Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2017

"Μια μικρή ιδανική βιβλιοθήκη"


Librarian's Slidely by Slidely Slideshow

Ο Ιταλός Nuccio Ordine καθηγητής ιταλικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Καλαβρίας μετά το υπέροχο "Χρησιμότητα του άχρηστου" έρχεται να μας υπενθυμίσει για άλλη μια φορά πόσο σημαντικός και αναγκαίος είναι ο πολιτισμός στην καθημερινότητα του ανθρώπου μέσω του νέου του βιβλίο "Οι κλασικοί στη ζωή μας" που κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες από τις εκδόσεις Άγρα.  Σε έναν κόσμο που κυριαρχούν η τεχνολογία και οι έξυπνες μηχανές, που όλα αυτοματοποιούνται κι όλοι τρέχουν για να βγάλουν περισσότερα χρήματα με τα οποία θα τους δίνεται η ευκαιρία να καταναλώνουν περισσότερο, ο Ordine συνεχίζει να πιστεύει στον άνθρωπο, στη μόρφωση, στην παιδεία και στην τέρψη της ψυχής και του νου μέσω της λογοτεχνίας και του πολιτισμού εν γένει. Μάχεται για να υπενθυμίζει σε εμάς και σε εκείνους που διαχειρίζονται κράτη, τη σπουδαιότητα των παραμελημένων ανθρωπιστικών επιστημών, την αναγκαιότητα της δημόσιας παιδείας και εκείνων που τη διδάσκουν.

Μέσα σε μόλις 50 σελίδες αναφέρεται στο ρόλο του εκπαιδευτικού στη σημερινή σύγχρονη κοινωνία και στην ανάγκη των μαθητών να διδάσκονται από καλούς δασκάλους κι όχι από την τεχνολογία και τα γκάτζετ που αυτή προσφέρει. Ξεχάσαμε ότι η τεχνολογία είναι ένα βοηθητικό εργαλείο στη μάθηση και φτάσαμε οι κυβερνήσεις να δαπανούν περισσότερα αγοράζοντας άχρηστο τεχνολογικό εξοπλισμό που σε λίγα χρόνια θα είναι απαρχαιωμένος από ό,τι δαπανούν για να προσλάβουν μόνιμους εκπαιδευτικούς. Αναφέρεται ακόμη στη λανθασμένη σύνδεση της μαθησιακής δραστηριότητας με την απόκτηση επαγγέλματος, γεγονός που το ονομάζει επαγγελματοποίηση. Τονίζει την ανάγκη διαφοροποίησης της διαδικασίας της μάθησης από τον τρόπο που λειτουργούν οι αγορές. Γιατί το σχολείο δεν είναι χρηματιστηρίο και η παιδεία δεν είναι επιχείρηση. Ένας μαθητής μπορεί να μάθει ότι με το χρήμα εξαγοράζει κανείς τα πάντα, όλα εκτός από τη γνώση: 

"διότι η γνώση είναι καρπός μιας επίπονης κατάκτησης και μιας ατομικής προσπάθειας που κανείς δεν μπορεί να καταβάλει στη θέση μας"

Ενώ η καθεαυτή πράξη της διδασκαλίας είναι μια μορφή αντίστασης και διαφοροποίησης από τους νόμους της αγοράς, των επιχειρήσεων και του κέρδους. Για οποιαδήποτε εμπορική συναλλαγή πάντα κάτι χάνεις και κάτι κερδίζεις. Αν είσαι ο αγοραστής, χάνεις χρήματα και κερδίζεις το προϊόν, ενώ το αντίθετο συμβαίνει αν είσαι ο επιχειρηματίας. Ο εκπαιδευτικός όμως μπορεί να δώσει τη γνώση του χωρίς να τη χάσει, αντίθετα μπορεί να κερδίσει περισσότερη.

Ο συγγραφέας του βιβλίου μας προτρέπει να διαβάσουμε ξανά και πιο προσεκτικά τους κλασικούς. Γιατί εκεί υπάρχουν όλες οι απαντήσεις που ψάχνουμε. Στα βιβλία. Στις βιβλιοθήκες. Όλη η γνώση των προηγούμενων χιλιάδων ετών μας περιμένει. Ο Ordine, σαν ένας καλός εκπαιδευτικός μας βοηθά να φιλτράρουμε τη γνώση και να φτάσουμε πιο εύκολα στα βιβλία που χρειαζόμαστε, σε εκείνα τα πιο σπουδαία που πρέπει να διαβάσουμε. Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια συνήθιζε να διαβάζει στους πρωτοετείς φοιτητές του ένα απόσπασμα από κάποιο πεζό ή έμμετρο λογοτεχνικό έργο και στη συνέχεια να τα αναλύει. Με χαρά παρατηρούσε τα έδρανα κάθε εβδομάδα να γεμίζουν περισσότερο από φοιτητές κι άλλων τμημάτων που από περιέργεια ερχόντουσαν για να ακούσουν. Να γνωρίσουν ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί, έναν κλασικό συγγραφέα που έπρεπε να είχαν ήδη διαβάσει. Αυτά τα λογοτεχνικά αποσπάσματα γεμίζουν τις υπόλοιπες σελίδες αυτού του βιβλίου. Ένα ακόμη βιβλίο για βιβλία που αξίζουν να διαβαστούν. Τα εξώφυλλα όλων των βιβλίων που αναφέρονται, αποσπάσματα των οποίων ο συγγραφέας διάβαζε στους φοιτητές τους, θα τα βρείτε στο παραπάνω βίντεο κι είναι αυτά που αποτελούν τη μία μικρή ιδανική βιβλιοθήκη του νου.

Παρασκευή 17 Φεβρουαρίου 2017

Η Ιστανμπούλ του Παμούκ


Αυτό το βιβλίο ήταν ένα από τα βιβλία της βαλίτσας που είχε ταξιδέψει μαζί μου με σκοπό να συντροφεύσει τις ημέρες μου στην Κωνσταντινούπολη. Την πρώτη φορά που ταξίδεψα εκεί το "Κάτι παράξενο στο νου μου", το τελευταίο βιβλίο του Ορχάν Παμούκ, μόλις είχε εκδοθεί στα τούρκικα και το εξώφυλλό του βρισκόταν σε όλα τα βιβλιοπωλεία αλλά και σε μια τεράστια αφίσα πάνω στην Ιστικλάλ. Τη δεύτερη φορά που πήγα η ελληνική έκδοση ήταν μαζί μου. Θα ήθελα να το είχα διαβάσει εκεί και θα το είχα διαβάσει αν δεν είχα φύγει εκτάκτως μετά τα πολιτικά γεγονότα του καλοκαιριού που μας πέρασε. Αυτός ο Παμούκ μπορεί με τόση δεξιοτεχνία να εσωκλείσει στις σελίδες των βιβλίων του ένα κάτι από την Πόλη του. Μα αυτή η Πόλη είναι πράγματι ό,τι πιο όμορφο έχω αντικρίσει τα τελευταία 31 χρόνια. Είναι η πόλη που όλοι πρέπει να επισκεφθούν έστω και μία φορά στη ζωή τους, να περιπλανηθούν ασκόπως στα σοκάκια της, να μυρίσουν τις μυρωδιές της, να φωτογραφίσουν τα χρώματά της, να γευτούν τα φαγητά της. Η ομορφιά βέβαια της Κωνσταντινούπολης αναπόφευκτα συνδέεται και με την ιστορία της. Όλοι οι πολιτισμοί που έχουν περάσει από εκεί έχουν αφήσει τα ίχνη τους τόσο στην κουλτούρα των ανθρώπων όσο και στην εικόνα της. Βέβαια, αν ζούσα εκεί κι ήμουν συγγραφέας δεν θα μπορούσα παρά να έγραφα γι' αυτήν όπως ο Παμούκ, όχι βέβαια με τη δεξιοτεχνία του νομπελίστα. Για το συγγραφέα αυτόν, η Πόλη είναι ένας ζωντανός οργανισμός, οι γειτονιές μιλάνε, τα κτίρια αφηγούνται ιστορίες, η νύχτα ψιθυρίζει, οι τάφοι ουρλιάζουν. Κι αν μια πόλη είναι ζωντανή, τότε αυτή είναι η Κωνσταντινούπολη, η οποία ζει πάντα μια έντονη ζωή που τη στιγματίζει, όπως και τα πολλά εκατομμύρια των κατοίκων της.



Αυτό το βιβλίο θα έπρεπε να το είχα διαβάσει εκεί γιατί θα είχα περπατήσει με παραπάνω όρεξη τις γειτονιές που αναφέρονται και θα είχα μάθει κάτι λίγα για την ιστορία των σπιτιών τους και για τον τρόπο που αυτά κτιστήκαν. Επίσης, θα είχα δοκιμάσει τον μποζά που τόσο αναφέρεται στο βιβλίο κι εγώ διαβάζοντας γι' αυτόν δεν έχω να το συνδέσω με καμία γεύση. Ο μποζάς, όπως περιγράφεται στις σελίδες του βιβλίου, είναι ένα παραδοσιακό ασιατικό ρόφημα, που παρασκευάζεται από βρασμένο κεχρί, είναι πηχτό, μυρίζει όμορφα, έχει μουντό κιτρινωπό χρώμα και περιέχει λίγο αλκοόλ. Παλαιότερα ήταν ο μόνος τρόπος για να το καταναλώσουν οι μουσουλμάνοι αλκοόλ, καθώς ήταν κάτι που τους το απαγόρευε η θρησκεία τους, γι' αυτό κανείς μποζατζής δεν παραδεχόταν ότι ο μποζάς του περιέχει αλκοόλ. Σερβίρεται με στραγάλια και κανέλα. Το θυμάμαι να βρίσκεται σε μπουκάλια στα σούπερ μάρκετ και να μην καταλαβαίνω διόλου το περιεχόμενο τους, αλλά ο ήρωας του βιβλίου που είναι πλανόδιος πωλητής και περιφέρεται στα σοκάκια και στις γειτονιές της πόλης φωνάζοντας μποοζαά όταν δοκίμασε αυτό που πωλείται σε μπουκάλι του φάνηκε σαν χαλασμένο. Αν ήμουν εκεί όταν διάβαζα την ιστορία του, σίγουρα θα είχα επιδιώξει να πιω μποζά κι όχι εκείνο που πωλείται στο σούπερ μάρκετ, θα είχα αναζητήσει το αυθεντικό στη συνοικία Βεφά στο Εμίνονου, θα το είχα δοκιμάσει κι ας μην μου άρεσε όσο το αϊράνι ή το σαλέπι ή φυσικά το εξαιρετικό τσάι τους.


Ο Μεβλούτ αφήνει το χωριό το 1969 και μαζί με τον πατέρα του εγκαθίσταντο στην Ιστανμπούλ (λίγο μετά δηλαδή από όταν έφυγε ο δικός μου πατέρας από την Πόλη). Πηγαίνει σχολείο και πλάι στον πατέρα του μαθαίνει την τέχνη του πλανόδιου πωλητή πουλώντας αρχικά γιαούρτι και στη συνέχεια μποζά. Στο γάμο του ξάδελφού του ερωτεύεται δύο μαύρα μάτια που για μόνο μια στιγμή συνάντησε τυχαία. Επί τρία χρόνια της γράφει γράμματα κι όταν τελειώνει το στρατιωτικό αποφασίζει να κλέψει το κορίτσι που είχε ερωτευτεί. Έχοντας παραπλανηθεί από τον ξάδερφό του κλέβει λάθος κορίτσι, τη μεγαλύτερη αδερφή της, αλλά χωρίς να τον πολυαπασχολεί κάνει έναν ευτυχισμένο γάμο και δύο όμορφες κόρες. Αλλάζει διάφορα επαγγέλματα αλλά πάντα στο τέλος κάθε ημέρας επιλέγει να βγει στους δρόμους για να πουλήσει τον μποζά του και να συνομιλήσει με τους κατοίκους και τις γειτονιές της Πόλης και τελικά για να συνομιλήσει με τον ίδιο του τον εαυτό. Γύρω από αυτήν την κεντρική ιστορία, πολλοί άνθρωποι εμπλέκονται σε αυτό το πολυσέλιδο μυθιστόρημα με την πολυπρόσωπη αφήγηση. Παρουσιάζονται καλοί και κακοί άντρες, είτε πονηροί είτε ζηλιάρηδες, είτε εθνικιστές είτε κομουνιστές, γυναίκες με μαντίλα και χωρίς, είτε που καπνίζουν και πίνουν αλκοόλ είτε που μένουν σπίτι και υπηρετούν τις οικογένειές τους. Εντέλει παρουσιάζονται πολλοί χαρακτήρες, αλλά περισσότερο από όλα παρουσιάζονται οι συνήθειες των κατοίκων της Κωνσταντινούπολης, οι γειτονιές και η ιστορία τους, οι πάντα έντονες πολιτικές καταστάσεις και οι επιπτώσεις τους και κυρίως το επάγγελμα του πλανόδιου πωλητή.

Για άλλη μια φορά άργησα πολύ να πάρω την απόφαση να ξεκινήσω την ανάγνωση ενός βιβλίου 700 σελίδων αλλά αφού το ξεκίνησα δεν το μετάνιωσα, εν αντιθέσει θεώρησα ότι έκανα μία καλή αγορά που με συντρόφευσε για πολλές ημέρες. Είναι το δεύτερο βιβλίο του Παμούκ που διαβάζω και θα ήθελα πολύ να διαβάσω το "Χιόνι" ή το "Με λένε κόκκινο" γι' αυτό αν κάποιος επιθυμεί ανταλλαγή είμαι στη διάθεσή του, είμαι ανοιχτή βέβαια και σε άλλες προτάσεις βιβλίων ανταλλαγής με σχετικό θέμα.

Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου 2017

Η καθημερινότητα ενός καταλογογράφου

Ήρθε η ώρα να ταξιδέψουμε διαδικτυακώς σε βιβλιοθήκες του εξωτερικού και να γνωρίσουμε εκ των έσω την εργασία του βιβλιοθηκονόμου. Ο βιβλιοθηκονόμος Φώτης Μυστακόπουλος απόφοιτος του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης εργάζεται σε ακαδημαϊκή βιβλιοθήκη της Αγγλίας και του ζήτησα να μοιραστεί μαζί μας την εμπειρία. Τον ευχαριστώ θερμά τόσο για το κείμενο όσο και για τις υπέροχες φωτογραφίες!
Φύγαμε για Σαουθάμπτον....


Εικόνα 1: Το πανεπιστήμιο του Solent μια ηλιόλουστη μέρα
Αισθάνομαι ιδιαίτερα τυχερός που βρήκα αυτή τη δουλειά στην ομάδα καταλογογράφησης στο Southampton Solent University. Τυχερός κυρίως για τον τρόπο που μου συμπεριφέρονται και για το περιβάλλον εργασίας που μου δίνει την δυνατότητα να κάνω αυτό που σπούδασα. Το Southampton Solent University πήρε το τίτλο του πανεπιστημίου το 2005. Ορίστε μερικές φωτογραφίες από το νεόχτιστο κτίριο που ονομάζεται The Spark και χτίστηκε για να αναβαθμίσει το επίπεδο του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος που συναντούν φοιτητές και καθηγητές.


Εικόνα 2: Άποψη του καινούριου εκπαιδευτικού κτιρίου

Εικόνα 3: Το εσωτερικό μέρος της κόκκινης αίθουσας στη μέση του κτιρίου

Εικόνα 4: Αίθουσα Palmerston. Η αρχιτεκτονική της αίθουσας είναι βασισμένη στο πανεπιστήμιο του Harvard
Το Southampton Solent University νωρίτερα είχε διαφορετική υπόσταση και όχι ανώτατου ιδρύματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στην Αγγλία η δημιουργία ενός πανεπιστημίου είναι μια διαδικασία ετών και περιλαμβάνει τη σύμπτυξη διαφορετικών μικρότερων ινστιτούτων. Σήμερα το πανεπιστήμιο του Solent εξυπηρετεί περίπου 11.000 φοιτητές, προσφέροντας πτυχία σε διάφορους τομείς που υπάγονται στις εξής πέντε σχολές:
  • School of Fashion, Art and Design
  • School of Business, Law and Communication
  • School of Maritime Science and Engineering 
  • School of Media Arts and Technology
  • School of Sport, Health and Social Sciences.
Στην Αγγλία υπάρχουν διάφορα επαγγελματικά στάδια και ένα πτυχίο από μόνο του δεν σου εγγυάται εργασία. Συνήθως για να αναρριχηθείς θα χρειαστείς εργασιακή εμπειρία. Δεν το λέω σαν αρνητικό. Για παράδειγμα η δουλειά η οποία βρήκα δεν ζητούσε απαραίτητα πτυχίο βιβλιοθηκονόμου. Κυρίως ζητούσε κατανόηση της φύσης των υπηρεσιών μιας σύγχρονης βιβλιοθήκης και την εν δυνάμει κατανόηση των απαιτήσεων της καταλογογράφησης. Σαφώς λοιπόν οι γνώσεις που είχα από το πτυχίο έπαιξαν ρόλο στο να αυξήσω τις πιθανότητες μου να προσληφθώ. Ξεκίνησα λοιπόν την επαγγελματική μου ζωή το Δεκέμβριο του 2014 ως Library Assistant.

Οι θέσεις εργασίας σε μία βιβλιοθήκη βαθμονομούνται ανάλογα με το τι καθήκοντα έχει ο καθένας. Επειδή το πόστο μου συγκεντρώνει λιγότερη βαρύτητα στη λήψη αποφάσεων και επικεντρώνεται περισσότερο στην εκτέλεση καθηκόντων, γι' αυτό βαθμονομείται στο επίπεδο του Library Assistant. Όπως μου αποκάλυψε αργότερα ο μάνατζερ, το πτυχίο μου τους ενθάρρυνε διότι θα μπορούσα να βοηθήσω σε περισσότερους από έναν τομείς. Όσο προστίθενται καθήκοντα και αυξάνεται και η υπευθυνότητα του πόστου τότε αλλάζει και ο τίτλος και ο μισθός φυσικά. Για παράδειγμα ο μάνατζερ μου φέρει τον τίτλο Cataloguing and Metadata Librarian, έχει πτυχίο στη Βιβλιοθηκονομία από πανεπιστήμιο της Αιθιοπίας, μεταπτυχιακό στις ψηφιακές βιβλιοθήκες χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και διδακτορικό από το πανεπιστήμιο του Πόρτσμουθ επάνω στα μεταδεδομένα ψηφιακών βιβλιοθηκών. Η έρευνά του βραβεύτηκε ως η πιο καινοτόμα έρευνα από την IFLA.  

Η Βιβλιοθήκη στην οποία δουλεύω αποτελείται από διάφορες ομάδες και η κάθε ομάδα αποτελείται από 2 με 5 άτομα. Για παράδειγμα, η ομάδα της καταλογογράφησης αποτελείται από τρία άτομα, ενώ η ευρύτερη ομάδα απόκτησης υλικού από άλλα τρία και υπάρχουν ακόμη τρία άτομα που εργάζονται στις ηλεκτρονικές πηγές, στα έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά. Συνολικά η Βιβλιοθήκη απασχολεί περισσότερα από 40 άτομα (ο ακριβής αριθμός μου διαφεύγει), προσφέρει πρόσβαση σε περισσότερα από 130.000 τεκμήρια και αυτά είναι μόνο τα έντυπα και ψηφιακά βιβλία. Επίσης, προσφέρει πρόσβαση σε περίπου 200 βάσεις δεδομένων και πολλές χιλιάδες ψηφιακά επιστημονικά περιοδικά. Το κόστος της πρόσβασης το διαχειρίζεται και το διαπραγματεύεται η Βιβλιοθήκη. 

Επιστροφή στα προσωπικά. Το συμβόλαιο μου είναι αορίστου χρόνο και κατά κανόνα δουλεύω σε μορφή πλήρους απασχόλησης (37 ώρες την εβδομάδα). Αυτό σημαίνει γύρω στις 7 ώρες και 40 λεπτά και μια ώρα απλήρωτο διάλειμμα για μεσημεριανό ημερησίως. Σε γενικές γραμμές πρέπει να βρίσκομαι στη Βιβλιοθήκη γύρω στις 9 και να φεύγω γύρω στις 5. Αυτό φυσικά εξαρτάται από πολλές παραμέτρους. Αν έχω κάποιο meeting ή οποιαδήποτε άλλη υποχρέωση πρέπει να είμαι στη δουλειά μια συγκεκριμένη ώρα. 

Κατά βάση καταλογογραφώ βιβλία, έντυπα και ψηφιακά, στο σύστημα Aleph χρησιμοποιώντας MARC21 και το μοντέλο Resource Description Access που ανταποκρίνεται στην εξέλιξη της τεχνολογίας σε αντίθεση με τους AACR2 που χρησιμοποιούν κυρίως οι ελληνικές βιβλιοθήκες και πολλές άλλες αγγλικές ακαδημαϊκές και μη. Η κάθε βιβλιοθήκη επιλέγει σε τι βάθος θα κάνει καταλογογράφηση. Στην δική μου περίπτωση αν και εισάγουμε βιβλιογραφικά δεδομένα από βάσεις δεδομένων, διαμορφώνουμε μετέπειτα την βιβλιογραφική εγγραφή ανάλογα με τους κανόνες που έχουμε θεσπίσει. Το μοντέλο RDA διαφοροποιείται σε μεγάλο βαθμό από τους AACR2 και δίνει την δυνατότητα στον καταλογογράφο να εμβαθύνει στην καταλογογράφηση και ως εκ τούτου σαν ομάδα έχουμε αποφασίσει για κάθε πεδίο τι πληροφορίες ψάχνουμε και αυτό καθορίζει την δουλειά που κάνουμε καθημερινώς. Επίσης σαν ομάδα είμαστε υπεύθυνοι για την ταξινόμηση των τεκμηρίων. Η βιβλιοθήκη χρησιμοποιεί το σύστημα Dewey και η ταξινόμηση γίνεται σύμφωνα με την τελευταία έκδοση (DDC23). 

Εικόνα 5: Μια από τις δουλειές του καταλογογράφου είναι και η απόσυρση υλικού
Φυσικά, την ίδια στιγμή είμαστε συνεχώς σε αναζήτηση απαντήσεων και λύσεων προβλημάτων. Σαν ομάδα καταλογογράφησης είμαστε υπεύθυνοι για την εικόνα του online καταλόγου της Βιβλιοθήκης και ό,τι απορίες έχουν οι συνάδελφοι για μία βιβλιογραφική εγγραφή θα επικοινωνήσουν με εμάς για να βρούμε τι πρόβλημα υπάρχει. 

Η ομάδα της καταλογογράφησης υπάγεται στην ομάδα απόκτησης υλικού και πρόσβασης. Αξίζει να αναφέρω ότι για την ανάπτυξη και τη διαχείριση της συλλογής υπάρχει ένας βιβλιοθηκονόμος υπεύθυνος για την κάθε σχολή που υπάγεται στο πανεπιστήμιο. Αυτό τον καιρό έχουμε 6 Information Librarians για 5 σχολές. Επομένως, αν οι φοιτητές θέλουν συγκεκριμένη βοήθεια για να εντοπίσουν συγκεκριμένο υλικό, ειδικά για εργασίες, πρέπει να απευθυνθούν στο ειδικό προσωπικό. Σημειωτέο ότι για να έχει κάποιος αυτό το πόστο πρέπει να έχει πτυχίο και εκπαίδευση βιβλιοθηκονόμου είτε σε προπτυχιακό είτε σε μεταπτυχιακό επίπεδο. 

Επιπροσθέτως, για να σας δώσω μία καλύτερη εικόνα των ομάδων που μπορεί να δουλέψει κανείς σε ακαδημαϊκή βιβλιοθήκη σας τις αναφέρω: 
  • Ομάδα δανεισμού 
  • Ομάδα απόκτησης υλικού 
  • Ομάδα Καταλογογράφησης/ μεταδεδομένων 
  • Ομάδα εξυπηρέτησης κοινού
  • Θεματικός βιβλιοθηκονόμος 
  • Ομάδα διαδανεισμού 
  • Ομάδα έρευνας και υποστήριξης Ιδρυματικού Καταθετηρίου.
Παράλληλα όμως η Βιβλιοθήκη εφαρμόζει πολλαπλά projects και το κλίμα που επικρατεί ενθαρρύνει τη συνεργατικότητα εντός της Βιβλιοθήκης και επομένως μπορώ να δηλώνω συμμετοχή και να αναλαμβάνω ευθύνες. Ένα παράδειγμα project είναι η εβδομάδα του Σεπτεμβρίου που έρχονται νέοι φοιτητές (γνωστή ως και Welcome Week), η Βιβλιοθήκη έχει το ρόλο να εισάγει τους φοιτητές στις υπηρεσίες της. Με αυτό τον στόχο δημιουργήθηκε το project Hello Library κατά το οποίο δημιουργήσαμε χάρτες με τους 4 ορόφους της Βιβλιοθήκης, αναλύοντας τη θεματολογία της συλλογής και ποιοι βιβλιοθηκονόμοι είναι υπεύθυνοι για τα ανάλογα θέματα. Έπειτα στήνεται ένα «περίπτερο» σε κάποιο εμφανές σημείο στην είσοδο της Βιβλιοθήκης το οποίο στελεχώνεται από το προσωπικό με ένα προγραμματισμένο τρόπο. 

Εγώ και ο Dan χαρούμενοι επί τω έργω...


Εικόνα 6: Project Hello Library
Κατά τη διάρκεια λοιπόν της Εβδομάδας Υποδοχής προσφέρουμε τη δυνατότητα στους φοιτητές να μιλήσουν στο προσωπικό και με αυτό τον τρόπο σιγουρεύουμε ότι οι φοιτητές γνωρίζουν γιατί είναι σημαντική η Βιβλιοθήκη και οι υπηρεσίες της και πως αυτές χρησιμοποιούνται. 

Φυσικά οι δράσεις μας δεν σταματούν εκεί. Σύμφωνα με τις τάσεις της εποχής, για να διατηρείται ανοιχτή η επικοινωνία με τους χρήστες αποφασίστηκε να επεκταθούμε στα κοινωνικά δίκτυα. Σε συνεργασία λοιπόν με μερικούς συναδέλφους έχουμε αναλάβει την αντιπροσώπευση της Βιβλιοθήκης στα κοινωνικά δίκτυα δημιουργώντας σελίδα στο Facebook, λογαριασμό στο Twitter και το Instagram και τέλος κανάλι στο YouTube. Έχουμε συνολικά περισσότερους από 1.500 φίλους σε όλα αυτά τα κοινωνικά δίκτυα και επιπλέον έχουμε και μασκότ στη Βιβλιοθήκη. Ονομάζεται Bamboo και είναι ένα πολύ φιλικό Panda που όλο μπλέκει σε προβλήματα και μαθαίνει πώς να χρησιμοποιεί τη Βιβλιοθήκη παράλληλα με τους φοιτητές. Και φυσικά βασίζουμε τις αναρτήσεις μας σε εκτενής βιβλιογραφία.


Εικόνα 7: The Library Social Media Group
Βέβαια, από βιβλιοθήκη σε βιβλιοθήκη ο τρόπος που είναι δομημένες οι ομάδες διαφέρουν. Οι βιβλιοθήκες έχουν την ανεξαρτησία να χτίσουν τις υπηρεσίες όπως κρίνουν οι ίδιες ανάλογα με τον προϋπολογισμό και τους χρήστες της. 

Η ακαδημαϊκή Βιβλιοθήκη στην οποία εργάζομαι απαρτίζεται από χώρους που ανταποκρίνονται στις διάφορες ανάγκες των χρηστών της, όπως: χώροι ομαδικής εργασίας όπου επιτρέπεται η ομιλία, χώροι ατομικοί, χώροι εξοπλισμένοι με ειδική τεχνολογία (όπως ένα δωμάτιο με λογισμικό και μηχανήματα υποστήριξης ατόμων με προβλήματα όρασης, κινητικότητας κλπ.) και φυσικά χώρος ειδικά αφιερωμένος στην παροχή υπολογιστών. Συνολικά η Βιβλιοθήκη μπορεί ημερησίως να φιλοξενήσει έως και 1.400 χρήστες διότι τόσες είναι θέσεις που μπορεί να βρει κανείς. Από τις 1.400 θέσεις οι 250 είναι εξοπλισμένες με κάποιου είδους υπολογιστή.


Εικόνα 8: Χώροι ομαδικής εργασίας εξοπλισμένοι με οθόνες και θέσεις υποδοχής λάπτοπ

Εικόνα 9: Όροφος στον οποίο επιτρέπεται η συνομιλία και η συνεργασία μεταξύ φοιτητών
Η Βιβλιοθήκη παρέχει τον εξοπλισμό και σε συνεργασία με προσωπικό του πανεπιστημίου, εγκαθίστανται λογισμικά που ανταποκρίνεται στις ανάγκες των φοιτητών, όπως Microsoft Office, Photoshop, Adobe InDesign, AutoCAD ή και πιο εξειδικευμένο από αυτά. Η πρόσβαση στο ίντερνετ δεν επιβλέπεται και δεν περιορίζεται. Ακόμη, προσφέρουμε 40 φορητούς υπολογιστές προς δανεισμό για να μπορούν οι φοιτητές να δουλεύουν από όπου θέλουν.


Εικόνα 10: Η βιβλιοθήκη παρέχει Macs, Windows PC και Dell laptops για να καλύψει τις απαιτήσεις των φοιτητών για πρόσβαση στην τεχνολογία
Σε συγκεκριμένες περιόδους η Βιβλιοθήκη παραμένει ανοιχτή για 24 ώρες όλες τις ημέρες της εβδομάδας με τη βοήθεια προσωπικού ασφαλείας και όχι βιβλιοθηκονόμων. Φυσικά υπάρχουν αυτοματοποιημένα συστήματα από τα οποία οι φοιτητές μπορούν να δανείζονται βιβλία και φορητούς υπολογιστές όπως προ είπα. Όλα αυτά με την χρήση της φοιτητικής κάρτας.


Εικόνα 11: Μηχανήματα αυτόματα δανεισμού και επιστροφής βιβλίων. Απαραίτητα για την 24ωρη λειτουργία της βιβλιοθήκης

Η ουσία αυτών που κάνουμε στη Βιβλιοθήκη του Solent είναι η σωστή εξυπηρέτηση του κοινού, η συνεχής ανάδειξη της συλλογής και η εκπαίδευση των χρηστών ώστε να γίνουν ανεξάρτητοι χρήστες (independent learners) και να μπορούν να διαλέγουν με κριτική σκέψη ποιες πληροφορίες χρειάζονται.

Για όποιον θέλει να μάθει περισσότερα για τη Βιβλιοθήκη μπορεί να το κάνει μέσω των κοινωνικών δικτύων που αναφέρθηκαν παραπάνω και τα όποια σχόλια (θετικά ή αρνητικά) πάντα καλοδεχούμενα.

Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου 2017

Από τα διαφορετικά


Υπάρχουν παιδικά βιβλία διαφορετικά από τ' άλλα. Είναι γιατί έχουν όμορφες ιστορίες που εσωκλείουν ποίηση, αθώες λέξεις γεμάτες ρομαντισμό, αγάπη για ζωή, συγκεντρώνουν εντέλει μόνο όλα τα καλά του κόσμου κι αφήνουν έξω τα στενάχωρα. Σαν τα μάτια ενός μικρού παιδιού που κοιτούν τον κόσμο γεμάτα περιέργεια και ανυπομονησία που όσο κι αν ψάξεις δεν θα δεις τίποτα άλλο μέσα τους παρά μόνο παιχνίδι. Τα παιδικά βιβλία δεν είναι μόνο λέξεις, είναι προπάντων εικόνες. Γιατί τα παιδιά βλέπουν γύρω τους μονάχα χρώματα. Γι' αυτό αγαπώ τους εικονογράφους, γιατί θέλουν να μυήσουν τα παιδιά στον κόσμο της ανάγνωσης και τα χρώματά τους έχουν βαλθεί να συνοδεύουν το νου στον κόσμο της φαντασίας. Αν ο συγγραφέας είναι ο παραμυθάς που πλάθει την παιδική ψυχή, τότε ο εικονογράφος είναι ο καλλιτέχνης που καλλιεργεί την αισθητική. Μα και οι δύο μαζί κρατούν από το χέρι τη φαντασία ενός μικρού παιδιού και την οδηγούν σε κόσμους μακρινούς.

Τα δύο παραμύθια της Σοφίας Πελοποννησίου-Βασιλάκου αποτελούν επανέκδοση με νέα εικονογράφηση που τα καθιστούν εντελώς νέα έκδοση καθώς μπορεί να είχαν κυκλοφορήσει στους πάγκους των βιβλιοπωλείων το 1998 αλλά τότε είχαν άλλα χρώματα. Το ταξίδι του αστεριού και η ιστορία της ίριδας. Δύο μικρά παραμύθια που μιλούν για ό,τι πιο σημαντικό υπάρχει γύρω μας, για την αγάπη. Ένα μικρό αστέρι που ταξίδεψε σε θάλασσες, λιβάδια, ουράνια τόξα και δάκρυα αναζητώντας την ευτυχία μέχρι που στο τέλος τη βρίσκει σ' εκείνο το άλλο αστέρι που είχε γεννηθεί για να είναι μαζί του. Μια όμορφη ανθισμένη ίριδα που της έμελλε να ερωτευτεί ένα αγέρωχο κυπαρίσσι, αλλά εκείνο ήταν τόσο μεγάλο κι εκείνη τόσο μικρή που δεν μπορούσαν ούτε μια αγκαλιά να κάνουν, μα τα μαγικά όλου του δάσους στο τέλος θα πραγματοποιήσουν την επιθυμία τους.

Μα τι θα ήταν οι ιστορίες αυτές δίχως τα χρώματα; Θα ήταν απλά δύο παραμυθένιες ιστορίες. Η Μαρία Γενιτσαρίου τις έκανε καμβά και τις έντυσε με τις πιο όμορφες και λεπτεπίλεπτες πινελιές της. Κι εγώ δεν ξέρω πια σελίδα να σας φωτογραφίσω για να καταλάβετε τι εννοώ όταν λέω χρώματα. Διαλέγω ένα σαλόνι σχεδόν στην τύχη.


Πελοποννησίου-Βασιλάκου, Σοφία (2016). Το ταξίδι του αστεριού και Η ιστορία της ίριδας, εικονογράφηση Μαρία Γενιτσαρίου, Αθήνα: Μικρή Άρκτος.