Οι εκδόσεις Άγρα μας έκαναν ένα εξαιρετικό καλοκαιρινό δώρο. Δύο εκδόσεις, η μια μετά την άλλη, με τους αριθμούς 980 και 981 φτιαγμένες για τα ράφια μας.
Ας πιάσω πρώτα την προτελευταία μιας που και η τελευταία ήδη αναφέρθηκε στην πιο κάτω ανάρτηση.
Ο παλαιοβιβλιοπώλης Μέντελ και η αόρατη συλλογή.
Δύο διηγήματα του Στέφαν Τσβάιχ που έχουν ένα κοινό, είναι γεμάτες από ανθρώπους που ζουν ανάμεσα σε βιβλία διατηρώντας το πάθος ενός συλλέκτη και ενός σωστού επαγγελματία. Κάθε διήγημα και μία ασυνήθιστη προσωπικότητα που ζει ηθελημένα ή όχι σε ένα διαφορετικό από αυτόν που βλέπουμε γύρω μας κόσμο. Σε άλλη περίπτωση θα μπορούσαν να είχαν κερδίσει αρνητικά συναισθήματα αλλά με τις περιγραφές του Τσβάιχ μόνο τη συμπάθεια του αναγνώστη μπορεί να προσελκύσουν.
Είναι γιατί, ίσως, που σε κάθε διήγημα προβάλει ένα μέρος από τη δική του γοητευτική προσωπικότητα. Στη μία περίπτωση δεν περιγράφεται τίποτα άλλο παρά η αγάπη του για το βιβλίο σαν αντικείμενο αλλά και σαν περιεχόμενο.
Αγάπη που κάθε πολυγραφότατος συγγραφέας τρέφει ούτως ή άλλως.
Στην άλλη απεικονίζεται το πάθος του ως συλλέκτη μιας και από πολύ νωρίς ξεκίνησε να συλλέγει, μια συλλογή που διέλυσε όταν όλα γύρω του είχαν καταστραφεί και η κοσμοθεωρία του είχε καταρρεύσει, λίγο πριν δώσει ένα τέλος στη ζωή του.
Θα σταθώ στο επίμετρο της παρούσας έκδοσης που σχετίζεται με το πάθος του, γιατί η ζωή και ο χαρακτήρας ενός συγγραφέα είναι αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο. O Τσβάιχ ως συλλέκτης επικεντρώνεται κυρίως στα κάθε είδος αυτόγραφα (πρωτότυπα χειρόγραφα κείμενα). Η οικονομική κατάσταση της οικογένειας του έδινε τη δυνατότητα από πολύ μικρή ηλικία να ξεκινήσει να συλλέγει αυτόγραφα των αγαπημένων του συγγραφέων. Αρχικά αγοράζοντας χειρόγραφα από τους ίδιους τους συγγραφείς και μετά λαμβάνοντας μέρος σε διάφορες δημοπρασίες. Η συλλογή του έγινε ένα εξαιρετικό αρχείο με υλικό από μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας και όχι μόνο.
Το αρχείο του περιλάμβανε αυτόγραφα των: Ρίλκε, Μπαλζάκ, Ντίκενς, Ντοστογιέφσκι, Κλάιστ, Νίτσε, Φρόυντ, Μπάυρον, Μποντλέρ, Φλωμπέρ, Σταντάλ, Τολστόι, Γκόρκι, Ουάιλντ, Μάρξ, Σόπενχάουερ, Ροβεσπιέρου, Λεονάρντο ντα Βίντσι, Μότσαρτ και πολλών ακόμη άλλων. Το υλικό αυτό δεν αποτελούσε μόνο μια συλλογή αλλά αποτέλεσε μέσο ώστε να ερμηνευθεί το έργο των μεγάλων αυτών δημιουργών σε μια προσπάθεια να εξηγήσει το μεγάλο μυστήριο που κρύβεται πίσω από την καλλιτεχνική έμπνευση. Οι έννοιες αυτές αναλύονται στο βιβλίο του "Μυστικό της καλλιτεχνικής δημιουργίας":
"Οι καλλιτέχνες, οι ποιητές, οι ζωγράφοι, οι μουσικοί, όταν δημιουργούν δεν είναι σε θέση να παρατηρήσουν το πως δημιουργούν και είναι ακόμη λιγότερο ικανοί να μας το εξηγήσουν κατόπιν. Αποτελούν μέτριους και δίχως πρακτική αξία μάρτυρες της προσωπικής τους διαδικασίας δημιουργίας (....)".
Το ένα βιβλίο σίγουρα σε φέρνει στο άλλο και στο επίμετρο εντόπισα ένα ακόμη βιβλίο που θέλω να το έχω στα ράφια μου.
Η βεβαιότητά του ότι η συλλογή του θα αντέξει στο χρόνο ως έχει δεν έγινε πραγματικότητα. Αποδείχτηκε ένα περιττό βάρος στα χρόνια του πολέμου καθώς αναζητούσε καταφύγιο από χώρα σε χώρα, περισσότερο καταφύγιο του θανάτου του, και για το λόγο αυτό εκποιήθηκε. Μοιράστηκε και αγοράστηκε από βιβλιοθήκες και ιδιώτες και εξακολουθεί να επιβιώνει ελπίζω έστω και διασκορπισμένη.
Η "Σκακιστική νουβέλα", το τελευταίο αριστούργημα του Στέφαν Τσβάιχ, ήταν το πρόσφατο βιβλίο του που διάβασα και είναι φυσικά καταπληκτικό.
ΑπάντησηΔιαγραφήΥπέροχος άνθρωπος και ο Σ. Τσβάιχ ! Είχα διαβάσει μια βιογραφία του.
Καλησπέρα Caesar. Αν και δεν έχω διαβάσει τη σκακιστική νουβέλα, είναι σίγουρα το πιο γνωστό βιβλίο του Τσβάιχ και είμαι σίγουρη ότι πρόκειται για αριστούργημα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠράγματι ήταν το τελευταίο βιβλίο που έγραψε. Το έστειλε στον εκδότη του λίγο πριν αυτοκτονήσει.
Aπό ό,τι διάβασα στο επίμετρο κυκλοφορεί στα ελληνικά η αυτοβιογραφία του με το τίτλο ο κόσμος του χθες από τις εκδόσεις Printa. Ίσως να είχες διαβάσει αυτό.
Σε ευχαριστώ για τη βόλτα σου από τα μέρη μας και ελπίζω όπου και να είσαι να απολαμβάνεις τις καλοκαιρινές βραδιές!
"Η δημιουργία είναι μια αέναη μάχη ανάμεσα στο ασυνείδητο και το συνειδητό. Δεν έιναι δυνατόν να υπάρξει καλλιτεχνική πράξη δίχως την παρουσία των δύο αυτών στοιχείων. Τα δύο αυτά θεμελιώδη στοιχεία είναι απαραίτητα, καθώς ο καλλιτέχνης υποτάσσεται στο νόμο της αντίθεσης, της δημιουργικής ισορροπίας μεταξύ ασυνειδήτου και συνειδητού. Κι είναι εντός των ορίων τού νόμου αυτού, που είναι ελεύθερος. Αυτή την ταυτόχρονη υποταγή και ελευθερία του, θα μπορούσαμε κάλλιστα να την παρομοιάσουμε με ό,τι συμβαίνει σε μια παρτίδα σκάκι. Στο σκάκι έχουμε επίσης δύο ομάδες, τα λευκά και τα μαύρα, οι οποίες έρχονται αντιμέτωπες για να πολεμήσουν η μια την άλλη. Όπως η παρτίδα παίζεται σε εξήντα τέσσερα τετράγωνα, έτσι και η καλλιτεχνική δημιουργία εξαρτάται από τις πενήντα με εκατό χιλιάδες λέξεις τής γλώσσας, από τα χρώματα του φάσματος, από τους ήχους της μουσικής. Αλλά και, όπως πάνω στα εξήντα τέσσερα αυτά τετράγωνα υπάρχουν άπειρες πιθανές παραλλαγές στις κινήσεις των λευκών και των μαύρων και καμιά παρτίδα δεν μοιάζει με τις άλλες από την αρχή ως το τέλος, έτσι και η διαδικασία τής καλλιτεχνικής δημιουργίας θα είναι πάντοτε διαφορετική για κάθε καλλιτέχνη".
ΑπάντησηΔιαγραφήΈνα μικρό κομμάτι από τις ιδέες που αναπτύσσονται στο δοκίμιο για την ανακάλυψη του... περιβόητου "μυστικού της καλλιτεχνικής δημιουργίας"!
Έκανα και σύνδεση με την "Σκακιστική νουβέλα" :)
...μέσω της οποίας θα αναθεωρήσεις ευθύς τον τρόπο που παίζεις σκάκι και σκέφτεσαι πάνω σ'αυτό.
Διάβασέ τη και έλα να σε "εξετάσω"! Οι επισκέψεις σου έγιναν αραιές τελευταία, την στιγμή που οι δικές μου πλήθυναν εντυπωσιακά.
Ελπίζω να είσαι καλά. Ωραία η ανάρτησή σου. Αναμένω τις επόμενες. Καλή μέρα.
Καλημέρα Μαραμπού!
ΑπάντησηΔιαγραφήΣε βρίσκω διαβασμένο πολύ και ζηλεύω!
Το απόσπασμα που μας άφησες με κάνει να θέλω πιο πολύ να πάρω αυτό το βιβλιαράκι. Είναι πράγματι έτσι όπως το φαντάζομαι.
Τα βιβλιοπωλεία των Αθηνών με περιμένουν.
Όσο για τη σκακιστική νουβέλα όπως είπα και πιο πάνω είναι από τα βιβλία που δεν τα έχεις διαβάσει, δεν τα έχεις στη βιβλιοθήκη σου αλλά είσαι τόσο σίγουρος ότι είναι ένα πολύ καλό βιβλίο που απλά περιμένεις την κατάλληλη ευκαιρία για να το αποκτήσεις (ποια είναι αυτή η επονομαζόμενη ευκαιρία δε ξέρω).
Ναι, όντως οι επισκέψεις είναι λίγες αλλά θα επιστρέψω τώρα που ξεμπέρδεψα με άλλα θέματα.
Να 'σαι καλά και σε ευχαριστώ για τα πάντα ενδιαφέροντα σχόλια σου.
Καλημέρα Κυριακής.