Πέμπτη 30 Απριλίου 2009

Μαύρη φιλολογία


Αναρωτιέμαι καμιά φορά για ποιο λόγο κάποια βιβλία καταδικάζονται να χαθούν από τα βλέμματα των ανθρώπων. Για ποιο λόγο μπαίνουν στα χαμηλά ράφια, στο καλάθι των προσφορών, στοιβάζονται στις αποθήκες των βιβλιοπωλείων και των εκδοτικών οίκων με αποτέλεσμα να χαθούν εντελώς με τη συνηθισμένη διαδικασία της πολτοποίησης. Επίσης πάντα μου δημιουργείται η απορία ξεφυλλίζοντας τις εφημερίδες, τα free press, τα περιοδικά για το βιβλίο, τις ιστοσελίδες για ποιο λόγο συναντώ πάντα τους ίδιους και τους ίδιους τίτλους ενώ ξέρω πολύ καλά ότι τα βιβλία τα οποία εκδίδονται είναι περισσότερα. Ποια είναι τα κριτήρια που ένας εκδοτικός οίκος επιλέγει ορισμένους του τίτλους για να διαφημίσει και να προωθήσει; Και φυσικά πάντα οι νέες εκδόσεις, τις παλιότερες ίσως να τις εντοπίσει το βλέμμα καποιου παρατηρητικού αναγνώστη στις διάφορες ξεχασμένες γωνιές των βιβλιοπωλείων.
Άραγε αυτό το κενό να μπορούν τα ιστολόγια να το καλύψουν;

Τη Μαύρη φιλολογία του Πάμπλο Δε Σάντις την ανακάλυψα στο βιβλιοπωλείο των εκδόσεων Opera στο σημείο με τα φθηνά "ταλαιπωρημένα" αντίτυπα. Επειδή όμως το αντίτυπό μου ούτε ταλαιπωρημένο ούτε μεταχειρισμένο είναι και επειδή μαζί με αυτό υπήρχαν άλλα είκοσι στην ίδια κατάσταση αντίτυπα, το κατατάσσω στην κατηγορία των βιβλίων που δεν πουλήθηκαν. Φτάνοντας στην τελευταία σελίδα, έχοντας πραγματικά ρουφήξει όλες τις προηγούμενες, ούτε διακοπη για υπογράμμιση, κρέμεται από πάνω μου ένα τεράστιο γιατί.
Όπως σε όλα τα αστυνομικά μυθιστορήματα, έτσι και σε αυτό, ο συγγραφέας, συμπατριώτης και θαυμαστής του Μπόρχες, έχει την ικανότητα να σε κρατά σε αγωνία με αποτέλεσμα να σε ικανοποιεί μόνο όταν φτάσεις στην τελευταία σελίδα που όλο το μυστήριο έχει πια αποκαλυφθεί, σαν κουβάρι που ξετυλίγεται. Όλο το μυστήριο βρίσκεται γύρω από τα εξαφανισμένα βιβλία του συγγραφέα Ομήρου Μπρόκα. Ο ήρωας και αφηγητής Εστέμπαν Μιρό πιάνει δουλειά στο Ινστιτούτο Εθνικής Λογοτεχνίας, σε ένα κτίριο που μοιάζει συνεχώς να καταρρέει. Εκεί γνωρίζει τους τρεις κριτικούς λογοτεχνίας που δουλεύουν πυρετωδώς για να λύσουν το μυστήριο των εξαφανισμένων βιβλίων και του συγγραφέα φάντασμα. Ο καθένας με τον τρόπο του προσπαθεί να πάρει με τον μέρος του τον ήρωά μας ώστε να τους βοηθήσει στις έρευνές τους. Ο Εστέμπαν Μιρό θα φτάσει μόνος του στη λύση του μυστήριου αφήνοντας τους άλλους σιγά σιγά να πεθαίνουν.
Το κεφάλαιο που μου έκανε περισσότερη εντύπωση αναφέρεται σε μια επίσκεψη σε ένα ψυχιατρείο, όπου οι ασθενείς πάσχουν από ασθένειες που σχετίζονται με τα βιβλία και τη γραφή. Γράφουν ή μάλλον καταγράφουν μανιωδώς ό,τι βλέπουν και ό,τι ακούν γύρω τους. Καταγράφουν όλες τις λέξεις για να μη χαθούν:
"Τα χαρτιά σκέπαζαν εντελώς έναν άντρα που ήταν πεσμένος στο πάτωμα και συνέχιζε να γράφει. Το φως που έμπαινε από το καγελόφρακτο παράθυρο έδινε στο δωμάτιο μια απόκοσμη λευκότητα. Οι τοίχοι ήταν γραμμένοι, οι πόρτες και το πουκάμισο του άντρα ήταν γραμμένα. Οι λέξεις δεν είχαν τη δική τους ύπαρξη΄ αποτελούσαν μόνο μια παροδική διακοπή του λευκού."

Προσθέτω έναν ακόμη τίτλο στον μακρύ κατάλογο Βιβλία για Βιβλία που μοιάζει να μην τελειώνει ποτέ.

23 σχόλια:

Roadartist είπε...

Μακάρι ο μακρύς σας κατάλογος να μη τελειώσει ποτέ !! :)
Εμένα εκτός από αυτό που λες, με θλίβει απίστευτα και η προώθηση κάποιων συγγραφέων συνέχεια από τα media, παντού τους ίδιους βλέπεις.. Το στενάχωρο είναι πως ορισμένοι είναι εντελώς ατάλαντοι..

librarian είπε...

Καλησπέρα καλλιτέχνιδα και σε ευχαριστώ.
Σίγουρα τα κριτήρια δεν έχουν σχέση με την ποιότητα, δυστυχώς.
Για τα media ούτε λόγος.
Σε φιλώ.

Ανώνυμος είπε...

"Τα χαρτιά σκέπαζαν εντελώς έναν άντρα που ήταν πεσμένος στο πάτωμα και συνέχιζε να γράφει. Το φως που έμπαινε από το καγελόφρακτο παράθυρο έδινε στο δωμάτιο μια απόκοσμη λευκότητα. Οι τοίχοι ήταν γραμμένοι, οι πόρτες και το πουκάμισο του άντρα ήταν γραμμένα. Οι λέξεις δεν είχαν τη δική τους ύπαρξη΄ αποτελούσαν μόνο μια παροδική διακοπή του λευκού"

αυτός είναι ο έρωτας των λέξεων,

κορίτσια,άλλη μια όμορφη ανάρτηση!

καλό μήνα!

Κατερίνα Μαλακατέ είπε...

Η ιστορία με τη "μαύρη διαφήμιση" των βιβλίων από περιοδικά κι εφημερίδες είναι παλιά και πικραμένη. Σχεδόν κανένας από τους "βιβλιοφάγους" που ξέρω δεν επαφίεται στα έντυπα για να ανακαλύψει βιβλία. Το τί εκδίδεται και τί προβάλλεται έχει να κάνει με κάποια σκόρπια κριτήρια, βασικότερο των οποίων είναι το εξης: είσαι στο κύκλωμα; Ποιό κύκλωμα, μη ρωτήσεις, κανείς δεν ξέρει, ούτε μπορεί να ορίσει....

librarian είπε...

Καλημέρα nyxterino. Υπήρχαν και άλλα σημεία στο κείμενο που έδιναν τον έρωτα των λέξεων ίσως και πιο περιγραφικά. Χαίρομαι που σου άρεσε.

Κατερίνα σε ευχαριστώ που πέρασες και να σε καλωσορίσω και από εδώ. Ο πιο σωστός τρόπος να ενημερωθείς για τους τίτλους είναι η βόλτα στα βιβλιοπωλεία. Άμα δεν είσαι όμως σε μεγάλη πόλη με πολλά βιβλιοπωλεία τι κάνεις; Δε νομίζω οτι η προβολή το βιβλίων έχει να κάνει με κάποιο κύκλωμα. Από τη στιγμή που θα εκδοθούν ο εκδότης θα θέλει να τα πουλήσει και να τα προβάλει.

Καλή Πρωτομαγιά σε όλους!

Alexandros είπε...

Γεια σου librarian!

Όσο πιο "εύπεπτο" είναι το βιβλίο τόσο πιο μεγάλη τύχη έχει να πρωωθηθεί. Επίσης, όπως προαναφέρθηκε, είναι και θέμα δημοσίων σχέσεων και γνωριμιών. Παντού ισχύει αυτό. Και στη μουσική και στον κινηματογράφο και αλλού. Πάντως εμένα με διασκεδάζει η αναζήτηση βιβλίων στα βιβλιοπωλεία, αλλά πιστεύω ότι η αναζήτηση μέσω των ηλεκτρονικών καταστημάτων των βιβλιοπωλείων εξυπηρετεί πάρα πολύ. Ενδιαφέρεσαι ας πούμε για τα βιβλία ενός συγγραφέα; Πατάς το όνομα του στην αναζήτηση και να όλη η λίστα με τα βιβλία που έχει γράψει. Άντε βρες τα στο βιβλιοπωλείο...

librarian είπε...

Καλημέρα Αλέξανδρε. Αν είναι να προωθηθούν μόνο τα "εύπεπτα" τότε γιατί εκδίδονται και άλλα; Ομολογώ όμως ότι δε διαβάζω στις εφημερίδες και στα περιοδικά μόνο για εύπεπτα βιβλία, ευτυχώς.
Ναι έχεις δίκαιο για τα ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία αλλά μόνο στην περίπτωση που ξέρεις το όνομα του συγγραφέα, για να γνωρίσεις καινούριους είναι δύσκολο.
Καλή Πρωτομαγιά και σε ευχαριστώ.

Κόκκινη Ομπρέλα είπε...

Κορίτσια, μακρύς ο κατάλογος μακρύς όμως και δρόμος σοφίας και ο δικός σας δρόμος. Πολλή καλή αυτή η πρωτοβουλία σας και θα συμφωνήσω μαζί σας ότι φαίνεται να επαναλαμβάνονται οι ίδιοι και οι ίδιοι τίτλοι και συγγραφείς. Τις προάλλες μια φίλη έψαχνε ένα μικρό βιβλιαράκι που της είχα συστήσει σε Καβάλα και Θεσσαλονίκη και δεν μπορούσε να το βρει. Και ρωτώ. Είναι μόδα τα βιβλία με ημερομηνία λήξης; Όπως τα νέα εύπεπτα cdς της μουσικής βιομηχανίας;

Θα προσπαθήσω να βρω το βιβλίο που προτείνετε!
Να είστε καλά!
Καλό μήνα!

librarian είπε...

Κόκκινη ομπρέλα νομίζω πως είναι ένας κατάλογος δίχως τέλος κάτι που και καλό είναι αλλά και κακό.
Η έκφραση "ημερομηνία λήξης" συνεχώς έρχεται στο μυαλό μου αλλά τη διώχνω γιατί είναι απαισιόδοξη. Ας πούμε πως είναι μια νέα μόδα που κάποια στιγμή θα λήξει!
Ό,τι δε βρίσκεις να ξέρεις ότι πάντα μπορείς να το παραγγείλεις από τον εκδότη.

Caesar είπε...

Κάτι καινούργιο & επαναστατικό έμφανίζεται στο χώρο των βιβλίων !!

Η μηχανή θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά τον τρόπο που πωλούνται τα βιβλία
. Λέτε ?

Μαγιάτικη καλημέρα στους ασυγκράτητους αναγνώστες:)

librarian είπε...

Πολύ ενδιαφέρουσα είδηση και ευχαριστούμε που μας σκέφτηκες Caesar! Αν είναι επαναστατικό ή όχι θα το δείξει ο χρόνος!
Σε ευχαριστώ.
Καλό ΣΚ.

Ανώνυμος είπε...

τέτοια βιβλία είναι και του Αλμπέρ Κόσερυ που τον θεωρώ κορυφαίο συγγραφέα

librarian είπε...

Καλησπέρα ηλιογράφε και σε ευχαριστώ.
Δεν τον έχω υπόψη μου τον συγγραφέα που αναφέρεις, θα κοιτάξω για τα βιβλία του.

eva είπε...

Ίσως να είναι και θέμα marketing. Έχετε προσέξει τι είδους βιβλία προωθούνται μέσω των διαφημίσεων της τηλεόρασης; Βιβλία που μοιάζουν με σενάρια για σαπουνόπερες. Δυστυχώς, η αληθινή λογοτεχνία δεν έχει πέραση, όχι επειδή οι εκδοτικοί οίκοι δεν τα προωθούν, αλλά επειδή δεν υπάρχει αναγνωστικό κοινό για αυτά. Οι οίκοι προμοτάρουν ό,τι έχει πέραση. Μπορεί και να ισχύει το αντίστροφο. Μπορεί και να είναι φαύλος κύκλος, όπου η ζήτηση και η προσφορά κυνηγούν το ένα το άλλο σε μια παρακμή δίχως τελειωμό.
Το βιβλίο ακούγεται πολύ ενδιαφέρον. Μόλις ξεμπερδέψω με τις εξετάσεις μου θα το αναζητήσω οπωσδήποτε.
Κάνετε πολύ καλή δουλειά από εδώ μέσα, ελπίζω να ακολουθήσουν κι άλλοι το παράδειγμά σας, ελπίζω να σας διαβάζουν ολοένα και περισσότεροι. Εύγε!

librarian είπε...

Καλησπέρα Εvaggelia και σε ευχαριστούμε πολύ για τα λόγια σου.
Για την τηλεόραση δεν έχω να πω απολύτως τίποτα. Μόνο μια εκπομπή θυμάμαι στην ΕΤ3 του Βασιλικού, το Άξιον εστί, η οποίο δε γνωρίζω καν αν ακόμα υπάρχει.
Η αλήθεια είναι ότι τα εύπεπτα βιβλία έχουν μια ειδική μεταχείριση αλλά κατά καιρούς διαβάζω και κριτικές για εξαιρετικά βιβλία. Τρανό παράδειγμα από τις εκδόσεις Εστία του Σελίν "Ταξίδι στην άκρη της νύχτας". Ένα τόσο δύσκολο και βαρύ βιβλίο, το οποίο μπήκε στα ευπώλητα, πουλώντας χιλιάδες αντίτυπα. Αναρωτιέμαι να δεν είχε διαφημιστεί και προωθηθεί τόσο αν θα έφτανε τα νούμερα αυτά.
Καλή επιτυχία στις εξετάσεις σου κι αν τύχει και το διαβάσεις θα χαρώ να ακούσω τη γνώμη σου.
Καλό σαββατόβραδο συνάδελφε :)

Κατερίνα Μαλακατέ είπε...

Ναι, αλλά το ζήτημα είναι πόσα σκοπεύει να δώσει....

librarian είπε...

Για εμένα το ζήτημα είναι πόσα σκοπεύει να εκδώσει και γιατί. Εκδίδοντας παραπάνω από όσα μπορείς να προβάλεις τότε έχεις ένα ρίσκο και ένα πιθανό έλλειμμα. Μεγάλη κουβέντα...
Καλημέρα!

Άστρια είπε...

Τί να σου πω πάλι Librarian μου;!

Γοητευτική αυτή η ανάρτηση ως θέμα και ως τρόπος προσέγγισής του, η αναφορά σ' αυτό το βιβλίο, η περικοπή που διάλεξες!
Μου θυμίζεις εδώ ένα μικρό τρωκτικό που απολαμβάνει να ξετρυπώνει όμορφα βιβλία ξεχασμένα σε μικρές γωνιές:)

Πάντως δεν συμφωνώ με αυτό που προαναφέρθηκε από τον Αλέξανδρο για το ότι προωθούνται τα πιο "εύπεπτα" βιβλία. Πολλές φορές προωθούνται κάποια βαρύγδουπα ονόματα συγγραφέων, με πολύ "δίσπεπτα" κείμενα, μόνο για το όνομά τους. Όπως είχες πει παλαιότερα, τα βιβλία και η τέχνη έχουν πολλά κοινά. Θα προσθέσω ότι και το εμπόριό τους επίσης.

Καταπληκτικό το "άλμπουμ" που έφτιαξες στο κάτω μέρος της ιστοσελίδας σου!! Το ξεφύλλισα τουλάχιστον δύο φορές:))

Φιλάκια πολλά, καλή εβδομάδα!!

librarian είπε...

Καλησπέρα γλυκιά μου Άστρια! Μικρά τρωκτικά είναι οι βιβλιοφάγοι, ξετρυπώνουν τα ξεχασμένα βιβλία, αυτό κι εγώ προσπαθώ.
Ότι προωθούνται τα ευκολοδιάβαστα βιβλία περισσότερο είναι αλήθεια αλλά σίγουρα συναντώ και εξαιρετικούς τίτλους, όπως ανέφερα και παραπάνω.
Σε ευχαριστώ για το άλμπουμ, κατάφερα να συγκεντρώσω σε ένα μέρος τις εικόνες που έχω σε διάφορους φακελους στον υπολογιστή μου. Βέβαια είχα και καλό οδηγό, ε;
Καλή εβδομάδα και σε εσένα!

paramythou είπε...

Τα βιβλία δεν θα κατεβαίνουν στα καλάθια όσο υπάρχουν βιβλιόφιλοι που τα ξεφυλίζουν, τα χαϊδεύουν, τα αισθάνονται. Μακάρι να γίνουμε περισσότεροι. Οσο για την επιλεκτική προώθηση κάποιων απο τα media, δεν πειράζει, σε όλους τους χώρους, είναι γνωστό: οι φελλοί επιπλέουν...

librarian είπε...

Μαίρη Σάββα καλώς ήρθες στις βολτίτσες μας. Πάντα αναρωτιόμουν αν οι βιβλιόφιλοι είναι λιγότεροι ή περισσότεροι από όσους φαντάζομαι.
Να είσαι καλά και να συνεχίσεις να μας δίνεις τα παραμύθια σου!

ολα θα πανε καλα... είπε...

καλημέρα...βιβλιοφάγος κι εγώ!Το θέμα των εκδόσεων είναι λίγο λυπηρό γιατί πράγματι στα ευπώλητα και πολυδιαφημισμένα φιγουράρουν πάντα τα γνωστά ονόματα και μετά το χάος και το σκοτάδι για τους υπόλοιπους συγγραφείς.Κι όμως,θα μπορούσαν να υπάρχουν μερικά πολύ καλά βιβλία μέσα σε αυτή την κατηγορία που οι "ειδικοί" ούτε που καταδέχονται να ξεφυλλίσουν,όπως υπάρχουν και κακογραμμένα βιβλία,ενός συγγραφέα που είθισται να πουλάει αρκετά ή να είναι πολύ γνωστός.Θέλω να πω με αυτό πως μπορεί κάποιος να έγραψε κάτι που είναι μπεστ-σέλλερ,δεν έπεται όμως ότι και τα υπόλοιπα βιβλία του θα είναι έτσι.

librarian είπε...

Γεια σου πάλι όλα καλά θα πάνε που βλέπω ότι σήμερα μας επισκέφτηκες αρκετά.
Να σου πω την αλήθεια δεν με ενοχλεί τόσο που προωθούνται οι ευπώλητοι τίτλοι αλλά περισσότερο που συναντώ συνεχώς τα ίδια και τα ίδια εξώφυλλα ενώ ξέρω καλά ότι εκδίδονται πολλά περισσότερα. Για παράδειγμα στα free press υπάρχει διαφήμιση μερικών τίτλων από τον εκδότη, οι ίδιοι τίτλοι βρίσκονται στις προτάσεις διάφορων (από το κομοδίνο του τάδε, τι διαβάζει ο δείνα) και για τους ίδιους τίτλους έχουν γραφεί κριτικές στην στήλη του βιβλίου. Σε περιοδικά όπως το Διαβάζω υπάρχει μεγαλύτερη ποικιλία από τίτλους αλλά και πάλι συναντώ τα ίδια και τα ίδια εξώφυλλα.
Ουφ...