Περί αρχειακής συνείδησης και άλλων δεινών

Εδώ και 25 χρόνια το Ιόνιο Πανεπιστήμιο στην όμορφη Κέρκυρα θεραπεύει την επιστήμη της Αρχειονομίας. Έχουν αποφοιτήσει από εκεί περισσότεροι από 1000 νέοι επιστήμονες. Βασικός σκοπός ήταν οι πτυχιούχοι να στελεχώσουν τα ΓΑΚ που ιδρύθηκαν σε διάφορους νομούς της Ελλάδας αλλά και κάθε δημόσιο και ιδιωτικό Αρχείο, είτε ενεργό είτε ανενεργό. Ο νόμος των ΓΑΚ 1946/1991 ήταν (και είναι) ο μόνος νόμος που προέβλεπε την ειδικότητα ΠΕ Αρχειονόμου (και μάλιστα ο νόμος εκδόθηκε προτού δημιουργηθεί το αντίστοιχο πανεπιστημιακό τμήμα).

Από τότε τίποτα δεν έχει αλλάξει.

Ελάχιστοι συνάδελφοι αρχειονόμοι εργάζονται στα κατά τόπους Αρχεία και αυτοί έχοντας να αντιμετωπίσουν πολλαπλές δυσκολίες. Μάλιστα τον τελευταίο χρόνο γίνονται συζητήσεις σε συναφείς με τα αρχεία κύκλους για το νέο νόμο που θα αφορά τα ΓΑΚ. Πέρασαν 27 χρόνια από τον προηγούμενο και πρέπει να επικαιροποιηθεί. Όμως ακόμη και σήμερα θεωρείται από κάποιους ότι ένας φιλόλογος/ ιστορικός/ νομικός μπορεί να "βαπτιστεί" αρχειονόμος αρκεί να έχει τριετή "αρχειακή προϋπηρεσία" και να μπορεί έτσι να μεταταχθεί στη θέση του ΠΕ Αρχειονόμου. Είναι παγκόσμια πρωτοτυπία το γεγονός ότι σε μια επιστήμη μπορούν να αντικατασταθούν οι ακαδημαϊκές σπουδές με την εμπειρική εργασία. Και μάλιστα, όπως ακούγεται, έχει προταθεί ότι στις επόμενες προσλήψεις ΠΕ Αρχειονόμων οι υποψήφιοι να πρέπει να δώσουν γραπτές εξετάσεις στον ΑΣΕΠ για να αποδείξουν ότι όντως έχουν επαρκείς γνώσεις για να εργαστούν στα ΓΑΚ, γεγονός που προσβάλλει έτσι ένα ολόκληρο ακαδημαϊκό τμήμα, διδάσκοντες και απόφοιτους.

Εδώ και 25 χρόνια ένα Ακαδημαϊκό Τμήμα διοχετεύει στην αγορά Αρχειονόμους που κανείς δεν αναγνωρίζει την ειδικότητα τους. Επιστήμονες που έχουν καταρτιστεί για να επεξεργάζονται, να τεκμηριώνουν, να διατηρούν, να καθιστούν προσβάσιμο στους ερευνητές αρχειακό υλικό, να συνεισφέρουν στην καλλιέργεια της αρχειακής συνείδησης και να οργανώνουν την αρχειακή πολιτική, απαξιώνονται συνεχώς από κράτος και θεσμούς. Οργανικές θέσεις αρχειονόμων έχουν καταργηθεί χωρίς κανείς να μάθει γιατί και πως.

Το Ελληνικό Κράτος δεν δέχτηκε οι απόφοιτοι αυτού του Τμήματος να εργαστούν ούτε ως ΠΕ Γραμματείς στα Δικαστήρια και στις Δικαστικές Υπηρεσίες της χώρας, θεωρώντας ότι θεατρολόγοι, μουσικοί, οικονομολόγοι, μαθηματικοί, κοινωνιολόγοι κ.λπ. είναι πιο ικανοί από τους αρχειονόμους για να "μετέχουν στις συνεδριάσεις των δικαστηρίων και συντάσσουν τα πρακτικά, τις εκθέσεις, τις πράξεις και τα άλλα έγγραφα σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις για την πιστοποίηση των δικαστικών ενεργειών. Εκδίδουν τα απόγραφα και αντίγραφα, τα πιστοποιητικά και αποσπάσματα, τηρούν και ενημερώνουν τα βιβλία και φυλάσσουν το αρχείο και τα άλλα αντικείμενα των δικαστηρίων ή των εισαγγελιών". Κι όμως οι δικαστικές αρχές είναι ένας από τους σημαντικότερους φορείς παραγωγής αρχείων και οι γραμματείς "είναι υπεύθυνοι και υπόλογοι για την τήρηση και τη διαχείριση των έγγραφων πράξεων και κατ' επέκταση των αρχείων που φυλάσσονται στο Αρχείον", όπως αναφέρει η καθηγήτρια Αρχειονομίας Μαριάννα Κολυβά στο βιβλίο της με τίτλο Αρχειονομία: φορείς παραγωγής αρχείων, ιστορική αναδρομή.

Όμως, ο Υπουργός Παιδείας κ. Γαβρόγλου, με σπουδές στη Φυσική και καθηγητής Ιστορίας των Επιστημών, μπορεί να παρουσιάζεται σε συνέδρια με θέμα "Δημόσια Αρχεία, Ιστορική Μνήμη και Κοινωνική συνείδηση" και να μιλάει για την καλλιέργεια της αρχειακής συνείδησης στα δημοτικά και γυμνάσια της χώρας. Μα πρώτα από όλα πρέπει ο ίδιος να αποκτήσει αρχειακή συνείδηση, μετά όλοι όσοι στελεχώνουν το Υπουργείο Παιδείας και μετά τα μικρά παιδιά όλης της Ελλάδας. Και κάτι τέτοιο θα συμβεί μόνο αν προσληφθούν οι πτυχιούχοι Αρχειονόμοι στα Αρχεία της χώρας.

Βέβαια μην ξεχνάμε ότι εκτός από την αρχειακή συνείδηση που θέλει ο υπουργός να καλλιεργήσει στα παιδιά μας, θέλει να τα κάνει και φιλαναγνώστες μέσω της τρίωρης "λειτουργίας" των σχολικών βιβλιοθηκών από εκπαιδευτικούς που θέλουν να συμπληρώσουν το ωράριο τους. Γιατί όπως δεν χωράει ο αρχειονόμος σε ένα αρχείο έτσι δεν χωράει και ο βιβλιοθηκονόμος σε μια βιβλιοθήκη...  Όμως χωράνε περισσότεροι άνεργοι πτυχιούχοι μέσα σε αυτή τη χώρα καθώς το τέως ΤΕΙ Αθηνών μετονομάζει το Τμήμα Βιβλιοθηκονομίας σε Τμήμα Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης. Όλοι εμείς που σπουδάσαμε αυτήν την επιστήμη ευελπιστούμε να έχουμε καλύτερη μοίρα τώρα που ένα νέο πανεπιστημιακό ίδρυμα θα διοχετεύει στην αγορά περισσότερους αρχειονόμους χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα.