Μαρκοβάλντο, οι εποχές στην πόλη

Ο Μαραμπού προσπαθεί να μας πείσει ότι ο Ι. Καλβίνο είναι συγγραφέας που μπορεί να διαβαστεί από κάποιον που δεν ασχολείται με την ανάγνωση. Η κουβέντα ξεκινάει από μία ανάρτηση της Κ. Μαλακατέ στο Διαβάζοντας, πάνω στην οποία θα αναφέρω μερικές σκέψεις, όταν καταφέρω να αναπνεύσω.

 

Μετά τον ντόρο που προκλήθηκε σχετικά με τον Καλβίνο και το κατά πόσο αποτελεί σοφή επιλογή για έναν νεοφώτιστο αναγνώστη, έρχομαι σαν ανύπαρκτος ιππότης προς υπεράσπισή του και θα προσπαθήσω να γκρεμίσω το κάστρο των διασταυρωμένων (αναγνωστικών) πεπρωμένων.

Το βιβλίο του “Μαρκοβάλντο” είναι 20 υπέροχα διηγήματα με κοινό άξονα τις εποχές στην πόλη, οι ιστορίες του διατρέχουν 5 συμπληρωμένους εποχικούς κύκλους. Ο Μαρκοβάλντο, ένας φτωχός αποθηκάριος σε μια μεγάλη εταιρία, ασφυκτιά στην πόλη που ζει και ψάχνει μικρές ενδείξεις της φύσης στα πιο απίθανα μέρη, μιας φύσης που τα παιδιά του δεν γνώρισαν και έτσι συμμετέχουν ενθουσιωδώς μαζί με τον πατέρα τους, στα εκάστοτε αναπάντεχα αποκαλυπτήρια που συμβαίνουν στο αστικό τοπίο.
Οι ιστορίες του Καλβίνο είναι όμορφες, αστείες και αισιόδοξες παρά την διαρκή φτώχεια και συνεχή βιοπάλη του ήρωά τους. Όμως, στο τέλος σχεδόν κάθε ιστορίας, δεν λείπει μια νότα μελαγχολίας που σηματοδοτεί τις ματαιωμένες επιθυμίες του ανθρώπου της πόλης να αναπαράγει παραστάσεις της φύσης που έχει διαφυλάξει η μνήμη του ή έχει καλλιεργήσει η φαντασία του για να αντεπεξέλθει στην ασφυκτική αστική ατμόσφαιρα. Όπως, τα μανιτάρια που φύτρωσαν στον κορμό ενός δέντρου και έστειλαν στο νοσοκομείο μια ολόκληρη γειτονιά˙ η προσπάθεια του Μαρκοβάλντο να κοιμηθεί στο ήσυχο παγκάκι του πάρκου, που αναχαιτίζεται διαδοχικά από ένα ερωτευμένο ζευγάρι που τσακώνεται για ώρα, από τον εκνευριστικό σηματοδότη που του κλείνει το μάτι κατάμουτρα και από την πρωινή ψυχρολουσία των ποτιστικών συστημάτων˙ η επιθυμία του μεγάλου γιου να ακολουθήσει ένα κοπάδι αγελάδες που διασχίζει την πόλη με σκοπό να γνωρίσει τα αχανή λιβάδια που παρότι πλέον κοντά του, πάλι παραμένουν άπιαστα και αόρατα ύστερα από εξαντλητικές ώρες σκληρής κτηνοτροφικής εργασίας˙ ή ακόμα, η επιθυμία όλων των παιδιών να ζήσουν στον κοντινό λόφο της πόλης, ύστερα από την συνάντησή τους με κάποιους κομψούς κυρίους που άφησαν την πόλη για χάριν της υγείας τους, περιδιαβαίνοντας ολημερίς τα στενά όρια του σανατορίου!
Η γραφή του είναι εύκολη και μπορεί να διαβαστεί από διαφορετικού επιπέδου αναγνώστες χωρίς να προκαλέσει δυσφορία. Όπως διερωτάται (η πάντα καλή μεταφράστρια) Έφη Καλλιφατίδη, μήπως πρόκειται για ένα βιβλίο όπου ο συγγραφέας, μέσα από την οθόνη απλούστατων αφηγηματικών δομών, εκφράζει τη δική του περίπλοκη και διερευνητική σχέση με τον κόσμο; Μάλλον έτσι είναι, προσωπικά πιστεύω ότι με τον Καλβίνο πάντα έτσι ήταν!  Ο Καλβίνο είναι απλός αλλά όχι απλοϊκός, μου θυμίζει έντονα τον Έρμαν Έσσε όπου τα βιβλία του ανέδιναν το ίδιο περίπου αίσθημα, μπορούσες εύκολα να διαβάσεις τον Λύκο της Στέπας, χωρίς να σε πιέζει να καταλάβεις παραπάνω από όσα άντεχαν οι δυνάμεις σου. Αν μη τι άλλο, σου έμενε το κατακάθι μιας αναγνωστικής απόλαυσης. Κατά την γνώμη μου, ο Καλβίνο είναι κλάσεις ανώτερος του Έσσε, αλλά αυτά είναι προσωπικά γούστα και ενδεχομένως, ουδεμία σχέση έχουν με τα δικά σας!
Τα βιβλία του Καλβίνο επανεκκινούν ένα λειτουργικό σύστημα που έχει μπλοκάρει από τις πιεστικές (βιβλιο)ενημερώσεις που αδυνατεί να φορτώσει και τα (αναγνωστικά)προγράμματα που αδυνατεί να εγκαταστήσει στο λογισμικό του, με διαρκή τον κίνδυνο να κρασάρει ανά πάσα στιγμή – το λειτουργικό σύστημα του μυαλού μου.