Ο ανθρώπινος χρόνος γερνάει

Είμαι λυπημένη. Είναι Κυριακή και αναγγελμένη βροχή όλο και πλησιάζει. Η μυρωδιά της είναι στην ατμόσφαιρα, η υφή της εισπνέεται, το χρώμα της καταπίνει τα άλλα του ουρανού. Οι σταγόνες της θα σκοτώσουν το καλοκαίρι και ακόμα περισσότερα πράγματα για άλλον έναν κύκλο, τον φετινό. Πρβλέφθηκε, ήταν προβλέψιμη και αναμενόμενη. Νάτην που ήρθε λοιπόν!

Όσο κάτι το ζεις (συνέχεια δηλαδή), είσαι εκεί στο κέντρο του γεγονότος, δεν το γράφεις στο χαρτί, το καταγράφεις όμως συγκεντρώνοντας, αξιολογώντας και ασύνειδα επιλέγοντας εκείνες τις πληροφορίες, τα αισθήματα που μπορείς να νοήσεις, για αυτά που έχεις προγραμματιστεί δομημένα ή τυχαία από μικρός, γιατί δεν είναι δυνατόν να έχεις φορτωμένα όλα τα προγράμματα (άσε που μερικά παλιώνουν δραματικά και εσύ μένεις κλειδωμένος μέσα σε αυτά τα σκουριασμένα ενώ τα δεδομένα έχουν σπρώξει τα όρια και έχουν μετακινηθεί παραπέρα). Είναι ο αναστοχασμός (αποδίδοντας τον αγγλικό recollection) που κινητοποιεί την μνήμη και φτιάχνει την ανάμνηση. Μαζεύεις μαζεύεις, άλλα μένουν ζωντανά άλλα σπρώχνονται στις γωνιές. Μετά επιστρέφεις στις περιοχές της ανάμνησης, τις ψάχνεις και τις φέρνεις στην επιφάνεια βήμα βήμα ζητώντας λεπτομέρειες, επιβεβαίωση, εκείνα που σε έκαναν να νιώσεις, τα όμορφα και τα άσχημα, εκείνα που σου την δίνουν και απορείς συνέχεια για τα πώς και τα γιατί.

"... τις αναμνήσεις της εποχής που είμαστε παιδιά τις έχουν εκείνοι που ήταν ενήλικοι, κανείς δεν μπορεί να θυμηθεί τόσο μακρινά πράγματα..." (σ. 44), γράφει ο Ιταλός στοχαστικός συγγραφέας Antonio Tabucchi στην δεύτερη ιστορία από τις εννέα του Χρόνου που γερνάει γρήγορα (μετάφραση Ανταίος Χρυσόστομος, εκδόσεις Άγρα, 2009, 198 σ.). Δεν έχει νόημα προσπαθήσουμε καν, λέει, γιατί δεν έχουμε ακόμα συνείδηση του εαυτού. "... γιατί δεν έχει νόημα να προσπαθείς ένα όνειρο που δεν το θυμάσαι, το παρελθόν είναι έτσι φτιαγμένο, ιδιαίτερα ανείναι γεμάτο τρύπες... ".
Και πάλι καθώς μεγαλώνεις μένεις μόνος με τις αναμνήσεις σου, και αυτό γιατί όπως τις έχει βιωμένες έτσι και μένου και παραμένου. Οι ερμηνείες δικές σου. Δύσκολα ανατρέπονται. Αποκτούν υλικότητα. Και επιπλέον, οι παγιωμένες αναμνήσεις είναι κάπως σαν εμπειρίες από άλλη διάσταση. "... η ανάμνηση παραμένει δική και μόν δική σου, δεν μετατρέπεται σε ανάμνηση κανενός άλλου μόνο γιατί την αφηγήθηκες σε άλλους, μπορείς να αφηγηθείς τις αναμνήσεις σου αλλά όχι να τις μεταδώσεις."(σ. 168). Δεν είναι κανενός άλλου ακόμα και όταν ό άλλος βρίσκεται, περιέχεται μέσα στην ανάμνηση, είναι μέρος της. Ο άλλος κουβαλάει την δική του. Μπορεί να είναι ανάλογη, να έχει αντιστοιχίες και ομοιότητες, να κουμπώνει στην δική σου εδώ και εκεί. Αυτή είναι η αισιόδοξη εκδοχή γιατι μπορεί να έχει αποκομίσει εντελώς διάφορα. Μπορεί ακόμα η διήγηση μιας ανάμνησης να δημιουργεί μια νέα ανάμνησης.
Ο μηχανισμός της μνήμης είναι ο φύλακας των αναμνήσεων. Τις κάνει ότι θέλει. Όταν παθαίνει, παθαίνουν κατ'επέκταση και οι αναμνήσεις. Το έτσι κι αλλιώς μπέρδεμα επιτείνεται. Ανακατώνονται τα ξεχωριστά, ο χρόνος γίνεται ένα κουβάρι, έρχονται τα πίσω μπρος, τα τώρα δεν απορροφιούνται, τα δουλεμένα κουτάκια χάνουν το σχήμα και την θέση τους, γίνονται διάτρητα, φτιάχνουν άλλες εικόνες της αλήθειας του νου. Οι γιατροί "... έχουν την απαίτηση να σου λουστράρουν τη μνήμη σαν καθρέφτη... έτσι ώστε να λειτουργεί όχι όπως θέλει αυτή αλλά όπως θέλουν εκείνοι, ώστε να μην υπακούει πλέον στον εαυτό της, στη φύση της πυ δεν είναι γεωμετρική φόρμα..." (σ. 196).
Περνάω πολλά που με κράτησαν, για τις ιστορίες που είναι πιο μεγάλες από εμάς (σ. 117), για τους ανέμους της ζωής, την ζωή που είναι φτιαγμένη από αέρα, ένα φύσημα, ανάσες, που τελειώνουν (σ. 136). Κρατώ εδώ κάτι για την γλώσσα "... οι σύγχρονες γλώσσες είναι βιαστικές... και στη βιασύνη τους να επικοινωνήσουν γίνονται συνθετικές και έτσι χάνουν την ανάλυση..." (σ. 86), γιατί η γλώσσα είναι το εργαλείο, εκείνο το μέσο που μας παρέχει την έκφραση, στα ενδότερα και την εξωτερίκευση. Χωρίς αυτήν άλαλοι, αφανέρωτοι. Και αξίζει τον κόπο ακόμα και όταν δεν φτάνει στον απόλυτο στόχο και παλεύει να πλησιάσει. Οι σταγόνες της γλώσσας σκοτώνουν την μοναξιά. Μοναχικά με λέξεις και ιστορίες το μπορούμε να ζήσουμε. Αντέχετε κάπως.

Η βροχή ήρθε με τις λάμψεις της σε έναν νυχτερινό θόλο, με τους φθόγγους που βγάζει σφιχταγκαλιασμένη με τον αέρα.
Αύριο (σήμερα) πρέπει να βγω έξω, μια έξοδος στην κατάσταση του κοινωνικά πραγματικού.
Βγαίνω...