Οι αφύσικες ιστορίες του Αργύρη Χιόνη

Σε μια (περαστική) κρίση εγωισμού ήθελα να κρατήσω τα όσα μου έφερε το Οριζόντιο ύψος και οι άλλες αφύσικες ιστορίες του Αργύρη Χιόνη μόνο για μένα. Να, όπως περιγράφει και εκείνος τους νησιώτες γονείς του «εσωτερικούς μετανάστες», που από το νησί τους μετανάστευσαν στα Σεπόλια, έτσι και εγώ σε μια κίνηση εσώτερης μετανάστευσης, ήθελα να φυλάξω στα ενδότερα, για να μην πω έγκατα, τα γεννήματα του βιβλίου του. Για τις σκέψεις όλα καλά, για τα αισθήματα δεν ξέρω πώς θα προκύψουν. Η αγριάδα κάπως παραμένει και απλώνεται, κερδίζει έδαφος, βλέπει μακρύτερα αλλά κάνει και το ριζωμένο χώμα να μην παίρνει συμμετρικές ανάσες.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να ειπωθούν οι ιστορίες που αν τις πιστεύουμε, αν τις πιστέψουμε τις κάνουμε πραγματικότητα, βρίσκουμε μια πραγματικότητα μέσα τους που μας ανακουφίζει, απαντά σε θέματά μας. Οι ιστορίες θέλουν να μιλήσουν, να μοιραστούν. Οι μύθοι του Αισώπου, σύντομες αφηγήσεις γεμάτες αλληγορίες που προκύπτουν από τα λόγια και τις πράξεις ζώων κυρίως, καταλήγουν σε ένα επιμύθιο, ένα συμπυκνωμένο ηθικό δίδαγμα, ένα γενικό συμπέρασμα. Υπάρχουν μύθοι που περιέχουν στην διήγησή τους το αντικρουόμενο και μύθοι αντιθετικοί αναμεταξύ τους που φτάνουν σε αντίθετα μηνύματα. Μια ερμηνεία της λέξης μύθος την αντιδιαστέλλει από την πραγματικότητα. Ο Χριστός μιλούσε με παραβολές, σύντομες και αυτές αφηγήσεις με αλληγορίες και έμμεσα, υπονοούμενα μηνύματα, διδακτικού χαρακτήρα. Και σήμερα ζούνε στον πολιτισμό μας, φωλιάζουν στην κουλτούρα μας τα συμπυκνωμένα διδάγματα των μύθων και των παραβολών, ακόμα και αν δεν θυμόμαστε ακριβώς το αφήγημα ή και τον αφηγητή του. Άλλοι χρησιμοποιούν συγκεκριμένες βιωματικές αναφορές, άλλοι τα λόγια και τις εμπειρίες ‘μεγάλων’, διάσημων ανδρών και γυναικών, άλλοι ανέκδοτα, σύντομες αφηγήσεις που αναφέρονται σε πραγματικά ή φανταστικά συμβάντα με κατακλείδα ένα αστείο, ένα παράξενο ευτράπελο.
Οι αφύσικες ιστορίες συμβαδίζουν με την παράδοση της σύντομης αφήγησης, αρκετές αρχίζουν με το διαχρονικό και άρχονο παραμυθοξεκίνημα «μια φορά και έναν καιρό» και «ήταν κάποτε», άλλες μιλάνε σε πρώτο πρόσωπο, δυο αντλούνται από την μυθολογία. Κλείνουν με ένα ή δύο επιμύθια που δεν στερούνται πνεύματος. Το ύφος λιτό μέσα στον ευρύχωρο χρόνο της φαντασιακής πραγματικότητας, στέρεο στον φυσικό κόσμο του ονειρικού.
Να γράφεις στα χώματα (Κάτι σαν Εισαγωγή) με γράπωσε με τα άγκιστρα της εξομολόγησης του συγγραφέα. Οι δέκα ιστορίες ήταν μοιραίο να γίνουν γλυκιά αναγνωστική βορά. Πρωταγωνιστές φυτά (το κυπαρίσσι και η αγριάδα, το μπονσάι, τα δέντρα, η παραρούνα), μια πέτρα που δεν είχε τίποτα να χάσει, ένας ανδριάντας τυλιγμένος με έναν πλατύφυλλο κισσό, πρόσωπα του μύθου και μια ανατρεπτική μηχανή («Η ζωοποιός κρεατομηχανή»). Οι εικόνες ταιριαχτά κεντήματα. Να μην τελείωναν έλεγα αλλά τελείωσαν αφού με τρύπησαν με την ιδιοσυστασία τους.
Καθώς τα διάβαζα, ναι έως την τελευταία έντυπη αράδα που εμφανίζεται στο βιβλίο στα αυτιά του εξώφυλλου, το οπισθόφυλλο, τον κολοφώνα με τα γραμμάρια του χαρτιού και τις ευχαριστίες για τους ανθρώπους του, τις αφιερώσεις-προσωπικές και μυστικές οφειλές, δεν μου πέρασε από το νου ότι κάπου κάποτε έχω ξαναβρεθεί σε παρόμοιο αν και διαφορετικό τοπίο. Όχι αυτόματα ή εύκολα, χωρίς μεγάλη ετοιμότητα, χωρίς κάποιο εμφανή λόγο, έτσι, εστίασα στην λατινική γραμματεία. Οι Ρωμαίοι πιο δεμένοι με την γη, καλλιεργημένη, κατακτημένη, με πλατύ οδικό δίκτυο να μεταφέρει, έγραψαν με απλότητα και αμεσότητα, παρατηρώντας αυτήν και τους ανθρώπους της. Την ιστορία, τους μύθους, τους πολιτικούς τους λόγους, την φιλοσοφία διακρίνει η καθαρότητα, μια δικαιοσύνη. Το αισθάνθηκα αυτό εδώ. Ο λυρισμός υπάρχει και συγκινεί με την αθωότητά του, την χαμένη ίσως.

Τέλος, ένα λόγο για τις εκδόσεις Κίχλη για την παρουσία και για όσα ετοιμάζονται. Υπόσχονται πολλά και έχουν δημιουργήσει μια προσδοκία στην οποία προσβλέπουμε.

Επιμύθια πολλά για απουσίες, εμπειρίες και ευκαιρίες.