να αφηγηθεί μια παράξενη ιστορία για τη βιβλιοθήκη που συστεγάζει. Πρόκειται για 470 σπάνια βιβλία τα οποία αιώνες περιφέρονται υπομονετικά περιμένοντας. Πρόκειται για τα βιβλία που δώρισαν στο σχολείο οι Χατζηαποστόλου ή Αποστόλου και Μακρή. Το 1886-7 κατασκευάστηκε βιβλιοθήκη και τα βιβλία απέκτησαν κατάλογο, καταγράφηκαν  και εγκαταστάθηκαν στο Σχολαρχείο έως το 1929. Τότε ήταν που τα Σχολαρχεία καταργήθηκαν για να δημιουργηθούν τα Ελληνικά σχολεία. Τα βιβλία παρέμειναν στο κτήριο του Σχολαρχείου αλλά πριν την κατεδάφιση του μεταφέρθηκαν στο γυναικωνίτη της εκκλησίας για να προσευχηθούν για την επόμενη τύχη τους. Εκεί παρέμειναν μέχρι το 1937, μέχρι την ανέγερση του νέου σχολείου. Φαίνεται όμως πως οι επί χρόνια προσευχές τους στο γυναικωνίτη δεν εισακούστηκαν και το 1955 το σχολείο που τα στέγαζε καταστράφηκε από σεισμό και τα βιβλία επέστρεψαν να συνεχίσουν τις προσευχές. Το 1960 μεταφέρθηκαν στο νέο σχολείο και εκεί παραμένουν έως σήμερα, κλεισμένα σε μεταλλικές βιβλιοθήκες, στολίζουν τους τοίχους των τάξεων του δημοτικού. Ακόμη περιμένουν.

Έτσι συμβαίνει με τις βιβλιοθήκες στην Ελλάδα, εγκαταλελειμμένες στην τύχη τους, γεννήθηκαν και ζουν εξαιτίας ορισμένων ανθρώπων που πιστεύουν ότι τα βιβλία θα φέρουν την αλλαγή.