Δευτέρα 27 Απριλίου 2009

Γιάννης Ρίτσος

Ανταποκρίνομαι κι εγώ με τη σειρά μου στην ιδέα της Αγγελικής Κώττη για να γεμίσει η μπλογκόσφαιρα την εβδομάδα αυτή με λέξεις του Γ. Ρίτσου, με αφορμή των 1οο χρόνων από τη γέννηση του. Δεν θα μπορούσα άλλωστε να αρνηθώ σε μια πρόταση που μυρίζει βιβλίο.
Στο άκουσμα του ονόματός του το πρώτο πράγμα που μου έρχεται στο μυαλό είναι ένα απόσπασμα από Τη Σονάτα του Σεληνόφωτος:

Άφησε με να έρθω μαζί σου.

Τούτο το σπίτι δε με σηκώνει πια.

Δεν αντέχω να το σηκώνω στη ράχη μου.

Πρέπει πάντα να προσέχεις, να προσέχεις,

να στεριώνεις τον τοίχο με το μεγάλο μπουφέ

να στεριώνεις τον μπουφέ με το πανάρχαιο σκαλιστό τραπέζι

να στεριώνεις το τραπέζι με τις καρέκλες

να στεριώνεις τις καρέκλες με τα χέρια σου

να βάζεις τον ώμο σου κάτω απ’ το δοκάρι που κρέμασε.

Και το πιάνο, σα μαύρο φέρετρο κλεισμένο. Δε τολμάς να τ’ ανοίξεις.

Όλο να προσέχεις, να προσέχεις, μην πέσουν, μη πέσεις. Δεν αντέχω.


Άφησε με να έρθω μαζί σου.

Τούτο το σπίτι, παρ’ όλους τους νεκρούς του,

δεν εννοεί να πεθάνει.

Επιμένει να ζει με τους νεκρούς του

να ζει απ’ τους νεκρούς του

να ζει απ’ τη βεβαιότητα του θανάτου του

και να νοικοκυρεύει ακόμη τους νεκρούς του

σ’ ετοιμόρροπα κρεββάτια και ράφια.


Το ποίημα αυτό είναι νομίζω ό,τι πιο δυνατό έχει γράψει, είναι μια κραυγή γεμάτη λέξεις, ένα δάκρυ ζωγραφισμένο στο χαρτί. Εκπλήσσομαι γιατί το θυμάμαι ακόμη σχεδόν όλο απ' έξω, έγινε μία δική μου κραυγή που μένει να μου θυμίζει εκείνη την περίοδο των πανελληνίων εξετάσεων και όλων των συναισθημάτων που εκείνες φέρνουν.
Επιλέγω όμως εδώ να αναδημοσιεύσω μερικές λέξεις που ζωγράφισε ο ίδιος και τους έδωσε τον τίτλο "Επιλογικό". Αξίζει λοιπόν να τον θυμόμαστε όχι μόνο γιατί χιλιάδες χιλιόμετρα περπάτησε αλλά και γιατί κατάφερε να ζωγραφίσει έτσι όμορφα τις λέξεις του, να τον θυμόμαστε όχι κάθε εκατό χρόνια από τη γέννησή του αλλά κάθε που τούτο το σπίτι, τούτος ο τόπος δε μας σηκώνει πια, δηλαδή κάθε μέρα, όπως όλους τους ποιητές, όπως όλες τις λέξεις των συγγραφέων που κάποτε διαβάσαμε.
Ας είναι λοιπόν η μπλογκόσφαιρα να γεμίσει Ρίτσο αυτήν την εβδομάδα, ας είναι η ζωή μας να γεμίζει πολιτισμό κάθε εβδομάδα.
Ας είναι κάθε χρόνος να είναι αφιερωμένος σε κάποιον Έλληνα συγγραφέα, μια πρωτοβουλία του ΕΚΕΒΙ, και οι λέξεις τους να ταξιδεύουν κάθε χρόνο στον καθένα μας μέσω διαφόρων εκδηλώσεων.
Εξάλλου ποτέ τίποτα δε θα είναι αρκετό για τον πολιτισμό αν όλοι εμείς δεν ενδιαφερθούμε γι' αυτόν.
Εκδηλώσεις για το "Έτος Ρίτσου" από το ΕΚΕΒΙ εδώ.
Αποσπάσματα από το έργο του εδώ και εδώ και εδώ αλλά και εδώ

17 σχόλια:

Poe είπε...

Τούτο το σπίτι, παρ’ όλους τους νεκρούς του,

δεν εννοεί να πεθάνει.

Αυτή η στροφή μου άρεσε πολύ.

librarian είπε...

Καλημέρα. Αν ο αγαπημένος σου είναι ο Πόε, λογικό αυτή η στροφή να σ' άρεσε. Ό,τι θυμίζει Πόε και είναι μαύρο είναι πάντα ωραίο. Είπε δυστυχώς όσα είχαμε να πούμε, όλη η ποίηση είπε.
Σε ευχαριστώ για τη βόλτα σου από τα μέρη μας.

Ανώνυμος είπε...

"όσο απομακρύνεσαι , σε πλησιάζω",

Ρίτσος,ο αισθαντικός( και βέβαια,όχι μόνο).

κορίτσια, αυτή η ανάρτηση (και αυτή!) ,εξαιρετική!

Roadartist είπε...

Άφησε με να έρθω μαζί σου......

....o καθένας μονάχος πορεύεται στον έρωτά, μονάχος στη δόξα και στον θάνατο..

...το ξέρω το δοκίμασα ..δεν ωφελεί..

Υπέροχος....

Φιλάκια κ στις δυο σας!

librarian είπε...

Καλησπέρα σας!

Nyxterino σε ευχαριστούμε για τις βόλτες σου και τα λόγια σου. Περιμένω τη δική σου αναφορά στον Ρίτσο.

Roadartist στη μνήμη μου η σονάτα του είναι πολύ στενά συνδεδεμένη με τον ίδιο. Είναι κάτι σαν φωτογραφία.
Με αφορμή τη δική σου ανάρτηση, συνέχισα.

Σας φιλώ.

eva είπε...

Πόσο όμορφα τα είπες, δεν θα προσθέσω τίποτα, πέρα από ένα μεγάλο ΝΑΙ σε ό,τι έχει σχέση με τον ελληνικό πολιτισμό που ξεχνούμε και υποτιμούμε. Ναι, λοιπόν, στον Γιάννη Ρίτσο, ναι, στο να γεμίσει η μπλογκόσφαιρα αφιερώματα στον μεγάλο αυτόν ποιητή.

librarian είπε...

Καλησπέρα Ευαγγελία (συνάδελφε)!
Χαίρομαι που σου άρεσε η ανάρτηση.
Δυστυχώς δε ξεχνάμε μόνο τον ελληνικό πολιτισμό.
Περιμένω τη δική σου ανάρτηση.
Σε φιλώ.

Άστρια είπε...

Εάν διαβάζοντας ένα πολύ μικρό αφιέρωμα για τον ποιητή θυμίζοντας εκτός από κάτι σημαντικό του, όπως τη "Σονάτα του Σεληνόφωτος" και κάτι από τον ίδιο, όπως το "Επιλογικό" με αυτή την γραφή και καταφέρνει στο λίγο του να σ' αγγίξει, τότε το αφιέρωμα αυτό έχει πετύχει τον σκοπό του.
Ήταν μία αντάξια ανάρτηση για τις βολτίτσες.

Ευχαριστούμε,
Φιλάκια πολλά:))

Caesar είπε...

Κι εγώ εκπλήσσομαι ευχάριστα που το θυμάσαι αγαπητή librarian:)

[Κάθε λουλούδι έχει τη θέση του στον ήλιο, κάθε άνθρωπος έχει ένα όνειρο]

librarian είπε...

Κι εάν όντως πέτυχα το σκοπό μου και έκανα μια αντάξια ανάρτηση για το blog τότε με κάνεις κάτι παραπάνω από χαρούμενη γλυκιά μου Άστρια, σε ευχαριστώ!


Caesar πως θα μπορούσα να ξεχάσω αφού
"Κάθε άνθρωπος έχει έναν ουρανό πάνου από την πληγή του,
κι ένα μικρό παράνομο σημείωμα της άνοιξης μέσα στην τσέπη του."

Κατερίνα είπε...

Συγχαρητήρια για την εξαιρετική ανάρτηση που αφορά έναν από τους καλύτερους εκπροσώπους της νεότερης ελληνικής ποίησης!
Ωραία αφορμή να ξαναδιαβάσουμε την καταπληκτική "Σονάτα του Σεληνόφωτος" και να την αφήσουμε να μας συνεπάρει όπως τότε που την πρωτοδιαβάσαμε πριν κάποια χρόνια στην Γ' Λυκείου, δεν νομίζετε?
Οι δύο αγαπημένοι μου στίχοι, τους οποίους θυμάμαι μέχρι σήμερα, είναι οι εξής: " ξέρεις, καμιά φορά, θαυμάζοντας, ξεχνάς, ό,τι θαυμάζεις,
σου φτάνει ο θαυμασμός σου" και "..η μεταμέλεια, λένε, φοράει ξυλοπάπουτσα".
Τα εκφραστικά μέσα πρέπει να είχαν στήσει χορό τον καιρό που ο Ρίτσος έφτιαχνε αυτό το δημιούργημα!

librarian είπε...

Καλησπέρα Κατερίνα!
Χαίρομαι που διαβάζω το σχόλιό σου και εδώ. Μέσω της ανάρτησής μου ήθελα όντως να ξαναθυμήσω σε όλους μας τη σονάτα που διαβάσαμε και ξαναδιαβάσαμε, παίξαμε με τις λέξεις και προσπαθήσαμε να βρούμε τις κρυμμένες από πίσω έννοιες τόσο που ούτε ο ίδιος ο Ρίτσος δεν είχε προσπαθήσει.
Για την ανάγνωση αυτή τώρα χαμογελώ.
Σε ευχαριστώ.
Να περνάς και να σε βλέπουμε :)

maximus είπε...

Τώρα πρόσεξα το λόγια! Γι' αυτό μου είπατε "διαφορετικό". Ευτυχώς γράψαμε άλλο απόσπασμα, τουλάχιστον... Τα λόγια από κει τα βρήκα και με την Μελίνα Μερκούρη αλλά δεν είχε καλό ήχο. Καλή Πρωτομαγια!

librarian είπε...

Καλησπέρα Maximus! Για την ακρίβεια εννοούσα διαφορετικό γιατί κανένα από τα ιστολόγια που επισκέφτηκα δεν είχε μουσική. Τη σονάτα όσες φορές και να τη διαβάσω ή να την ακούσω δε νομίζω να την βαρεθώ.
Ωραίο θα είναι και με τη Μερκούρη, κρίμα που δεν είχε καλό ήχο.
Καλη Πρωτομαγιά και σε εσένα.

Εαρινή Συμφωνία είπε...

«Καμιά μοναξιά δεν είναι μικρή»

Τι στίχος!
Πέρασα για να σου πω ότι η επιλογή σου είναι έξοχη, τόσο γεμάτη ομορφιά και αλήθεια.
Η Σονάτα με τη Μελίνα έχει κυκλοφορήσει με το αφιέρωμα του περιοδικού Η Λέξη στον Ρίτσο.

librarian είπε...

Έμαθα πολλούς στίχους που δεν ήξερα από το αφιέρωμα των ιστολογίων στον Ρίτσο. Ήταν καλή η ιδέα σου και έξυπνη. Όλοι νομίζω ότι μάθαμε και από κάτι.
Σε ευχαριστώ πολύ Εαρινή Συμφωνία!

Γιόλα Αργυροπούλου - Παπαδοπούλου είπε...

Η "Σονάτα του σεληνόφωτος" δεν αποτελεί μόνο μια ολόφωτη στιγμή του Γιάννη Ρίτσου και γενικότερα της ελληνικής ποίησης, αλλά ένα από τα έργα εκείνα, που θα παραμείνουν αθάνατα, στον χώρο της παγκόσμιας ποιητικής δημιουργίας.
Πολύ συχνά ακούω (από CD) τη φωνή του Γιάννη Ρίτσου να απαγγέλλει αυτό το αριστούργημα, υπό τους ήχους της "Σονάτας υπό το σεληνόφως" του Μπετόβεν. Και τότε, στ' αλήθεια, ταξιδεύω στο όνειρο...